Eğitimde Yeni Teknolojiler ve Öğretmen

Eğitimde Yeni Teknolojiler ve Hoca GIRIŞProblem İnsanların daha çağdaş bir ortamda yaşama beklentisi teknolojideki hızlı gelişmeyi de beraberinde getirmiştir Bu gelişim süresince özetle kültürleme ve kültürlenme süreci olarak tanımlanan eğitim lokomotif görevini üstlenmiştir Eğitim sürecinin bir ürünü olarak da değerlendirilebilecek teknolojik gelişim bununla beraber eğitim sürecinin de yapısını değiştirmiş, eğitim anlayışına bambaşka bir perspektif getirmiştir Günümüze dek gelişerek gelen teknolojik gelişim süreci içerisinde teknoloji, ağırlıklı olarak eğitim amaçlı geliştirilmemiş olmasına rağmen, günümüzde bu anlayış ağır ağır metamorfoz göstermeye başlamıştır Temelde nasıl öğretelim? sorusuna yanıt arayan Eğitim Teknolojisi disiplininin özellikle ortam boyutu daha modern ve sınırları gittikçe genişleyen bir boyut kazanmıştır Bireybilgitoplum üçlüsünün niteliklerinin değişimi ve iki taraflı etkileşimindeki değişimin beraberinde getirdiği gelişme, bireyin niteliklerinde değişime, bilginin kişi ve toplum yaşamındaki işlevinin ise ürettim ile birlikte modern toplumsal yapının ve bu yapının işleyişinin gelişimine niçin olmuştur (Keser, 1991, ss178183) Yirmibirinci yüzyılının eşiğinde her yönden çabuk değişim gösteren toplumsal inşa, artık bilgi toplumu olarak algılanmaktadır Bu kavram her ne kadar öbür çevre ve bilim adamları tarafından ara sıra tartışılsa da genel çerçeve olarak kabul görmüştür Yeni teknoloji gereksinimini doğuran ve bu çabuk değişime neden olan toplumsal yapıdaki değişim özelliklerini Alkan (1995) büyük oranda gelişmiş bilim ve teknolojinin etkisiyle siyasi düzeyde teknokrasi, sosyal yaşamda toplumlararası bütünleşme, hesaplı alanda uluslar arası örgütlenme ve rekabet yönünde büyük gelişimler kaydedilme olarak belirtmektedir Hem, bu gelişim sürecinin toplumsal yapıya yansımasını ise; üretim alanında fiziki sermayenin bilgiye, Otomasyonun sibernasyona dönüşümü, elektirik enerjisinin yerine nükleer enerjinin, Kıtalararası üretim ve iletişimin gezegenler arası bir ebat kazanmasına ve irtibat boyutlarının genişlemesine niçin olduğunu belirtmektedir (s11) Veri toplumunun oluşumunda temel rolü olan yeni teknolojiler bilgisayar ve haberleşmeirtibat teknolojileri ise seri bir şekilde birbirleri ile bütünleşerek tümleşik yapılar oluşturarak, teknolojinin ayrım noktalarının belirlenmesini güçleştirmeye başlamıştır (Demirel ve diğerleri, 1994, s57) Yeni teknolojilerin eğitim sürecinde yerini alması ya da yansımasında Eğitim Teknolojisi disiplini temel ve manâlı bir rol üstlenmiştir denilebilir Çünkü eğitim sürecinin boyutlarının ve aşamalarının sistemli olarak çerçevesinin çizildiği program geliştirme sürecinde eğitimin yürütülmesi basamağını oluşturarak eğitsel hedeflerin kazanılmasını sağlamada tayin almaktadır Esas hedefi eğitimi etkili verimli kılma yanına yeni olanaklar ile seçenekler üretmek olan eğitim teknolojisi genelde eğitime, özelde öğrenme durumuna etken edebilmek için ilgili bilgi ve becerilerin işe koşulmasıyla öğrenme veya eğitim süreçlerinin fonksiyonel olarak yapısallaştırılması(Alkan, 1995, s17) şeklide tanımlanmaktadır Burada dikkat edilmesi veya üzerinde durulması gereken nokta, eğitim teknolojisinin varsayım ve tatbik bütünlüğü içerisinde öğretmeöğrenme süreçleriyle ilgili sorunlara sistematik biçimde yaklaşarak, tanımda belirtilmiş işlevsel biçimde yapılaştırmayı gerçekleştirmeye çalışmış olmasıdır Günümüzde eğitim teknolojisi alanında, işlevini yerine getirmeye karşın gelişmeler, yeni teknolojik sistemler, öğretmeöğrenme süreçleri, eğitim ortamları, öğretimi programlama ve insangücü alanları olmak üzere beş başlıca kategoride toplanabilir (Alkan, 1987, s124; Yıldırım, 1995, s2) Bu kategorilendirme içerisinde yeni teknolojik sistemlere bakıldığında, bu sistemlerin televizyondan uyduya ve bilgisayara kadar çok değişik boyutlarda insan yaşamına girdiği görülür Bu sistemler içerisinde bilgisayar teknolojisi, günümüzde diğer sistemlerin yanına bilginin iletimindeki hızı ve çok yönlü işlevselliği nedeniyle günümüzün vazgeçilemez teknolojisi olmuştur Temelde bilgisayarların yapısına entegre edilerek oluşturulan yeni ve öbür işlevsel boyutları olan veri teknolojileri (Videodisk gösterici, Modem, Kamera ve daha sayılabilecek çoğu ek donanımlar ile çok yönlü kullanıma olasılık sağlaması yanında, ağ sistemlerine bağlanabilmesi) dünya ülkelerini biri birlerine yakınlaştırmıştır (Gökdaş, 1996, s5) Veri teknolojilerinin belirtilmiş ve sanki fonksiyonları dikkate alındığında, söz konusu teknolojilerin bulunduğu noktanın ve buna bahşedilen önemin haklılığı ortaya konulmuş olur Becker’de eğitimde bilgisayarlaşma için dört esas rasyonalite tanımlamaktadır Birincisi, kültürel perspektif açısından bakarak yarının bilgisayar okuryazan toplumlarına katılabilmek için temel gereksinim olarak gösterilmesidir İkincisi, gelecekte yüksek eğitim ve sonraki kariyerde başarı sağlayabilmek için ön gerekliliktir Üçüncüsü, bilgisayar uygulamalarının bütünleştirilerek eğitimde verimliliği sağlamadır Dördüncü rasyonalite ise, programlama veya hakiki bilgisayar programları kullanmanın zeka olarak yetenekleri geliştirdiği inancı yönündeki düşüncedir (Cavalier and Reeves, 1993, ss711) Günümüzün çağdaş teknolojilerini oluşturan yeni veri teknolojilerinin, her ne değin eğitim sürecindeki önemi ve işlevi büyükse de eğitime kasıt ve ruh veren, onu fonksiyonel, etkin ve verimli kılan esas unsur öğretmendir(Alkan ve Hacıoğlu, 1995, s 15) Çünkü, yapılan dağıtılmış değerlendirmeler, teknolojinin sunmuş olduğu olanakların eğitim sürecinde etkin ve işlevsel olarak işe koşulmasının yetişmiş insan gücüne yan olduğu sonucunu ortaya koymaktadır (Hızal, 1993, ss 147160) Burada öğretmen, data teknolojilerini yönetecek ve öğrenciyle veri teknolojileri arasındaki bağlantıyı gerçekleştirecek kayda değer bir işleve sahiptir Öğretmenlerin, lüzum programlara faal katılımlarını ve gerekse okullarda etkin ayla getirilmeye çalışılan data teknolojilerinin disiplinlerin öğretiminde etkin kullanımlarını sağlamak için öncelikle öğretmenlerin veri teknolojilerine karşı olan yaklaşımlarının ve değişen öğretmen profilinin öbür boyutlarıyla ortaya konulması gerekmektedir Bu doğrultu dağıtılmış çalışmalar yapılmıştır, oysa araştırmaların tamamen incelenip ulaşılan sonuçların değerlendirilerek eğitimde yeni teknolojilere karşısında olan hoca yaklaşımlarının ve profilinin ortaya konulması, eğitimde yeni teknolojilerin daha verimli ve faal kullanımı için gerekli yapılanmaların sağlanması açısından ağırlık ve gereksinim göstermektedir Belirtilen sorunlardan hareketle araştırmanın temel problem cümlesini Eğitimde yeni teknolojilerin özellikleri ve öğretmenlerin yeni teknolojilere karşısında olan yaklaşımları nasıldır?sorusu oluşturmaktadır Bu araştırmada, eğitimde kullanılan yeni teknolojilerin eğitsel özelliklerini ve öğretmenlerin bu teknolojilere karşı olan yaklaşımlarını genel olarak ortaya belirlemek genel amacından hareketle aşağıdaki sorulara yanıt aranacaktır: 1Eğitimde yaygın olarak kullanılan yeni teknolojiler ve bunların eğitsel özellikleri nelerdir? 2Öğretmenlerin eğitimde yaygın olarak kullanılan yeni teknolojilere karşı yaklaşımları nasıldır?