iltasyazilim
FD Üye
Edirne Antlaşması Tarihi, Maddeleri ve Sonuçları
Edirne Antlaşmasının önemi
Edirne Antlaşması maddeleri
Edirne Antlaşmasının sonuçları
Edirne Antlaşması
1828 OsmanlıRus savaşı sonunda, Edirne'de imzalanan antlaşma (14 Eylül 1829)
Navarin faciasından (1827) sonradan başlayan (Eylül 1828) OsmanlıRus savaşı aleyhimizde gelişince, uzlaştırma ricası göründü İngiliz ve Fransız elçilerinin teşebbüsleri ve Çarın kayınpederi Prusya kralının gönderdiği aracının çabalarıyla, bir mukavele hazırlığına girişildi 1829 yılı yazında, Çarlık orduları, Balkanları aşarak, İslimiye ve Yanbolu taraflarını zorlamaya başladı, doğuda Erzurum'u aldı Bu sırada Edirne de akıl, savaşa son vermek için, İstanbul'daki Prusya elçisi, denizden Tekirdağ'a gitti, Rus generali Dielitsch'e haber göndererek, mütareke ilanını sağladı, iki tarafın Edirne'de barışma esaslarını görüşmelerine karar verildi giderken Edirne'nin doğusunda kalan Rus askerleri çekildiler Daha önce, İstanbul'daki İngiliz ve Fransız elçileri, hükümetlerinden aldıkları talimata dayanarak, Mora'nın (Yunanistan) istiklalini (bağımsızlığını) tanıması hususunda Babıâli'ye verdikleri resmî takrire yanıt istediler ve Bebek Köşkü'nde yapılan müzakereler sonucunda, ilgili devletlerin evvelce Londra'da (22 Mart) aldıkları kararları kabul etmek gereği ortaya çıktı (6 Temmuz) Bu kararlar, Yunan hükümetinin bütün egemen bir devlet olması, sınırlarının daha önce bahşedilen mazbatada istenilen şekilde çizilmesi; Yunan hükümdarlığının, müttefik devletlerde hükümran olan hanedanlardan birine mensup olmayan bir prense asaleten verilmesi, Devleti Aliyye ile Yunan devleti arasında barışın korunması, iki tarafça genel bağışlama ilanı, Yunanistan'a göç etmek isteyen Rumlara bir sene zaman tanınması vs gibi hükümleri, dokuz maddede kapsamakta idi
Askerî harekâta son verilerek, uzlaşma müzakerelerine Edirne'de başlanması kararlaştırılınca, Babıâli göre, Sâdık Efendi birinci Eminbeyzâde Abdülkadir Bey ikinci murahhas ödev edildiler (15 Ağustos 1829) Bir ay kadar süren müzakerelerden sonra Edirne'de 16 maddelik bir mukavele imzalandı
Başlıca hükümleri şunlardı:
1 Karada ve denizde çarpışmalara son verilerek, iki devlet arasında, sınırsız bir arkadaşlık kurulacak; bu antlaşmanın şartlarına tutarsız hareket edilmeyecektir
2 Rusya, Boğdan ülkesini eski sınırlarıyla, Osmanlı Devleti'ne bırakacak, Eflak bölgesinden Dobruca, Silistre, İshakçı, Pazarcık, Varna, Yanbolu, Aydost, Kırkkilise ve Edirne ile Rumeli'de işgal ettiği tüm yerlerden geri çekilecektir
3 Prut nehri, eskiden olduğu gibi, Boğdan arazisine bitiştiği yerden, Tuna'ya karıştığı yere değin, iki devlet arasında hudut olacak, Tuna kollarındaki bütün adalar Rusya'nın tasarrufunda kalacak, bu nehrin sağ kıyısı Osmanlıların olacak, 10 km'lik mesafe boşaltılacak, hiçbir tesis yapılmayacak, adalarda Rusya hiçbir yapı ve istihkâm yapmayacak, Tuna nehrinde seyrü sefer, her iki devlet için bağımsızlık olacaktır
4 Gürcistan ve Kafkas tarafındaki çoğu eyalet, uzun zamandan beri Rusya hudutları içine girmiş; 1828'de İran Rusya arasındaki Türkânçay Antlaşması gereğince Revan, Nahçıvan hanlıkları da Rusya'ya geçmişti Bu bakımdan iki devlet arasındaki yeni sınır, Ahıska, Poti, Anapa kaleleri Rusya tarafında; Kars, Bayazıt, Erzurum bölgeleri Osmanlılarda kalmak üzere düzenlenecektir
5 Eflak ve Boğdan'a yeni haklar tanınacak, EflakBoğdan beyleri, yaşadıkları sürece görevde kalacak, Eflak ve Boğdan'daki kaleler yıktırılacak, bu iki eyalette Osmanlı askeri bulunmayacaktır
6 Akkerman Antlaşması gereğince Sırbistan'a tanınmış olan imtiyazlar, yani Sırbistan muhtariyeti, bu mukavele ile tekid edilecektir (sağlamlaştırılacaktır)
7 Rus ticaret gemilerine Boğazlardan geçiş hakkı tanınacak, Rus halkından olanlar, Osmanlı ülkelerinde serbestçe ticaret yapabileceklerdir
8 Osmanlı Devleti, Rusya'ya, on taksitte ödenmek üzere, on bir buçuk milyon duka altını tazminat ödeyecektir
9 Osmanlı Devleti, 6 Temmuz 1827'de Londra'da, Rusya, İngiltere ve Fransa arasında ve Yunanistan'ın bağımsızlığıyla ilgili antlaşmaya tam muvafakat bildirecek; 22 Mart 1829'da bu esasa tarafından düzenlenen protokolü de kabul edecek; antlaşmanın tasdikinden sonra Rusya, İngiltere ve Fransa murahhaslarıyla birlikte ve antlaşma esaslarının uygulanmasını belirlemek üzere, Osmanlı Devleti göre murahhaslar görev edilecektir
10 Her iki devlet, savaş sırasında işgal ettikleri topraklarda genel bağışlama duyuru edecek, harp esirleri de bu antlaşmanın onaylanmasından sonra, anında bağımsızlık bırakılacaktır
sonuçları
İstanbul Hükûmeti yeni Yunan sınırını ve statüsünü kabul etti Yeni Yunan Devleti de topraklarındaki Türk mallarının bedeli olarak, Osmanlı Devleti'ne emin bir tazminat ödemeyi yüklendi
*
Edirne Antlaşmasının önemi
Edirne Antlaşması maddeleri
Edirne Antlaşmasının sonuçları
Edirne Antlaşması
1828 OsmanlıRus savaşı sonunda, Edirne'de imzalanan antlaşma (14 Eylül 1829)
Navarin faciasından (1827) sonradan başlayan (Eylül 1828) OsmanlıRus savaşı aleyhimizde gelişince, uzlaştırma ricası göründü İngiliz ve Fransız elçilerinin teşebbüsleri ve Çarın kayınpederi Prusya kralının gönderdiği aracının çabalarıyla, bir mukavele hazırlığına girişildi 1829 yılı yazında, Çarlık orduları, Balkanları aşarak, İslimiye ve Yanbolu taraflarını zorlamaya başladı, doğuda Erzurum'u aldı Bu sırada Edirne de akıl, savaşa son vermek için, İstanbul'daki Prusya elçisi, denizden Tekirdağ'a gitti, Rus generali Dielitsch'e haber göndererek, mütareke ilanını sağladı, iki tarafın Edirne'de barışma esaslarını görüşmelerine karar verildi giderken Edirne'nin doğusunda kalan Rus askerleri çekildiler Daha önce, İstanbul'daki İngiliz ve Fransız elçileri, hükümetlerinden aldıkları talimata dayanarak, Mora'nın (Yunanistan) istiklalini (bağımsızlığını) tanıması hususunda Babıâli'ye verdikleri resmî takrire yanıt istediler ve Bebek Köşkü'nde yapılan müzakereler sonucunda, ilgili devletlerin evvelce Londra'da (22 Mart) aldıkları kararları kabul etmek gereği ortaya çıktı (6 Temmuz) Bu kararlar, Yunan hükümetinin bütün egemen bir devlet olması, sınırlarının daha önce bahşedilen mazbatada istenilen şekilde çizilmesi; Yunan hükümdarlığının, müttefik devletlerde hükümran olan hanedanlardan birine mensup olmayan bir prense asaleten verilmesi, Devleti Aliyye ile Yunan devleti arasında barışın korunması, iki tarafça genel bağışlama ilanı, Yunanistan'a göç etmek isteyen Rumlara bir sene zaman tanınması vs gibi hükümleri, dokuz maddede kapsamakta idi
Askerî harekâta son verilerek, uzlaşma müzakerelerine Edirne'de başlanması kararlaştırılınca, Babıâli göre, Sâdık Efendi birinci Eminbeyzâde Abdülkadir Bey ikinci murahhas ödev edildiler (15 Ağustos 1829) Bir ay kadar süren müzakerelerden sonra Edirne'de 16 maddelik bir mukavele imzalandı
Başlıca hükümleri şunlardı:
1 Karada ve denizde çarpışmalara son verilerek, iki devlet arasında, sınırsız bir arkadaşlık kurulacak; bu antlaşmanın şartlarına tutarsız hareket edilmeyecektir
2 Rusya, Boğdan ülkesini eski sınırlarıyla, Osmanlı Devleti'ne bırakacak, Eflak bölgesinden Dobruca, Silistre, İshakçı, Pazarcık, Varna, Yanbolu, Aydost, Kırkkilise ve Edirne ile Rumeli'de işgal ettiği tüm yerlerden geri çekilecektir
3 Prut nehri, eskiden olduğu gibi, Boğdan arazisine bitiştiği yerden, Tuna'ya karıştığı yere değin, iki devlet arasında hudut olacak, Tuna kollarındaki bütün adalar Rusya'nın tasarrufunda kalacak, bu nehrin sağ kıyısı Osmanlıların olacak, 10 km'lik mesafe boşaltılacak, hiçbir tesis yapılmayacak, adalarda Rusya hiçbir yapı ve istihkâm yapmayacak, Tuna nehrinde seyrü sefer, her iki devlet için bağımsızlık olacaktır
4 Gürcistan ve Kafkas tarafındaki çoğu eyalet, uzun zamandan beri Rusya hudutları içine girmiş; 1828'de İran Rusya arasındaki Türkânçay Antlaşması gereğince Revan, Nahçıvan hanlıkları da Rusya'ya geçmişti Bu bakımdan iki devlet arasındaki yeni sınır, Ahıska, Poti, Anapa kaleleri Rusya tarafında; Kars, Bayazıt, Erzurum bölgeleri Osmanlılarda kalmak üzere düzenlenecektir
5 Eflak ve Boğdan'a yeni haklar tanınacak, EflakBoğdan beyleri, yaşadıkları sürece görevde kalacak, Eflak ve Boğdan'daki kaleler yıktırılacak, bu iki eyalette Osmanlı askeri bulunmayacaktır
6 Akkerman Antlaşması gereğince Sırbistan'a tanınmış olan imtiyazlar, yani Sırbistan muhtariyeti, bu mukavele ile tekid edilecektir (sağlamlaştırılacaktır)
7 Rus ticaret gemilerine Boğazlardan geçiş hakkı tanınacak, Rus halkından olanlar, Osmanlı ülkelerinde serbestçe ticaret yapabileceklerdir
8 Osmanlı Devleti, Rusya'ya, on taksitte ödenmek üzere, on bir buçuk milyon duka altını tazminat ödeyecektir
9 Osmanlı Devleti, 6 Temmuz 1827'de Londra'da, Rusya, İngiltere ve Fransa arasında ve Yunanistan'ın bağımsızlığıyla ilgili antlaşmaya tam muvafakat bildirecek; 22 Mart 1829'da bu esasa tarafından düzenlenen protokolü de kabul edecek; antlaşmanın tasdikinden sonra Rusya, İngiltere ve Fransa murahhaslarıyla birlikte ve antlaşma esaslarının uygulanmasını belirlemek üzere, Osmanlı Devleti göre murahhaslar görev edilecektir
10 Her iki devlet, savaş sırasında işgal ettikleri topraklarda genel bağışlama duyuru edecek, harp esirleri de bu antlaşmanın onaylanmasından sonra, anında bağımsızlık bırakılacaktır
sonuçları
İstanbul Hükûmeti yeni Yunan sınırını ve statüsünü kabul etti Yeni Yunan Devleti de topraklarındaki Türk mallarının bedeli olarak, Osmanlı Devleti'ne emin bir tazminat ödemeyi yüklendi
*