Ehl-i kitab ne demektir?

Yahudi, Hıristiyan gibi semavi din mensuplarına Ehli Kitapdenir Kur`anı Kerim`de ehli kitaptan çokça bahisler vardır Ehli Kitap, Peygamberimizi kabul etmediklerinden kafir sayılmakla beraber, Allah`ı inkar edenanlamında kafir değillerdir

Kur`anı Kerim, ehli Kitaba bazı konularda, kafirlere nispetle ayrıcalık tanır Mesela, onlardan kız almak caizdir ve kestiklerini yemek helaldir (Maide suresi, 5) Onlara tanınan bu ayrıcalık, ehli küfre nispetle, imana daha yakın olmalarındandır Kur`an, onlara şöyle seslenir:

Ey ehli Kitab ! Bizimle sizin aranızdaki müşterek bir kelimeye gelin ! Ancak Allah`a ibadet edelim Hiç bir şeyi O`na ortak koşmayalım Allah`ı bırakıp bazınız bazısını Rab edinmesin(Ali İmran suresi, 64) Yani, birbirimizi Rab, Mevla, Hakimi mutlak tanımayalım Bütün hareketlerimizi Hakk`ın emriyle ve Allah`ın rızasıyla ölçelim Hepimiz Allah`a kul olalım Kendimizi ancak O`na mahkum bilelim Birbirimize de ancak bu kural çerçevesinde tabi ve bağlı olalım (1)

Kur`an, ehli Kitabın kendi alim ve ruhbanlarını, Rab edindiklerini bildirir (Tevbe suresi, 31) Hıristiyanlıktan İslam`a geçen Adiy b Hatem, Ya Resulullah, biz onları Rab edinmiyordukdeyince Resulullah, şu açıklamayı yapar: Onlar, Allah`ın helal kıldığını haram, haram kıldığını helal yapıyor, siz de onlara uyuyordunuz İşte bu, onları Rab edinmektir(2) Yoksa, herhangi birini Rab edinmek için illa ona Rabnamını vermek şart değildir (3)

Şu ayet, ehli kitapla mücadelede izlenecek yolu ifade eder: Onlardan zalim olanlar dışında, ehli kitapla en güzel bir şekilde mücadele edin Ve şöyle deyin: Biz, hem bize indirilene, hem de size indirilene iman ettik Bizim de, sizin de İlahımız birdir Ve biz, yalnız O`na teslim olmuş kimseleriz(Ankebut suresi, 46)

Bu ayette, ehli kitap, iki kısımda mütaala edilmektedir:

1Zalim olanlar
2İnsaflı olanlar

İnsaflı olanlarla en güzel bir şekilde mücadele yapılması emredilir Bu tarz yaklaşım, onları İslam`a çekecek, İslam`a girmekte zorlanmayacaklardır Çünkü, İslam`a girdikleri zaman Hz Musa`yı, Hz İsa`yı reddetmeleri gerekmiyor Böylece, son peygamberin dinine uyacaklar ve tahrif edilmiş bir dinin mensubu olmaktan kurtulacaklardır

Kur`anı Kerim, hristiyanların yahudilere nisbetle İslam`a daha yakın olduğunu bildirir: Yahudi ve müşrikleri mü`minlere en çok düşmanlık yapan kimseler olarak bulacaksın ‘Biz hristiyanız’ diyenleri de, mü`minlere sevgide en yakın kişiler olarak bulacaksın Çünkü, onların içinde bilgin keşişler ve ruhbanlar var ve bir de onlar büyüklenmezler(Maide suresi, 82)

Tarih, üstteki ayetin bir ispatıdır Yahudilerden İslam`a girenler parmakla gösterilecek kadar azdır Fakat Hıristiyanlardan pek çok kimse, araştırmaları neticesinde İslam`ı seçmişlerdir Bugün Avrupa`da Hıristiyan asıllı Müslümanların sayısı, yüz binleri geçmektedir Yine Avrupa`da pek çok kilise, cami haline getirilmiş ve bunlar İslami faaliyet merkezleri olarak hizmet vermektedirler

Hıristiyan ülkelerde İslami faaliyetlerin güzel neticeleri gözle görülen bir realite olduğu gibi, bu ülkelerin idarecilerinin İslam aleyhinde tutumları da yine bir realitedir
İnsaflı ehli Kitapla en güzel bir mücadeleyi emreden Cenabı Hak, şu ayetle de onların zalim kısmıyla ilgili hükmü bildirir:

Ehli Kitaptan Allah`a ve ahiret gününe inanmayan, Allah ve Rasulünün haram kıldıklarını haram kabul etmeyen ve Hak dini din olarak seçmeyenlerle, onlar zelil vaziyette kendi elleriyle ‘cizye’ verinceye kadar savaşın(Tevbe suresi, 29)

Ayette sayılan özellikler, “Bütün ehli kitabı içine alır mı, yoksa almaz mı ? meselesi zaman zaman tartışma konusu olmaktadır(4) Ayetin ehli Kitabın hepsiyle, onlar cizye verinceye kadar savaşındemeyip, ehli kitaptan şu özellikte olanlarla savaşındemesi, herhalde gözden uzak tutulmamallıdır (5)

Resulüllah’ın uygulaması da bu tarzda olmuştur Hz Peygamber, İslam`ın Mekke döneminde bazı Müslümanları Hıristiyan bir ülke olan Habeşistan`a göndermiş, orada rahat edeceklerini söylemiştir Medine döneminde ise, hem Yahudi hem de Hıristiyanlarla diyaloğa girmiş, onlara Allah`ın dinini anlatmış, kendilerini iknaya çalışmıştır Bunun neticesinde ehli Kitaptan İslam`a girenler olmuştur

Kur`an`ın belirttiği gibi, ehli Kitabın hepsi bir değildir(Ali İmran suresi, 113) Onların hepsini aynı kategoride görmek, Kur`ani ve tarihi realiteye muhaliftir Yahudi ve Hıristiyanları dost edinmeyin Onlar birbirinin dostudurlar İçinizden kim onları dost edinirse, o da onlardandır Allah zalim topluluğa hidayet etmez(Maide suresi, 51) ayeti, onlarla diyaloga ve beşeri ilişkilere mani değildir Nitekim, ehli Kitaptan kız almak, Kur`an`ın hükmüyle sabit bir vakıadır (Maide suresi,5)

Hamdi Yazır, üstteki ayetle ilgili şöyle der: Müminler, Yahudi ve Hıristiyanlara iyilik etmekten, dostluk yapmaktan, onlara idareci olmaktan men edilmemiş, onları veli ittihaz eylemekten, yardaklık etmekten nehiy edilmişlerdir Çünkü onlar, müminlere yar olmazlar (6)

Meseleyi şu şekilde özetlemek mümkündür: Onlarla beşeri ilişkilerde bulunmak ayrı, onların dinörf ve adetlerine hayran kalmak ayrıdır Birincisi Kur`an`ın nehyine dahil değilken, ikincisi kesinlikle yasaklanmıştır


Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız