iltasyazilim
FD Üye
Edebiyatta Bakış Açısı
Edebiyatta Bakış Açıları Nelerdir?
Edebî metinlerde kullanılan İlâhî Perspektif en eski yöntemdir Bu yöntemde sınırsız bir bakış açısı vardır Anlatıcı, öyküde anlatılanların tamamını bilen bir varlıktır Kahramanların rahat konuşmalarını, kafalarından ve gönüllerinden geçeni anlatır
ara sıra kendi yorumlarını ekleyebilir, açıklamalarda ve yargılarda bulunabilir Öyküde ne değin kişi varsa her birinin açısından olayları ayrı olarak görmemiz sağlanır Öyküyü kimi süre hızlandırma, kimi zaman da yavaşlatma olanağı vardır
Kahraman Anlatıcının Bakış Açısı: Bu yöntemde olayı anlatan “ben vardır Bu ben, öykünün kahramanı olabileceği gibi şahit ya da gözlemcisi olabilir Olayları anlatan kişinin bilgisi, deneyimi, kavrama ve izah etme yeteneğiyle sınırlıdır Olaylar ancak anlatıcının başından geçtiği ya da gözüyle gördüğü (tanık olduğu) biçimiyle anlatıldığından inandırıcılığı yüksektir
Gözlemci Anlatıcının Bakış Açısı: Bu yöntemde olaylar dıştan görüldüğü biçimiyle tarafsız bir tarzda aktarılır Olaylar bize anlatılmıyor da kişinin gözünün önünde oluyormuş izlenimi verilir Şahısların duygu ve düşünceleri eylemlerinden çıkartılır Kişiler ve iç dünyaları ile ilgili kendi söyledikleri ve davranışlarını özenle izleyerek bir fikir sahibi olunabilir
Bir edebî metinde birden fazla görüş açısıyla yazılı bölümler bulunabilir Benzer konu farklı biçimlerde anlatılır Benzer manzarayı izleyenler farklı noktalara uyarı ederler; öbür biçimde konu olarak ele alınır
Anlatmaya ast edebî metinlerde tasvirin kayda değer bir yeri vardır İnsan daima dış çevrenin etkisi altındadır
Anlatmaya emrindeki eserlerin kahramanları da sosyal bir çevre içerisinde yaşar ara sıra bu çevreden etkilenir; zaman zaman da çevreyi etkiler Böylece sosyal çevre ile bütünleşir Kahramanların konuşma tarzından, ileri sürdüğü fikirlerden dış çevreyi anlayışlı olmak mümkündür Yine yaşadığı odanın ve kullandığı eşyaların düzeninden iç dünyasını kavramak mümkündür bu nedenle anlatmaya bağlı metinlerde tasvir olayı aydınlatıcı, bütünleyici tasvirler yapılır Süs olsun diye yapılan betimleme eserin değerini düşürür *
Edebiyatta Bakış Açıları Nelerdir?
Edebî metinlerde kullanılan İlâhî Perspektif en eski yöntemdir Bu yöntemde sınırsız bir bakış açısı vardır Anlatıcı, öyküde anlatılanların tamamını bilen bir varlıktır Kahramanların rahat konuşmalarını, kafalarından ve gönüllerinden geçeni anlatır
ara sıra kendi yorumlarını ekleyebilir, açıklamalarda ve yargılarda bulunabilir Öyküde ne değin kişi varsa her birinin açısından olayları ayrı olarak görmemiz sağlanır Öyküyü kimi süre hızlandırma, kimi zaman da yavaşlatma olanağı vardır
Kahraman Anlatıcının Bakış Açısı: Bu yöntemde olayı anlatan “ben vardır Bu ben, öykünün kahramanı olabileceği gibi şahit ya da gözlemcisi olabilir Olayları anlatan kişinin bilgisi, deneyimi, kavrama ve izah etme yeteneğiyle sınırlıdır Olaylar ancak anlatıcının başından geçtiği ya da gözüyle gördüğü (tanık olduğu) biçimiyle anlatıldığından inandırıcılığı yüksektir
Gözlemci Anlatıcının Bakış Açısı: Bu yöntemde olaylar dıştan görüldüğü biçimiyle tarafsız bir tarzda aktarılır Olaylar bize anlatılmıyor da kişinin gözünün önünde oluyormuş izlenimi verilir Şahısların duygu ve düşünceleri eylemlerinden çıkartılır Kişiler ve iç dünyaları ile ilgili kendi söyledikleri ve davranışlarını özenle izleyerek bir fikir sahibi olunabilir
Bir edebî metinde birden fazla görüş açısıyla yazılı bölümler bulunabilir Benzer konu farklı biçimlerde anlatılır Benzer manzarayı izleyenler farklı noktalara uyarı ederler; öbür biçimde konu olarak ele alınır
Anlatmaya ast edebî metinlerde tasvirin kayda değer bir yeri vardır İnsan daima dış çevrenin etkisi altındadır
Anlatmaya emrindeki eserlerin kahramanları da sosyal bir çevre içerisinde yaşar ara sıra bu çevreden etkilenir; zaman zaman da çevreyi etkiler Böylece sosyal çevre ile bütünleşir Kahramanların konuşma tarzından, ileri sürdüğü fikirlerden dış çevreyi anlayışlı olmak mümkündür Yine yaşadığı odanın ve kullandığı eşyaların düzeninden iç dünyasını kavramak mümkündür bu nedenle anlatmaya bağlı metinlerde tasvir olayı aydınlatıcı, bütünleyici tasvirler yapılır Süs olsun diye yapılan betimleme eserin değerini düşürür *