Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Efes Artemis Tapınağı
Bizanslı Philon Babil'in asma bahçelerini, Olimpos'taki Zeus Heykelini, Rodos Kolossusu'nu, yüksek piramitlerin kudretli işçiliğini ve Mausoleus'in mezarını gördüm Lakin bulutlara dürüst yükselen Efes'teki tapınağı gördüğümde, diğerlerinin tümünün gölgede kaldığını hissettimdiye yazmıştı
Tanrıça Artemis adına birincil türbe MÖ800'lü yıllarda Efes'teki nehrin yakınındaki bataklık kıyıya yapılmıştı Bazen Diana da denen Efes tanrıçası Artemis, Yunan Artemis'iyle aynı değildi Yunan Artemis'i av tanrıçasıydı Efes Artemis'i ise belinden omuzlarına kadar çoğu göğüsle resmedildiği gibi verimlilik, bereket ve doğurganlık tanrıçasıydı
Bu eski tapınakta muhtemelen Jüpiterden düşen bir meteorit olduğu düşünülen tanrısal birtaş vardı Tapınak, sonraki yüzyıllarda birkaç defa tahrip olmuş ve her tarafta inşaa edilmiştir MÖ600'lerde Efes şehri büyük bir ticaret limanı haline geldi ve Chersiphron adlı bir mimar yüksek taş kolonları olan yeni ve büyük bir tapınak inşaa etti
Lidya kralı Croesus, MÖ550'de Efes'i ve Anadolu'daki öteki Yunan şehirlerini fethetti Bu savaş esnasında mabet yıkım oldu Croesus, mimar Theodorus'a daha öncekilerin hepsini gölgede bırakan yeni bir mabet yaptırdı Yeni tapınak öncekinin 4 katı büyüklükte 90 metre yükseklikte ve 45 metre genişlikteydi Masif bir çatı, yüzden fazla taş sütunla destekleniyordu
MÖ 356'da Herostratus adlı biri kadar çıkarılan bir yangında yanarak tahrip oldu Bundan kısa bir süre sonra o günün en ünlü heykeltraşı olan Scopas'lı Paros tarafından yeni bir mabet yapıldı Romalı tarihçi Pliny'ye tarafından yeni tapınak, 130 metre uzunlukta ve 68 metre genişlikteydi Tavanı, yükseklikleri 18 metre olan 127 adet kolon destekliyordu İnşaat 120 sene sürmüştü Büyük İskender MÖ333'de Efes'e geldiğinde tapınağın inşaası hala devam ediyordu Bu yeni tapınak, Yunan tapınakları içinde o güne dek yapılan en büyük yapı idi Tapınağın başka bir özelliği de iyice mermerden yapılmış olmasıydı
MS 57'de St Paul hristiyanlığı yaymak için Efes'e geldi öyle başarılı oldu ama bundan, şehrin demircisi ve tapınaktaki heykellerin sahiplerinden birisi olan Demetrius büyük bir korkuya kapıldı Çünkü Demetrius tapınaktaki heykellerin bir kısmının sahibiydi ve her yıl tapınağa hacca gelenlerden iyi bir geliri vardı ve insanların dinini değiştirmesi demek onun geçimini kaybetmesi anlamına geliyordu Birlikte ticaret yaptığı
öteki kişileri de yanında bölge Demetrius heyecan verici ve Yaşasın Efesliler'in Artemisidiye biten bir söylev yaptı ve halkı galeyana getirdi Anında sonradan St Paul'un yardımcılarından ikisini tutukladılar Bunu bir ayaklanma takip etti Sonuçta St Paul, tutuklanan yardımcılarıyla şehri terketti ve Makedonya'ya geri döndü
262'de Gotların bir akını esnasında büyük Artemis tapınağı yakılıp yıkıldı Bir asır daha sonra Roma İmparatoru Constantine şehri bitmiş inşaa ettirdi Ama hristiyan olduğu için tapınağı restore ettirmediConstantin'in çabalarına rağmen Efes eski günlerine dönemedi Çünkü gemilerin demirlediği liman yokolmuştu Nehrin taşıdığı alüvyonlar kadar deniz şehirden uzaklaşmıştı Zamanla şehir sakinleri kenti terkettiler Mabetin kalıntıları başka yapıların ve heykellerin yapılmasında kullanıldı
British Museum'dan John Turtle Wood 1863'de tapınağı araştırmaya başladı 1869'da 6 metre derinlikte, çamurların içinde tapınağın temellerini buldu Bulduğu heykelleri ve bir takım kalıntıları British Museum'a götürdü
1904'de yine benzer müzeden DG Hograth'ın liderliğindeki bir ekip kazılara devam ettiler ve sitede birbirinin üstüne inşaa edilen 5 tapınak olduğunu keşfettiler Bugün gelen ziyaretçilere tapınağın yerini belli etmek için, bataklık halinde olan bölgeye yalnızca bir tek kolon dikilmiştir
Kollarını iki yandan açmış, dimdik duran bir tanrıçanın Yunan üslubuna yabancı bir tarzda betimlendiği meşhur Artemis heykelinin kopyaları günümüze kadar gelmiştir *
Bizanslı Philon Babil'in asma bahçelerini, Olimpos'taki Zeus Heykelini, Rodos Kolossusu'nu, yüksek piramitlerin kudretli işçiliğini ve Mausoleus'in mezarını gördüm Lakin bulutlara dürüst yükselen Efes'teki tapınağı gördüğümde, diğerlerinin tümünün gölgede kaldığını hissettimdiye yazmıştı
Tanrıça Artemis adına birincil türbe MÖ800'lü yıllarda Efes'teki nehrin yakınındaki bataklık kıyıya yapılmıştı Bazen Diana da denen Efes tanrıçası Artemis, Yunan Artemis'iyle aynı değildi Yunan Artemis'i av tanrıçasıydı Efes Artemis'i ise belinden omuzlarına kadar çoğu göğüsle resmedildiği gibi verimlilik, bereket ve doğurganlık tanrıçasıydı
Bu eski tapınakta muhtemelen Jüpiterden düşen bir meteorit olduğu düşünülen tanrısal birtaş vardı Tapınak, sonraki yüzyıllarda birkaç defa tahrip olmuş ve her tarafta inşaa edilmiştir MÖ600'lerde Efes şehri büyük bir ticaret limanı haline geldi ve Chersiphron adlı bir mimar yüksek taş kolonları olan yeni ve büyük bir tapınak inşaa etti
Lidya kralı Croesus, MÖ550'de Efes'i ve Anadolu'daki öteki Yunan şehirlerini fethetti Bu savaş esnasında mabet yıkım oldu Croesus, mimar Theodorus'a daha öncekilerin hepsini gölgede bırakan yeni bir mabet yaptırdı Yeni tapınak öncekinin 4 katı büyüklükte 90 metre yükseklikte ve 45 metre genişlikteydi Masif bir çatı, yüzden fazla taş sütunla destekleniyordu
MÖ 356'da Herostratus adlı biri kadar çıkarılan bir yangında yanarak tahrip oldu Bundan kısa bir süre sonra o günün en ünlü heykeltraşı olan Scopas'lı Paros tarafından yeni bir mabet yapıldı Romalı tarihçi Pliny'ye tarafından yeni tapınak, 130 metre uzunlukta ve 68 metre genişlikteydi Tavanı, yükseklikleri 18 metre olan 127 adet kolon destekliyordu İnşaat 120 sene sürmüştü Büyük İskender MÖ333'de Efes'e geldiğinde tapınağın inşaası hala devam ediyordu Bu yeni tapınak, Yunan tapınakları içinde o güne dek yapılan en büyük yapı idi Tapınağın başka bir özelliği de iyice mermerden yapılmış olmasıydı
MS 57'de St Paul hristiyanlığı yaymak için Efes'e geldi öyle başarılı oldu ama bundan, şehrin demircisi ve tapınaktaki heykellerin sahiplerinden birisi olan Demetrius büyük bir korkuya kapıldı Çünkü Demetrius tapınaktaki heykellerin bir kısmının sahibiydi ve her yıl tapınağa hacca gelenlerden iyi bir geliri vardı ve insanların dinini değiştirmesi demek onun geçimini kaybetmesi anlamına geliyordu Birlikte ticaret yaptığı
öteki kişileri de yanında bölge Demetrius heyecan verici ve Yaşasın Efesliler'in Artemisidiye biten bir söylev yaptı ve halkı galeyana getirdi Anında sonradan St Paul'un yardımcılarından ikisini tutukladılar Bunu bir ayaklanma takip etti Sonuçta St Paul, tutuklanan yardımcılarıyla şehri terketti ve Makedonya'ya geri döndü
262'de Gotların bir akını esnasında büyük Artemis tapınağı yakılıp yıkıldı Bir asır daha sonra Roma İmparatoru Constantine şehri bitmiş inşaa ettirdi Ama hristiyan olduğu için tapınağı restore ettirmediConstantin'in çabalarına rağmen Efes eski günlerine dönemedi Çünkü gemilerin demirlediği liman yokolmuştu Nehrin taşıdığı alüvyonlar kadar deniz şehirden uzaklaşmıştı Zamanla şehir sakinleri kenti terkettiler Mabetin kalıntıları başka yapıların ve heykellerin yapılmasında kullanıldı
British Museum'dan John Turtle Wood 1863'de tapınağı araştırmaya başladı 1869'da 6 metre derinlikte, çamurların içinde tapınağın temellerini buldu Bulduğu heykelleri ve bir takım kalıntıları British Museum'a götürdü
1904'de yine benzer müzeden DG Hograth'ın liderliğindeki bir ekip kazılara devam ettiler ve sitede birbirinin üstüne inşaa edilen 5 tapınak olduğunu keşfettiler Bugün gelen ziyaretçilere tapınağın yerini belli etmek için, bataklık halinde olan bölgeye yalnızca bir tek kolon dikilmiştir
Kollarını iki yandan açmış, dimdik duran bir tanrıçanın Yunan üslubuna yabancı bir tarzda betimlendiği meşhur Artemis heykelinin kopyaları günümüze kadar gelmiştir *
