iltasyazilim
FD Üye
Ege Bölgesi, yer şekilleri, iklim ve bunun etkisine yan olarak beşeri ve idareli yönden bambaşka olan iki bölüme ayrılmıştır Bunlar Ege Bölümü ve İç Batı Anadolu Bölümüdür
Tarım
Kıyı kesimindeki Ege Bölümü ’nde verimli tarım topraklarının bulunması ve Akdeniz ikliminin etkisi sebebiyle, ekonomik değeri yüksek olan ihraç ürünleri yetiştirilir Bu bölümde tarımda makine kullanımı yaygındır İntansif (çağdaş) tarım yöntemleri uygulanır Tarımsal nüfus yoğunluğu artı olan bu bölümde seracılık da yaygındır İç Batı Anadolu Bölümü ’nde iklimin karasallaşması ve sulamanın yaygın olmaması, tarımsal mahsul çeşitliliğini azaltır Kıyıda yetiştirilen ürünler bu bölümde yetiştirilemez
Tarım Ürünleri
Ana Ege Bölümü ’nün Esas Tarım Ürünleri
Tütün : Türkiye tütün üretiminin % 50 ’sini bu bölge karşılar Tüm kıyı ovalarında ekimi yapılan ve yurt dışına ihraç edilen tütün en çok Bakırçay Ovası ’nda yetiştirilir
Zeytin : Akdeniz ikliminin tanıtıcı kültür bitkisi olan zeytin en fazla Ege Bölgesi ’nde yetiştirilir Türkiye üretiminin % 48 ’ini Ege Bölgesi sağlar Edremit – Ayvalık Yöresi ilk önce olmak üzere tüm kıyı kesiminde ve yer yer 100 km içerilere kadar zeytin yetiştirilir
Üzüm : Türkiye ’de üzüm üretiminin % 40 ’ını sağlayan alan 1 sırada yer alır Kurutularak ihraç edilen çekirdeksiz üzümün tamamını Ege Bölgesi üretir Başta Gediz Ovası elde etmek üzere Büyük ve Küçük Menderes ovalarında yetiştirilir
İncir : Kış ılıklığı isteyen ve Akdeniz iklimine düzenli olan incirin %82 ’si bu bölgede yetiştirilir Büyük Menderes, Ufak Menderes ve Gediz ovalarında incir üretimi yoğunlaşır Kurutularak yurt dışına ihraç edilen incirin en çok yetiştirildiği yer ise Aydınlatılmış ’dır
Pamuk : Akdeniz iklimine düzenli olduğundan kıyı ovalarında ekimi yapılır Büyük Menderes ve Gediz ovalarında üretimi yoğunlaşır Türkiye üretiminin % 42 ’sini sağlayan Ege Bölgesi üretimde birincil sırayı alır
Turunçgiller : Akdeniz iklimine uyumlu olan ve kış ılıklığı isteyen turunçgil üretimi, İzmir ’in güneyindeki kıyı ovalarında yapılrı Türkiye üretiminin %10 ’unu karşılayan bölge, Akdeniz Bölgesi ’nden sonradan 2 sırayı alır
pirinç : Depresyon ovalarında ekimi yoğunlaşır
Sebze : Bölgenin sebze üretiminde önemli bir yeri vardır Domates, biber, patlıcan, patates, salata, kereviz, pırasa, başlıcalarıdır
Meyve : Alan kendine özgü meyve üretimi ile öteki bölgelerden ayrılır İncir, turunçgil ve üzümün yanı sıra elma ve kiraz üretimi de tartı taşır
İç Batı Anadolu Bölümü ’nün Başlıca Tarım Ürünleri
Haşhaş : Tohumundan yağ ve kozasından morfin yapımında kullanılan afyon sakızının elde edildiği bir bitkidir bu nedenle ekimi devlet kontrolünde yapılır Türkiye üretiminin %90 ’ını Ege Bölgesi karşılar Afyonkarahisar çevresinde ekimi yoğunlaşır
Tahıllar : Bölgede üretilen tahıl ülke üretiminin % 10 ’a yakın bölümünü karşılar Tahıllardan buğday ve arpa, Afyon, Kütahya, Denizli ve Uşak ’ta üretilir
Şekerpancarı : Manâlı bir endüstri bitkisi olan şekerpancarı Afyon, Kütahya ve Denizli ’de üretilir
Günebakan : Denizel etkilerin sokulmadığı İç Batı Anadolu ’da sulanabilen alanlarda yetişir
Baklagiller : Uşak, bölgede nohut üretiminin maksimum yapıldığı yerdir
Hayvancılık
Bölgede hayvan otlatmaya elverişli alanlar o kadar artı değildir Otlaklar daha çok İç Batı Anadolu ’da görülür Bölgenin kıyı kesiminde besi hayvancılığı, İç Batı Anadolu Bölümü ’nde dağlıç ve sakız ırkı, İç Batı Anadolu platolarında karaman ırkı koyun yetiştirilir Bilhassa maki alanlarında kıl keçisi yetiştiriciliği yük taşır Menteşe Yöresi ’nde arıcılık gelişmiştir Kümes hayvancılığı son yıllarda gelişme göstermiştir Hem doğal balıkçılığın yanı sıra kültür balıkçılığı da yapılır
Ormancılık
Türkiye ormanları ’nın %19 ’u Ege Bölgesi ’nde yer alır Ormanlar Belli Başlı Ege Bölümü ’nde yoğunlaşır Menteşe Yöresi, Kültürlü Dağları, Bozdağlar ve Kaz Dağı orman bakımından en varlıklı alanlardır Menteşe Yöresi ’nde sığla yağı üretimi yapılır Günlük ağacı ve meyan kökü de bölgedeki öteki manâlı orman ürünleridir
Madenler ve Enerji Kaynakları
Madenler : Krom üretiminde ikinci sırayı alan bölgede, Köyceğiz, Marmaris, Emet ’te krom çıkarılır Menteşe Yöresi ’nde zımpara taşı, Afyon ’da mermer, Eymir, Ayazmand ve Torbalı ’da demir, KütahyaEmet ’te bor minerali çıkartılır Keza İzmir Çamaltı tuzlasında tuzlu üretilir
Enerji Kaynakları : Türkiye ’nin en manâlı linyit yatakları bu bölgede yer alır Linyit üretiminin %90 ’ı Ege Bölgesi ’nden sağlanır Çıkarıldığı yerler; Muğla – Yatağan, Manisa – Soma, Kütahya ’da Tavşanlı, Tunçbilek, Seyitömer ve Değirmisaz ’dır Linyit ’in kayda değer bir bölümü termik santrallerde yakılarak elektrik enerjisi üretilir
Enerji Imal Tesisleri
Termik santrallerin en fazla olduğu bölgedir Bu santraller; ManisaSoma, MuğlaYatağan ve Gökova ile KütahyaSeyitömer ve Tunçbilek ’te kuruludur Termik enerjinin yanı sıra hidroelektrik enerjisi üretimi de yapılır Demirköprü (Gediz), Kemer ve Adıgüzel (Büyük Menderes) barajları bu bölgededir DenizliSarayköy ’de jeotermal santral kuruludur
Endüstri
Esas endüstri tesisleri şunlardır :
Besin, Sıvı Yağ : İzmir, Ayvalık, Edremit
Şeker : Uşak, Afyon, Kütahya
Sigara ve Alkol : İzmir
Petrol Arıtma ve Petro Kimya : İzmir Aliağa
Seramik, Çini, Porselen : Kütahya, Uşak, İzmir
Pamuklu Dokuma : İzmir, Okumuş, Nazilli, Söke, Bergama, Denizli ve Uşak
Otomotiv : İzmir
Tarım Makineleri : Manisa, Aydınlatılmış
Kağıt : Afyon (Dere)
Azot – Gübre : Kütahya
Ulaşım
Doğu – batı yönü olan uzanan dağlar ve arasındaki ovalar, kıyı kesimle iç kesimi birbirine bağlayan yolların yapımını kolaylaştırmıştır Dağlık Menteşe Yöresi açık havada bölgede ulaşım sorunu yoktur İzmit limanı ard bölgesine kara ve demiryollarıyla bağlanmıştır Türkiye ’nin en önemli ihraç limanıdır Afyon ve Denizli de kayda değer yolların kesiştiği, ulaşımın geliştiği merkezlerdir
Turizm
Ege Bölgesi ’nde özellikle kıyı kesimler tarihi ve doğal güzellikleriyle turizmin çok geliştiği yerlerdir Bodrum, Marmaris, Kuşadası, Çeşme, Didim, Foça deniz turizminin geliştiği merkezlerdir Denizli – Pamukkale ’deki travertenler, kaplıcalar, SelçukEfes ’te Meryem Esas Kilisesi ve antik büyük kasaba, Bergama, Sard, Didim, Milet, Afrodisyas anitk kentleri, Afyon ve Kütahya kaplıcaları bölgenin öteki turizm zenginlikleridir
Bölgenin Ülke Ekonomisindeki Yeri
Ege Bölgesi sosyohesaplı gelişmişlik açısından Marmara Bölgesi ’nden daha sonra 2 sırada yer alır Aşağı bölge ekonomisinde önemli yer tutan ürün ve hesaplı faaliyet türlerinin listesi verilmiştir
İncir
Pamuk
Tütün
Üzüm
Zeytin
Haşhaş
Linyit
Endüstri ürünleri
Turizm *
Tarım
Kıyı kesimindeki Ege Bölümü ’nde verimli tarım topraklarının bulunması ve Akdeniz ikliminin etkisi sebebiyle, ekonomik değeri yüksek olan ihraç ürünleri yetiştirilir Bu bölümde tarımda makine kullanımı yaygındır İntansif (çağdaş) tarım yöntemleri uygulanır Tarımsal nüfus yoğunluğu artı olan bu bölümde seracılık da yaygındır İç Batı Anadolu Bölümü ’nde iklimin karasallaşması ve sulamanın yaygın olmaması, tarımsal mahsul çeşitliliğini azaltır Kıyıda yetiştirilen ürünler bu bölümde yetiştirilemez
Tarım Ürünleri
Ana Ege Bölümü ’nün Esas Tarım Ürünleri
Tütün : Türkiye tütün üretiminin % 50 ’sini bu bölge karşılar Tüm kıyı ovalarında ekimi yapılan ve yurt dışına ihraç edilen tütün en çok Bakırçay Ovası ’nda yetiştirilir
Zeytin : Akdeniz ikliminin tanıtıcı kültür bitkisi olan zeytin en fazla Ege Bölgesi ’nde yetiştirilir Türkiye üretiminin % 48 ’ini Ege Bölgesi sağlar Edremit – Ayvalık Yöresi ilk önce olmak üzere tüm kıyı kesiminde ve yer yer 100 km içerilere kadar zeytin yetiştirilir
Üzüm : Türkiye ’de üzüm üretiminin % 40 ’ını sağlayan alan 1 sırada yer alır Kurutularak ihraç edilen çekirdeksiz üzümün tamamını Ege Bölgesi üretir Başta Gediz Ovası elde etmek üzere Büyük ve Küçük Menderes ovalarında yetiştirilir
İncir : Kış ılıklığı isteyen ve Akdeniz iklimine düzenli olan incirin %82 ’si bu bölgede yetiştirilir Büyük Menderes, Ufak Menderes ve Gediz ovalarında incir üretimi yoğunlaşır Kurutularak yurt dışına ihraç edilen incirin en çok yetiştirildiği yer ise Aydınlatılmış ’dır
Pamuk : Akdeniz iklimine düzenli olduğundan kıyı ovalarında ekimi yapılır Büyük Menderes ve Gediz ovalarında üretimi yoğunlaşır Türkiye üretiminin % 42 ’sini sağlayan Ege Bölgesi üretimde birincil sırayı alır
Turunçgiller : Akdeniz iklimine uyumlu olan ve kış ılıklığı isteyen turunçgil üretimi, İzmir ’in güneyindeki kıyı ovalarında yapılrı Türkiye üretiminin %10 ’unu karşılayan bölge, Akdeniz Bölgesi ’nden sonradan 2 sırayı alır
pirinç : Depresyon ovalarında ekimi yoğunlaşır
Sebze : Bölgenin sebze üretiminde önemli bir yeri vardır Domates, biber, patlıcan, patates, salata, kereviz, pırasa, başlıcalarıdır
Meyve : Alan kendine özgü meyve üretimi ile öteki bölgelerden ayrılır İncir, turunçgil ve üzümün yanı sıra elma ve kiraz üretimi de tartı taşır
İç Batı Anadolu Bölümü ’nün Başlıca Tarım Ürünleri
Haşhaş : Tohumundan yağ ve kozasından morfin yapımında kullanılan afyon sakızının elde edildiği bir bitkidir bu nedenle ekimi devlet kontrolünde yapılır Türkiye üretiminin %90 ’ını Ege Bölgesi karşılar Afyonkarahisar çevresinde ekimi yoğunlaşır
Tahıllar : Bölgede üretilen tahıl ülke üretiminin % 10 ’a yakın bölümünü karşılar Tahıllardan buğday ve arpa, Afyon, Kütahya, Denizli ve Uşak ’ta üretilir
Şekerpancarı : Manâlı bir endüstri bitkisi olan şekerpancarı Afyon, Kütahya ve Denizli ’de üretilir
Günebakan : Denizel etkilerin sokulmadığı İç Batı Anadolu ’da sulanabilen alanlarda yetişir
Baklagiller : Uşak, bölgede nohut üretiminin maksimum yapıldığı yerdir
Hayvancılık
Bölgede hayvan otlatmaya elverişli alanlar o kadar artı değildir Otlaklar daha çok İç Batı Anadolu ’da görülür Bölgenin kıyı kesiminde besi hayvancılığı, İç Batı Anadolu Bölümü ’nde dağlıç ve sakız ırkı, İç Batı Anadolu platolarında karaman ırkı koyun yetiştirilir Bilhassa maki alanlarında kıl keçisi yetiştiriciliği yük taşır Menteşe Yöresi ’nde arıcılık gelişmiştir Kümes hayvancılığı son yıllarda gelişme göstermiştir Hem doğal balıkçılığın yanı sıra kültür balıkçılığı da yapılır
Ormancılık
Türkiye ormanları ’nın %19 ’u Ege Bölgesi ’nde yer alır Ormanlar Belli Başlı Ege Bölümü ’nde yoğunlaşır Menteşe Yöresi, Kültürlü Dağları, Bozdağlar ve Kaz Dağı orman bakımından en varlıklı alanlardır Menteşe Yöresi ’nde sığla yağı üretimi yapılır Günlük ağacı ve meyan kökü de bölgedeki öteki manâlı orman ürünleridir
Madenler ve Enerji Kaynakları
Madenler : Krom üretiminde ikinci sırayı alan bölgede, Köyceğiz, Marmaris, Emet ’te krom çıkarılır Menteşe Yöresi ’nde zımpara taşı, Afyon ’da mermer, Eymir, Ayazmand ve Torbalı ’da demir, KütahyaEmet ’te bor minerali çıkartılır Keza İzmir Çamaltı tuzlasında tuzlu üretilir
Enerji Kaynakları : Türkiye ’nin en manâlı linyit yatakları bu bölgede yer alır Linyit üretiminin %90 ’ı Ege Bölgesi ’nden sağlanır Çıkarıldığı yerler; Muğla – Yatağan, Manisa – Soma, Kütahya ’da Tavşanlı, Tunçbilek, Seyitömer ve Değirmisaz ’dır Linyit ’in kayda değer bir bölümü termik santrallerde yakılarak elektrik enerjisi üretilir
Enerji Imal Tesisleri
Termik santrallerin en fazla olduğu bölgedir Bu santraller; ManisaSoma, MuğlaYatağan ve Gökova ile KütahyaSeyitömer ve Tunçbilek ’te kuruludur Termik enerjinin yanı sıra hidroelektrik enerjisi üretimi de yapılır Demirköprü (Gediz), Kemer ve Adıgüzel (Büyük Menderes) barajları bu bölgededir DenizliSarayköy ’de jeotermal santral kuruludur
Endüstri
Esas endüstri tesisleri şunlardır :
Besin, Sıvı Yağ : İzmir, Ayvalık, Edremit
Şeker : Uşak, Afyon, Kütahya
Sigara ve Alkol : İzmir
Petrol Arıtma ve Petro Kimya : İzmir Aliağa
Seramik, Çini, Porselen : Kütahya, Uşak, İzmir
Pamuklu Dokuma : İzmir, Okumuş, Nazilli, Söke, Bergama, Denizli ve Uşak
Otomotiv : İzmir
Tarım Makineleri : Manisa, Aydınlatılmış
Kağıt : Afyon (Dere)
Azot – Gübre : Kütahya
Ulaşım
Doğu – batı yönü olan uzanan dağlar ve arasındaki ovalar, kıyı kesimle iç kesimi birbirine bağlayan yolların yapımını kolaylaştırmıştır Dağlık Menteşe Yöresi açık havada bölgede ulaşım sorunu yoktur İzmit limanı ard bölgesine kara ve demiryollarıyla bağlanmıştır Türkiye ’nin en önemli ihraç limanıdır Afyon ve Denizli de kayda değer yolların kesiştiği, ulaşımın geliştiği merkezlerdir
Turizm
Ege Bölgesi ’nde özellikle kıyı kesimler tarihi ve doğal güzellikleriyle turizmin çok geliştiği yerlerdir Bodrum, Marmaris, Kuşadası, Çeşme, Didim, Foça deniz turizminin geliştiği merkezlerdir Denizli – Pamukkale ’deki travertenler, kaplıcalar, SelçukEfes ’te Meryem Esas Kilisesi ve antik büyük kasaba, Bergama, Sard, Didim, Milet, Afrodisyas anitk kentleri, Afyon ve Kütahya kaplıcaları bölgenin öteki turizm zenginlikleridir
Bölgenin Ülke Ekonomisindeki Yeri
Ege Bölgesi sosyohesaplı gelişmişlik açısından Marmara Bölgesi ’nden daha sonra 2 sırada yer alır Aşağı bölge ekonomisinde önemli yer tutan ürün ve hesaplı faaliyet türlerinin listesi verilmiştir
İncir
Pamuk
Tütün
Üzüm
Zeytin
Haşhaş
Linyit
Endüstri ürünleri
Turizm *