Ebru Sanatında Kullanılan Renkler

Türk ebru sanatı geleneğinde yalnızca suda erimeyen, asit ve kazein içermeyen ve ışıktan etkilenmeyen doğal boyalar kullanılır Boyalar yaklaşık 50x50 cm boyutlarında düz bir mermer üzerinde, destiseng (el taşı) ile ezilmek suretiyle kullanılır Destiseng, üzerinde badana ezilen mermerle aynı tür mermerden, az çok 15 cm uzunluğunda, boyayı ezen yüzü 67 cm çapında bir yarım daire ve üzerinde de kullananın tutması için bir tutamak bulunana bir taştır Yaklaşık bir avuç dolusu badana, mermerin ortasına yerleştirilir ve onun da ortası çukurlaştırılarak buraya su konur ve karıştırmak suretiyle badana çamur hale getirilir Destiseng, çamur haldeki boyanın üzerinde 8 çizer gibi dolaştırılarak badana ezilir Dağılan boyalar zaman zaman bir spatula yardımıyla her yerde ortaya toplanır Boyanın ezilip ezilmediği ancak teknede anlaşılabilir Bir müddet tecrübeden daha sonra ebrucu, hangi boyayı ne kadar ezeceğini öğrenir Yeteri değin sulandırıldığında ve içten öd ayarı yapıldığında kumlanmadan açılan ve kâğıda akmadan tesbit olabilen boya yeterince ezilmiş demektir

Geleneksel Türk Ebrusu'nda kullanılan başlıca renkler şunlardır ;

Çamlıca toprağı
Beyaz
Siyah
Sarı



Aşı Boyası
Kahverengi
Kırmızı
Lâhor Çividi
Çamaşır Çividi



Çamlıca toprağı, Lâhor Çividi ve Çamaşır Çividi dışında sözü edilen boyalar nalburlardan, Lâhor Çividi ve Çamaşır Çividi ise aktarlardan tedarik edilir

Bu renkler kullanılarak elde edilen ara renkler ise şunlardır ;

Aşı Boyası + Lâhor Çividi Koyu Kahverengi
Sarı + Lâhor Çividi Yeşil
Çamaşır çividi + Kırmızı Mor
Beyaz + Siyah Gri
Beyaz + Lâhor Çividi Açık mavi


Yukarıda sıralanan renkler, istek nisbetinde birbirleriyle karıştırılarak asit ve kazein içermeyen, suda erimeyen ve ışıktan etkilenmeyen her nesil renk elde edilir

ÇAMLICA TOPRAĞI İstanbul'un Çamlıca Tepesi'nde bulunan kırmızı renkli topraktır Bir elek ile taşlarından ayıklanarak toplanır Ezildiğinde tütün rengine yakın bir renk verir İsten elde edilen ve bundan nedeniyle çok hafif olan siyah boyaya katılır Islah etmek üzere akan boyalara ilâve edildiği gibi serpmeli ebruların serpme boyası olarak veya yalnız başına kullanılır

BEYAZ Üstübeç Yağsız olanı beyaz badana yapmak için, litopon üstübeci de denen yağlı olanı ise neftli badana hazırlamada kullanılır

SİYAH İsten yapılır Fazla hafif olduğu için kimsesiz kullanılmaz Çamlıca toprağı ile karıştırılır

SARI Oksit sarı İnorganik bir pigmenttir

AŞI BOYASI Oksit kırmızı İnorganik bir pigmenttir

KAHVERENGİ Oksit kahverengi Farklı Alanlara Yönlendirilmiş tonları vardır İnorganik bir pigmenttir

KIRMIZI Suyla karışabilen pigment kırmızı Organik bir pigmenttir İnorganik olanı içerdiği kadmiyumdan ötürü son derece zehirlidir

LÂHOR ÇİVİDİ Lahor çividi veya bebe çividi adıyla bilinen ve bebeklerin ağzında oluşan aft hastalığının tedavisi için kullanılan ilacın hammaddesidir Gevrek, taş gibidir Nebati ve fazla zinde bir boyadır Dövülerek toz haline getirilir

ÇAMAŞIR ÇİVİDİ Beyaz çamaşırlar için ağartıcı olarak kullanılan mavi bir tozdur

Boyalara eklenecek su ve ayrıcalık ayarı da şu şekilde yapılır Kitrenin kıvamının ayarı altında KİTRE bahsinde belirtildiği gibi denetim edilir Boya ayarına ödü asgari boyanın ayarıyla başlanır Süt kıvamında sulandırılan boyanın içerisine, fırça kavanozun kenarına sıyrılıp tekneye serpildiğinde ebrucunun ustasından gördüğü tedarik ölçüsünde açılana dek öd ek edilir Ödü pozitif olan boyaların ayarları da ödü az olan boyaların üstüne serpmek suretiyle yapılır Çiçek ve konuşmacı ebrusu yapımında kullanılacak olan boyaların ayarları ise zemin ebrusunun üzerine damlatmak suretiyle yapılır Boyaların ayarı konusunda bu sitenin muhtelif sayfalarında açıklamalarda bulunulmuştur *