Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
ege bölgesinin yeryüzü şekli
ege bölgesinin yüzey şekillerinin adları
ege bölgesinin yüzey şekilleri hakkında data
Ege Bölümü ’nde dağ sıraları ve bunları birbirinden ayıran vadi olukları, doğubatı doğrultulu çukurluklar oluşturur Bu çukurluklar, arasında kalan doğubatı doğrultulu yüksek kütlelere dağ sıraları görünümü kazandırır Çukurlukların batı uçları yakın bir dönemde deniz basmasıyla koy ya da körfez biçimini almış lakin sonradan kısmen veya en ince ayrıntısına kadar alüvyonlarla dolmuştur ve parçalı bir inşa gösterir Yer yer 2000m ’yi geçen dağ kütleleri görülür Bunlar İçbatı Anadolu ’nun 1000m ’yi geçebilen düzlüklerinden daha alçak olan Ege Bölümü ’ndeki ovalar üstünde devasa bir dış görünüş kazanır
Ege Bölgesi ’nde yerin temelini jeologlaron Menderes Masifi adını verdikleri SaruhanMenteşe eski kütlesi oluşturur Paleozoyik vakit ortalarında kıvrılmalara uğramış sonra aşınarak düzleşmiş olan bu eski esas, Tersiyer Dönem içinde yeniden yer hareketlerine uğrayınca, bir daha kıvrılamayıp kırılmıştır Muhakkak kırık çizgileri her tarafında bir takım parçaların çökmesiyle sözü edilen oluk biçimli çukurlar (graben) ortaya çıkmış, bunların aralarında da sert ve kristalli kayaçlardan oluşan eski dağ kütleleri (horst) yükselmiştir Bu eski kütle baştan kıvrılmamakla birlikte, çevresinde biriken deniz dibi tortulları kıvrılırken onlara kalıp olmuştur
Doğubatı doğrultulu çukur alanlarla bunları ayıran aynı doğrultulu yüksek alanlar kuzeyden güneye içten şöyle sıralanır: Edremit Körfezi ve Edremit Ova ’sı çukur alanı, Bakırçay Ovası ’ndan Madra Dağı (1334m) ve Kozak Kütlesi ’yle (1051m) ayrılır Bakırçay Ova ’sı ile Gediz Ovası arasında Yunt Dağı (1075m) yer alır; Gediz Ovası ’na kuzeyden Akhisar, güneyden de Nif (Kemalpaşa) Ovaları birer körfez gibi katılır Gediz Ova ’sı ile daha güneydeki Minik Menderes Ova ’sı arasına Bozdağlar (2159m) girer Bu kütle doğu kesiminde güneydeki Kültürlü Dağları ’yla birleşir, batı kesiminde ise Nif Dağı ’na (1506m) ve kuzeydek Spil Dağı ’na (1513m) bağlanır Daha güneyde Ufak Menderes ve Büyük Menderes Ovaları aralarında Açık Fikirli Dağları (1819m) uzanır Bu dağlar batıya içten bükülüp incelenerek Samsun (Dilek) Dağı (1237m) üzerinden komşu Sisam (Samos) Adasına geçer Geniş bir alanı kaplayan Büyük Menderes Ova ’sı Menteşe yöresi içine Çine ve Bozdoğan Ovalarıyla sokulurEn güzeydeki çukur alanı, Bodrum ve Datça yarımadaları arasında yer alan Gökova Körfezi ’dir
Batı Anadolu ’da bulunan ovalar, genellikle dördüncü jeolojik zamanda meydana gelen epirojenik hareketlerle oluşmuştur Bu hareketler sonucunda bir takım alanlar yükselmiş (horst) ve bugünkü dağlık alanları meydana getirmiş, bir takım alanlar ise çökmüş (graben) ve bastırma alanları oluşmuştur Bu buhran alanlarının akarsular tarafında alüvyonlarla doldurulması sonucunda da günümüzdeki ovalar oluşmuştur Bölgemizdeki en kayda değer ovalar ise Bakırçay, Gediz, Minik ve Büyük Menderes, Balıkesir ve Akhisar ovalarıdır Ege Bölgesi ’nin güneydoğusunda bulunan ovalar ise çökme olaylarının yanına karstik olayların da etkisi ile oluşmuştur Denizli, Tavas, Çivril gibi ovaların oluşumunda karstik olaylar epeyce etkilidir
Meriç deltası, süratli ilerleyen taşkın alanlarına sahip bir ovadır Meriç Irmağının taşıdığı alüvyonlarla oluşmuştur Bakırçay Deltası, benzer adı taşıyan akarsuyun, Çandarlı Körfezi ’ni doldurması ile oluşmuştur Yer yer tuzlu bataklıklar yer alan ovada, eski uygarlıkların kalıntıları da yer alır Minik ve Büyük Menderes Deltaları da birer bunalım alanının(graben) ucunda oluşan birikinti ovalarıdır Büyük ve Minik Menderes Irmakları, Ege Denizi ’nin düzey değişikliklerine de alt olarak tarihi dönemlerde çabucak denizi doldurmuştur Böylece fakat, İlkçağ ’da bir liman kenti olan Milet, Büyük Menderes ’in denizi doldurması ile bu gün kıyıdan bir hayli ileride kalmıştır
Bölgenin İçbatı Anadolu Bölümü ’nde dağ sıraları yerine aralıklı da dizileri görülür Bu dağlar, güneydoğukuzeybatı doğrultusunda birkaç dizi oluştur Bu dizilerden en doğuda bulunan Dikte Dağları (2307m), Türkmen (1826m), Domaniç (1845m) Dağları bölge sınırları dışındaki Uludağ ’a kadar uzanır Bu dağlar dizisi batıda aynı doğrultudaki AfyonKarahisarKütahyaOrhaneli üzerinden geçen bir çukur alanla izlenir Bu çukur alanın batısında Kumalar (2247m), Ahır(1915m), Murat (2309m), Şaphane (2120m), Akdağ (2089m), Eğrigöz (1931m) dağları yer alır Bu dizinin daha batısına gidildikçe geniş bir plato uzanır Gediz Ovası ’na dikey yamaçlarla inen ve yüksekliği kuzeydoğuda 1000m ’yi aşan bu platoya GördesUşak Yayla ’su adı verilir Platonun güney kenarındaki Kula kenti çevresinde sönmüş volkan konileri ve yeni lav akıntıları görülür
Ege Denizi ’ne dökülen akarsularımız; Batı Anadolu akarsuları, geniş bastırma hendeklerine yerleşmiştir Bu çöküntü alanları her tarafında batıya dürüst akarak Ege Denizi ’ne dökülürler Denize ulaştıkları alandaki koy ve körfezlerde geniş delta ovaları oluşturmuşlardır Bu akarsular bölgemiz ve ülkemiz tarımı için oldukça büyük değer taşır Bunların başlıcalrı Bakırçay, Gediz, Minik ve BüyükMenderes ’tir *
ege bölgesinin yüzey şekillerinin adları
ege bölgesinin yüzey şekilleri hakkında data
Ege Bölümü ’nde dağ sıraları ve bunları birbirinden ayıran vadi olukları, doğubatı doğrultulu çukurluklar oluşturur Bu çukurluklar, arasında kalan doğubatı doğrultulu yüksek kütlelere dağ sıraları görünümü kazandırır Çukurlukların batı uçları yakın bir dönemde deniz basmasıyla koy ya da körfez biçimini almış lakin sonradan kısmen veya en ince ayrıntısına kadar alüvyonlarla dolmuştur ve parçalı bir inşa gösterir Yer yer 2000m ’yi geçen dağ kütleleri görülür Bunlar İçbatı Anadolu ’nun 1000m ’yi geçebilen düzlüklerinden daha alçak olan Ege Bölümü ’ndeki ovalar üstünde devasa bir dış görünüş kazanır
Ege Bölgesi ’nde yerin temelini jeologlaron Menderes Masifi adını verdikleri SaruhanMenteşe eski kütlesi oluşturur Paleozoyik vakit ortalarında kıvrılmalara uğramış sonra aşınarak düzleşmiş olan bu eski esas, Tersiyer Dönem içinde yeniden yer hareketlerine uğrayınca, bir daha kıvrılamayıp kırılmıştır Muhakkak kırık çizgileri her tarafında bir takım parçaların çökmesiyle sözü edilen oluk biçimli çukurlar (graben) ortaya çıkmış, bunların aralarında da sert ve kristalli kayaçlardan oluşan eski dağ kütleleri (horst) yükselmiştir Bu eski kütle baştan kıvrılmamakla birlikte, çevresinde biriken deniz dibi tortulları kıvrılırken onlara kalıp olmuştur
Doğubatı doğrultulu çukur alanlarla bunları ayıran aynı doğrultulu yüksek alanlar kuzeyden güneye içten şöyle sıralanır: Edremit Körfezi ve Edremit Ova ’sı çukur alanı, Bakırçay Ovası ’ndan Madra Dağı (1334m) ve Kozak Kütlesi ’yle (1051m) ayrılır Bakırçay Ova ’sı ile Gediz Ovası arasında Yunt Dağı (1075m) yer alır; Gediz Ovası ’na kuzeyden Akhisar, güneyden de Nif (Kemalpaşa) Ovaları birer körfez gibi katılır Gediz Ova ’sı ile daha güneydeki Minik Menderes Ova ’sı arasına Bozdağlar (2159m) girer Bu kütle doğu kesiminde güneydeki Kültürlü Dağları ’yla birleşir, batı kesiminde ise Nif Dağı ’na (1506m) ve kuzeydek Spil Dağı ’na (1513m) bağlanır Daha güneyde Ufak Menderes ve Büyük Menderes Ovaları aralarında Açık Fikirli Dağları (1819m) uzanır Bu dağlar batıya içten bükülüp incelenerek Samsun (Dilek) Dağı (1237m) üzerinden komşu Sisam (Samos) Adasına geçer Geniş bir alanı kaplayan Büyük Menderes Ova ’sı Menteşe yöresi içine Çine ve Bozdoğan Ovalarıyla sokulurEn güzeydeki çukur alanı, Bodrum ve Datça yarımadaları arasında yer alan Gökova Körfezi ’dir
Batı Anadolu ’da bulunan ovalar, genellikle dördüncü jeolojik zamanda meydana gelen epirojenik hareketlerle oluşmuştur Bu hareketler sonucunda bir takım alanlar yükselmiş (horst) ve bugünkü dağlık alanları meydana getirmiş, bir takım alanlar ise çökmüş (graben) ve bastırma alanları oluşmuştur Bu buhran alanlarının akarsular tarafında alüvyonlarla doldurulması sonucunda da günümüzdeki ovalar oluşmuştur Bölgemizdeki en kayda değer ovalar ise Bakırçay, Gediz, Minik ve Büyük Menderes, Balıkesir ve Akhisar ovalarıdır Ege Bölgesi ’nin güneydoğusunda bulunan ovalar ise çökme olaylarının yanına karstik olayların da etkisi ile oluşmuştur Denizli, Tavas, Çivril gibi ovaların oluşumunda karstik olaylar epeyce etkilidir
Meriç deltası, süratli ilerleyen taşkın alanlarına sahip bir ovadır Meriç Irmağının taşıdığı alüvyonlarla oluşmuştur Bakırçay Deltası, benzer adı taşıyan akarsuyun, Çandarlı Körfezi ’ni doldurması ile oluşmuştur Yer yer tuzlu bataklıklar yer alan ovada, eski uygarlıkların kalıntıları da yer alır Minik ve Büyük Menderes Deltaları da birer bunalım alanının(graben) ucunda oluşan birikinti ovalarıdır Büyük ve Minik Menderes Irmakları, Ege Denizi ’nin düzey değişikliklerine de alt olarak tarihi dönemlerde çabucak denizi doldurmuştur Böylece fakat, İlkçağ ’da bir liman kenti olan Milet, Büyük Menderes ’in denizi doldurması ile bu gün kıyıdan bir hayli ileride kalmıştır
Bölgenin İçbatı Anadolu Bölümü ’nde dağ sıraları yerine aralıklı da dizileri görülür Bu dağlar, güneydoğukuzeybatı doğrultusunda birkaç dizi oluştur Bu dizilerden en doğuda bulunan Dikte Dağları (2307m), Türkmen (1826m), Domaniç (1845m) Dağları bölge sınırları dışındaki Uludağ ’a kadar uzanır Bu dağlar dizisi batıda aynı doğrultudaki AfyonKarahisarKütahyaOrhaneli üzerinden geçen bir çukur alanla izlenir Bu çukur alanın batısında Kumalar (2247m), Ahır(1915m), Murat (2309m), Şaphane (2120m), Akdağ (2089m), Eğrigöz (1931m) dağları yer alır Bu dizinin daha batısına gidildikçe geniş bir plato uzanır Gediz Ovası ’na dikey yamaçlarla inen ve yüksekliği kuzeydoğuda 1000m ’yi aşan bu platoya GördesUşak Yayla ’su adı verilir Platonun güney kenarındaki Kula kenti çevresinde sönmüş volkan konileri ve yeni lav akıntıları görülür
Ege Denizi ’ne dökülen akarsularımız; Batı Anadolu akarsuları, geniş bastırma hendeklerine yerleşmiştir Bu çöküntü alanları her tarafında batıya dürüst akarak Ege Denizi ’ne dökülürler Denize ulaştıkları alandaki koy ve körfezlerde geniş delta ovaları oluşturmuşlardır Bu akarsular bölgemiz ve ülkemiz tarımı için oldukça büyük değer taşır Bunların başlıcalrı Bakırçay, Gediz, Minik ve BüyükMenderes ’tir *
