iltasyazilim
FD Üye
Ege Bölgesi Hakkında Veri
COĞRAFİ KONUM
Türkiye ’nin batısını yaratıcı bölge, ismini Ege Denizi ’nden almıştır Türkiye yüzölçümünün % 10'una sahiptir Yüzölçüm bakımından bölgeler aralarında beşinci sırada bulunur
YER ŞEKİLLERİ
Bölgedeki yer şekillerinin bir kısmı yer kabuğu hareketleri ile oluşan (OrojenezDağ oluşumu) kırılmalarla meydana gelmiştir
Kırılma yerlerinde yükselen yerler Horst (dağ), çöken yerler de Graben'i (çöküntü ovası) oluşturmuştur Horst ve graben oluşumunun maksimum olduğu bölgemizdir
Horstlar
Kaz Dağı, Madra Dağı, Yunt Dağı , Bozdağlar, Kültürlü Dağları ve Menteşe Dağları ’dır
Grabenler
Bakırçay, Gediz, KMenderes ve BMenderes ’tir
Bölgenin batısında dağlar kıyıya dik uzanmıştır Bunun sonucunda;
•Girintiçıkıntı fazladır Bir fazla koy ve körfez oluşmuştur Körfezler; Edremit, Dikili, Çandarlı, İzmir, Kuşadası, Güllük ve Gökova ’dır
•İç kesimlere ulaşım kolaydır Limanların hinterlandı (ard bölgesi) geniştir
•Deniz etkisi iç kesimlere dek sokulabilir
•Kıta sahanlığı (kıyıdan 200 m derinliğe kadar olan deniz) geniştir
•Enine kıyı tipi oluşmuştur (EdremitKuşadası kıyıları)
Ege Denizi ’ne tepede olan uzanan dağlar arasındaki çökme ovalarından denize ulaşan akarsular döküldükleri yerde delta ovaları oluştururlar Bunlar; Bakırçay, Gediz (Menemen), Büyük ve Ufak Menderes Delta ovalarıdır
Bölgenin güney batısında (Menteşe yöresinde) dağların uzanışı değişmiştir Dağlar burada KBatı GDoğu yönlüdür Bu kıyılarda dere vadilerinin deniz suları aşağıda kalması sonucu oluşan kıyı tipine Ria tipi kıyılar denir
Bölgede fay hatları fazla olduğundan zelzele ihtimali fazladır
Manisa Kula çevresinde volkanizma ile oluşmuş küçük koniler vardır
İç kesimlerde yükselti artmakta ve dağların doğrultusu değişmektedir Burada en kayda değer yüksek düzlük Yazılıkaya Platosu ’dur
ÇAY VE GÖLLERİ
Bölgenin akarsuları Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes akarsularıdır Bu akarsular İç Batı Anadolu dağlarından doğar ve çökme ovalarından geçerek Ege Denizi ’ne dökülür
Yatak eğimleri eksik olduğundan akarsularda menderes olayının en fazla görüldüğü bölgemizdir
Başlıca gölleri Marmara ve Bafa( Çamiçi) gölleridir Bu göller yaradılış bakımından alüvyon set gölüne örnektir
Bölgede keza Gediz ’de Demirköprü, BMenderes üstünde Kemer ve Adıgüzel baraj gölleri vardır
İKLİM VE OT GIBI YAŞAMA
Bölgenin batısında olan iklim Akdeniz İklimi görülür Dağların uzanışından nedeniyle bu iklimin etki alanı iç kesimlere (100150 km) dek genişlemiştir
Bölgenin iç ve yüksek kesimlerinde Karasal İklim hakimdir
Bölgede güneyden kuzeye enlemin etkisiyle, batıdan doğuya içten yükseltinin etkisiyle sıcaklıklar azalır
Akdeniz ikliminin etkin olduğu yerlerde kışlar ılık ve yağmurlu iken, karasal iklimin görüldüğü yerlerde kışlar soğuk ve kar yağışlıdır
Akdeniz ikliminin etkin olduğu yerlerde kışlar ılık ve yağmurlu iken, karasal iklimin görüldüğü yerlerde kışlar soğuk ve kar yağışlıdır
NÜFUS VE YERLEŞME
Ege Bölgesi takriben 9,3 milyon nüfusu ile nüfus bakımından üçüncü sıradadır Nüfus yoğunluğu (109,4 bireykm²) Türkiye ortalamasının üzerindedir
Marmara Bölgesi'nden sonra azami göç bölge bölgemizdir Yaz döneminde bölgenin batısında turizm ve tarım emekçi göçünden dolayı da mevsimlik nüfus artışı görülür
Manâlı mesken merkezlerinin birçok kıyılarda ve verimli tarım alanlarının bulunduğu çay vadilerinde toplanmıştır
İç kesimlerde nüfus seyrektir Sebepleri; iklimin karasal olması, sanayinin gelişmemesidir
Kıyıda Menteşe yöresi yer şekillerinin engebeli olmasından dolayı aralıklı nüfuslanmıştır
TARIM VE HAYVANCILIK
Bölgenin batısında bulunan verimli tarım alanlarında iklim şartları da elverişli olduğu için ticari tarım mahsul çeşitliliği fazladır Yetiştirilen ürünler;
ZEYTİN
Bölgenin batısındaki bastırma ovaları ve kenarlarında tarımı yapılabilmektedir en fazla EdremitAyvalıkBurhaniye çevresinde yoğunluk kazanmıştır
ÜZÜM
Manisa, İzmir ve Denizli çevresinde üretilen çekirdeksiz üzümler kurutulmaktadır Manâlı ihracat ürünümüzdür
İNCİR
maksimum Açık Fikirli çevresinde (Bve KMenderes ovalarında) tarımı yapılmaktadır
TÜTÜN
Bölgenin batısında Manisa, İzmir, Okumuş, Muğla, Denizli çevrelerinde tarımı gelişmiştir
PATATES
İzmirÖdemiş ve Afyon çevresinde yoğun olarak tarımı yapılır
TURUNÇGİLLER
Bölgenin batısında İzmir ’e dek olan güney kıyılarında tarımı yapılır Ayrıca iç kesimlere kadar (150200 km) da sokulabilmektedir Sebebi; dağların denize dik olmasıdır
SEBZELER
Bölgenin batısında kışların ılık geçmesi ve güneşli gün sayısının pozitif olmasından dolayı seracılık faaliyetleri ile sebze üretimi tüm sene yapılabilmektedir
BUĞDAY & ARPA
Bölgenin her uygun buğday yetiştirilebilmektedir Fakat daha çok İç Batı Anadolu Bölümünde tarımı gelişmiştir
ŞPANCARI
Afyon , Uşak, Kütahya çevresinde tarımı gelişmiştir
HAŞHAŞ
Afyon ilk olarak olmak üzere Uşak, Kütahya, Denizli çevresinde tarımı yapılmaktadır
HAYVANCILIK
Özellikle İç Batı Anadolu ’da küçükbaş hayvancılık gelişmiştir
Menteşe yöresinde arıcılık,
Kıyılarda balıkçılık ( BodrumMarmaris kıyılarında sünger avcılığı da yapılır),
Büyük kentler çevresinde (İzmirManisaDenizli) kümes hayvancılığı
Şeker fabrikaları ile büyük kentler çevresinde büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır
YERALTI KAYNAKLARI
LİNYİT
Türkiye ’de linyitin azami çıkarıldığı ve en nitelikli linyitlerin bulunduğu bölgemizdir Linyit yatakları pozitif olduğu için termik santraller de fazladır
Bölgede Linyit; Manisa(Soma), Okumuş, Muğla (Yatağan ), Kütahya (Tavşanlı,Tunçbilek, Seyit Ömer, Değirmisaz) ve Denizli çevresinde çıkarılmaktadır
Demir: Edremit (Kaz dağı) çevresinde çıkarılır
Bor Mineralleri: KütahyaEmet
Tuzlu: İzmirÇamaltı Tuzlası
Mermer: Afyon, Uşak, Denizli, Kütahya, Manisa çevresi
Zımparataşı: İzmir ,Aydınlatılmış, Muğla çevresi
Altın: İzmir (Bergama), Uşak (UlubeyEşme)
Jeotermel Enerji: Bölgede fay hatları geniş bölge kapladığından jeotermal kaynaklar bakımından zengindir
SANAYİ
Marmara Bölgesinden daha sonra sanayinin maksimum geliştiği bölgemizdir Bunun sebebi, bölgede ulaşım, anapara, hammadde ve işgücü gibi imkanların artı olmasıdır
Sanayi daha fazla kıyı şeridinde ve ovalar çevresinde gelişmiştir Tekstil, petrokimya, alet ve yiyecek sanayisi bölgede artan sanayi dallarıdır
Esas Sanayi Kolları
Dokumaenizli, Aydınlatılmış (Nazilli) İzmir, Uşak
Petrokimya:İzmirAliağa
Şeker:Afyon, Kütahya, Uşak
Çiniporselen: Kütahya
Gübre:Kütahya ,İzmir
Elektronik ve Elektrikli konut aletleri: Manisa, İzmir
Sigara:İzmir, Manisa
Demirçelik:İzmir
Mobilya:İzmir (Karabağlar)
Cilt:İzmir, Manisa, Denizli, Uşak
HalıKilim:Manisa (Kula,Demirci, Gördes), Uşak Eşme, MuğlaMilas, DenizliTavas
Camenizli, Kütahya
Otomotiv:İzmir
Seramik:Kütahya , Manisa (TurgutluAkhisar) , Uşak
Battaniye:Uşak
Termik Santral:Muğla (YatağanGökova), ManisaSoma, Kütahya( TunçbilekSeyitömer)
TİCARET
Bölge Türkiye ’nin dış ticareti açısından kayda değer bir yere sahiptir Bölgede üretilen tütün, pamuk, üzüm, incir gibi bir fazla tarım ürünü ile bor gibi bir takım madenler ihraç edilmektedir Bir fazla sanayi kuruluşunun hammaddesi deniz aracılığıyla ülkemize getirilir
Her yıl düzenlenen Milletlerarası İzmir Fuarı, ülkemiz dış ticareti açısından kayda değer bir yere sahiptir
TURİZM
Ege Bölgesi ’nin sahip olduğu tarihi ve doğal güzellikler turizmin gelişmesine niçin olmuştur
BÖLÜMLERİ
ASIL EGE (KIYI EGE) BÖLÜMÜ
Bölümün illeri; İzmir, Manisa, Aydın, Denizli ve Muğla ’dır
Başlıca yer şekillerini kıyıya tepede olan uzanan dağlar (horst) ve bu dağlar arasındaki çöküntü ovaları (graben) oluşturur
Akdeniz iklimi görülür Tarım mahsul çeşidi fazladır Başlıca tarım ürünleri zeytin, pamuk, üzüm, tütün, turunçgiller, buğday, patates, sebze ve meyvelerdir
Ekonomisinde tarım, sanayi, ticaret ve turizm önemli yer tutar
Bölgenin nüfus yoğunluğu fazla olan bölümüdür Nüfus kıyı şeridinde ve çökme ovaları çevresinde yoğunlaşır Bölümün nüfusu göçlerle kesintisiz artmaktadır
Bölümün en büyük şehri İzmir ’dir İzmir bölgenin en manâlı sanayi, ticaret, tarım, kültür, turizm ve liman kentidir
İÇ BATI ANADOLU BÖLÜMÜ
Bölümün esas illerini; Afyon, Uşak ve Kütahya ’dır
Birim plato görünümlü düzlükler ile tek tek dağlardan oluşur Bölgenin en geniş platosu Afyon ve çevresindeki Yazılıkaya Platosu ’dur
Karasal iklim görülür Tarım ürün çeşidi azdır Başlıca tarım ürünleri; buğday, arpa, nohut, şpancarı , haşhaş ve patatestir
Bölümde daha fazla küçükbaş hayvancılık gelişmiştir Şeker fabrikaları çevresinde de büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır
Türkiye linyit üretiminin yarıdan fazlasını karşılar
Bilye üretimi fazladır
Bölümde sanayi yeterince gelişmemiştir Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır
Nüfus yoğunluğu Kıyı Ege Bölümüne göre azdır
Esas Ege Bölümü ile İç batı Anadolu Bölümü yer altı kaynakları bakımından benzerlik gösterirler Öteki özellikleri farklıdır *
COĞRAFİ KONUM
Türkiye ’nin batısını yaratıcı bölge, ismini Ege Denizi ’nden almıştır Türkiye yüzölçümünün % 10'una sahiptir Yüzölçüm bakımından bölgeler aralarında beşinci sırada bulunur
YER ŞEKİLLERİ
Bölgedeki yer şekillerinin bir kısmı yer kabuğu hareketleri ile oluşan (OrojenezDağ oluşumu) kırılmalarla meydana gelmiştir
Kırılma yerlerinde yükselen yerler Horst (dağ), çöken yerler de Graben'i (çöküntü ovası) oluşturmuştur Horst ve graben oluşumunun maksimum olduğu bölgemizdir
Horstlar
Kaz Dağı, Madra Dağı, Yunt Dağı , Bozdağlar, Kültürlü Dağları ve Menteşe Dağları ’dır
Grabenler
Bakırçay, Gediz, KMenderes ve BMenderes ’tir
Bölgenin batısında dağlar kıyıya dik uzanmıştır Bunun sonucunda;
•Girintiçıkıntı fazladır Bir fazla koy ve körfez oluşmuştur Körfezler; Edremit, Dikili, Çandarlı, İzmir, Kuşadası, Güllük ve Gökova ’dır
•İç kesimlere ulaşım kolaydır Limanların hinterlandı (ard bölgesi) geniştir
•Deniz etkisi iç kesimlere dek sokulabilir
•Kıta sahanlığı (kıyıdan 200 m derinliğe kadar olan deniz) geniştir
•Enine kıyı tipi oluşmuştur (EdremitKuşadası kıyıları)
Ege Denizi ’ne tepede olan uzanan dağlar arasındaki çökme ovalarından denize ulaşan akarsular döküldükleri yerde delta ovaları oluştururlar Bunlar; Bakırçay, Gediz (Menemen), Büyük ve Ufak Menderes Delta ovalarıdır
Bölgenin güney batısında (Menteşe yöresinde) dağların uzanışı değişmiştir Dağlar burada KBatı GDoğu yönlüdür Bu kıyılarda dere vadilerinin deniz suları aşağıda kalması sonucu oluşan kıyı tipine Ria tipi kıyılar denir
Bölgede fay hatları fazla olduğundan zelzele ihtimali fazladır
Manisa Kula çevresinde volkanizma ile oluşmuş küçük koniler vardır
İç kesimlerde yükselti artmakta ve dağların doğrultusu değişmektedir Burada en kayda değer yüksek düzlük Yazılıkaya Platosu ’dur
ÇAY VE GÖLLERİ
Bölgenin akarsuları Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes akarsularıdır Bu akarsular İç Batı Anadolu dağlarından doğar ve çökme ovalarından geçerek Ege Denizi ’ne dökülür
Yatak eğimleri eksik olduğundan akarsularda menderes olayının en fazla görüldüğü bölgemizdir
Başlıca gölleri Marmara ve Bafa( Çamiçi) gölleridir Bu göller yaradılış bakımından alüvyon set gölüne örnektir
Bölgede keza Gediz ’de Demirköprü, BMenderes üstünde Kemer ve Adıgüzel baraj gölleri vardır
İKLİM VE OT GIBI YAŞAMA
Bölgenin batısında olan iklim Akdeniz İklimi görülür Dağların uzanışından nedeniyle bu iklimin etki alanı iç kesimlere (100150 km) dek genişlemiştir
Bölgenin iç ve yüksek kesimlerinde Karasal İklim hakimdir
Bölgede güneyden kuzeye enlemin etkisiyle, batıdan doğuya içten yükseltinin etkisiyle sıcaklıklar azalır
Akdeniz ikliminin etkin olduğu yerlerde kışlar ılık ve yağmurlu iken, karasal iklimin görüldüğü yerlerde kışlar soğuk ve kar yağışlıdır
Akdeniz ikliminin etkin olduğu yerlerde kışlar ılık ve yağmurlu iken, karasal iklimin görüldüğü yerlerde kışlar soğuk ve kar yağışlıdır
NÜFUS VE YERLEŞME
Ege Bölgesi takriben 9,3 milyon nüfusu ile nüfus bakımından üçüncü sıradadır Nüfus yoğunluğu (109,4 bireykm²) Türkiye ortalamasının üzerindedir
Marmara Bölgesi'nden sonra azami göç bölge bölgemizdir Yaz döneminde bölgenin batısında turizm ve tarım emekçi göçünden dolayı da mevsimlik nüfus artışı görülür
Manâlı mesken merkezlerinin birçok kıyılarda ve verimli tarım alanlarının bulunduğu çay vadilerinde toplanmıştır
İç kesimlerde nüfus seyrektir Sebepleri; iklimin karasal olması, sanayinin gelişmemesidir
Kıyıda Menteşe yöresi yer şekillerinin engebeli olmasından dolayı aralıklı nüfuslanmıştır
TARIM VE HAYVANCILIK
Bölgenin batısında bulunan verimli tarım alanlarında iklim şartları da elverişli olduğu için ticari tarım mahsul çeşitliliği fazladır Yetiştirilen ürünler;
ZEYTİN
Bölgenin batısındaki bastırma ovaları ve kenarlarında tarımı yapılabilmektedir en fazla EdremitAyvalıkBurhaniye çevresinde yoğunluk kazanmıştır
ÜZÜM
Manisa, İzmir ve Denizli çevresinde üretilen çekirdeksiz üzümler kurutulmaktadır Manâlı ihracat ürünümüzdür
İNCİR
maksimum Açık Fikirli çevresinde (Bve KMenderes ovalarında) tarımı yapılmaktadır
TÜTÜN
Bölgenin batısında Manisa, İzmir, Okumuş, Muğla, Denizli çevrelerinde tarımı gelişmiştir
PATATES
İzmirÖdemiş ve Afyon çevresinde yoğun olarak tarımı yapılır
TURUNÇGİLLER
Bölgenin batısında İzmir ’e dek olan güney kıyılarında tarımı yapılır Ayrıca iç kesimlere kadar (150200 km) da sokulabilmektedir Sebebi; dağların denize dik olmasıdır
SEBZELER
Bölgenin batısında kışların ılık geçmesi ve güneşli gün sayısının pozitif olmasından dolayı seracılık faaliyetleri ile sebze üretimi tüm sene yapılabilmektedir
BUĞDAY & ARPA
Bölgenin her uygun buğday yetiştirilebilmektedir Fakat daha çok İç Batı Anadolu Bölümünde tarımı gelişmiştir
ŞPANCARI
Afyon , Uşak, Kütahya çevresinde tarımı gelişmiştir
HAŞHAŞ
Afyon ilk olarak olmak üzere Uşak, Kütahya, Denizli çevresinde tarımı yapılmaktadır
HAYVANCILIK
Özellikle İç Batı Anadolu ’da küçükbaş hayvancılık gelişmiştir
Menteşe yöresinde arıcılık,
Kıyılarda balıkçılık ( BodrumMarmaris kıyılarında sünger avcılığı da yapılır),
Büyük kentler çevresinde (İzmirManisaDenizli) kümes hayvancılığı
Şeker fabrikaları ile büyük kentler çevresinde büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır
YERALTI KAYNAKLARI
LİNYİT
Türkiye ’de linyitin azami çıkarıldığı ve en nitelikli linyitlerin bulunduğu bölgemizdir Linyit yatakları pozitif olduğu için termik santraller de fazladır
Bölgede Linyit; Manisa(Soma), Okumuş, Muğla (Yatağan ), Kütahya (Tavşanlı,Tunçbilek, Seyit Ömer, Değirmisaz) ve Denizli çevresinde çıkarılmaktadır
Demir: Edremit (Kaz dağı) çevresinde çıkarılır
Bor Mineralleri: KütahyaEmet
Tuzlu: İzmirÇamaltı Tuzlası
Mermer: Afyon, Uşak, Denizli, Kütahya, Manisa çevresi
Zımparataşı: İzmir ,Aydınlatılmış, Muğla çevresi
Altın: İzmir (Bergama), Uşak (UlubeyEşme)
Jeotermel Enerji: Bölgede fay hatları geniş bölge kapladığından jeotermal kaynaklar bakımından zengindir
SANAYİ
Marmara Bölgesinden daha sonra sanayinin maksimum geliştiği bölgemizdir Bunun sebebi, bölgede ulaşım, anapara, hammadde ve işgücü gibi imkanların artı olmasıdır
Sanayi daha fazla kıyı şeridinde ve ovalar çevresinde gelişmiştir Tekstil, petrokimya, alet ve yiyecek sanayisi bölgede artan sanayi dallarıdır
Esas Sanayi Kolları
Dokumaenizli, Aydınlatılmış (Nazilli) İzmir, Uşak
Petrokimya:İzmirAliağa
Şeker:Afyon, Kütahya, Uşak
Çiniporselen: Kütahya
Gübre:Kütahya ,İzmir
Elektronik ve Elektrikli konut aletleri: Manisa, İzmir
Sigara:İzmir, Manisa
Demirçelik:İzmir
Mobilya:İzmir (Karabağlar)
Cilt:İzmir, Manisa, Denizli, Uşak
HalıKilim:Manisa (Kula,Demirci, Gördes), Uşak Eşme, MuğlaMilas, DenizliTavas
Camenizli, Kütahya
Otomotiv:İzmir
Seramik:Kütahya , Manisa (TurgutluAkhisar) , Uşak
Battaniye:Uşak
Termik Santral:Muğla (YatağanGökova), ManisaSoma, Kütahya( TunçbilekSeyitömer)
TİCARET
Bölge Türkiye ’nin dış ticareti açısından kayda değer bir yere sahiptir Bölgede üretilen tütün, pamuk, üzüm, incir gibi bir fazla tarım ürünü ile bor gibi bir takım madenler ihraç edilmektedir Bir fazla sanayi kuruluşunun hammaddesi deniz aracılığıyla ülkemize getirilir
Her yıl düzenlenen Milletlerarası İzmir Fuarı, ülkemiz dış ticareti açısından kayda değer bir yere sahiptir
TURİZM
Ege Bölgesi ’nin sahip olduğu tarihi ve doğal güzellikler turizmin gelişmesine niçin olmuştur
BÖLÜMLERİ
ASIL EGE (KIYI EGE) BÖLÜMÜ
Bölümün illeri; İzmir, Manisa, Aydın, Denizli ve Muğla ’dır
Başlıca yer şekillerini kıyıya tepede olan uzanan dağlar (horst) ve bu dağlar arasındaki çöküntü ovaları (graben) oluşturur
Akdeniz iklimi görülür Tarım mahsul çeşidi fazladır Başlıca tarım ürünleri zeytin, pamuk, üzüm, tütün, turunçgiller, buğday, patates, sebze ve meyvelerdir
Ekonomisinde tarım, sanayi, ticaret ve turizm önemli yer tutar
Bölgenin nüfus yoğunluğu fazla olan bölümüdür Nüfus kıyı şeridinde ve çökme ovaları çevresinde yoğunlaşır Bölümün nüfusu göçlerle kesintisiz artmaktadır
Bölümün en büyük şehri İzmir ’dir İzmir bölgenin en manâlı sanayi, ticaret, tarım, kültür, turizm ve liman kentidir
İÇ BATI ANADOLU BÖLÜMÜ
Bölümün esas illerini; Afyon, Uşak ve Kütahya ’dır
Birim plato görünümlü düzlükler ile tek tek dağlardan oluşur Bölgenin en geniş platosu Afyon ve çevresindeki Yazılıkaya Platosu ’dur
Karasal iklim görülür Tarım ürün çeşidi azdır Başlıca tarım ürünleri; buğday, arpa, nohut, şpancarı , haşhaş ve patatestir
Bölümde daha fazla küçükbaş hayvancılık gelişmiştir Şeker fabrikaları çevresinde de büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır
Türkiye linyit üretiminin yarıdan fazlasını karşılar
Bilye üretimi fazladır
Bölümde sanayi yeterince gelişmemiştir Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır
Nüfus yoğunluğu Kıyı Ege Bölümüne göre azdır
Esas Ege Bölümü ile İç batı Anadolu Bölümü yer altı kaynakları bakımından benzerlik gösterirler Öteki özellikleri farklıdır *