Ek gıdaya geçerken bebeğim ve ben

Bu süreç validelerin epey zorlandığı, bu süreçte yaşanan aksiliklerin evlatların tüm hayatını etkileyerek yemek yeme bozukluklarına neden olabileceği bir süreçtir. Unutmayın evladınız sizin aynanızdır, siz ne kadar rahat ve müspet olursanız onlarda o kadar rahat ve memnun olur, yemek yemekten keyif alırlar.

Ek azık periyoduna başlarken öncelikle:

•Bakım veren kişi, ANA en başta rahat ve dertsiz olmalıdır.

•Moral ve motivasyonu tam olmalıdır. (Çocuk korkuları anında hisseder)

•Beslenme mümkün ise, tek bir kişi tarafından yapılmalıdır.

•Aşırı ve abartılı sevinç şovlarından kaçınılmalıdır.

•Aile sofrasına birlikte oturmak , ailenin anlaşılan bir yemek yeme nizamının ve alışkanlığının olması, evladınıza dinamik ve tertipli yemek yeme alışkanlığı kazandırmanın temel kuralıdır.

•Yemek tarafken ekran (TV,tablet,telefon) olmamalıdır.

•Aşırı denetimci, titiz yaklaşımlardan kaçınılmalıdır, ısrarcı ebeveyn davranışları çocuklarda gerginliği ve gerilimi artırarak iştahı azaltır.

•Her evlat farklı damak tadı ile doğar o yüzden her yeni besin denenmesi sırasında bebeğin red etme davranışı doğaldır ve başlangıçta olabilir, bu durumda 3-5 gün ara verip tekrar tekrar denemek kıymetlidir.

Kendi kendini besleme (Baby Led Weaning) nedir ?

Bilhassa son devirlerde sıkça üzerinde durduğumuz bu sistem, bebeğin kendi kendini beslemesi prosedürüdür. Ek besinlere geçen bebeğe motor gelişim , diş ve damak yapısına iyi ek besinleri küçük kesimlere ayırarak sunmak ve kendi kendine yemesine müsaade vermek, onu cesaretlendirmek bu sistemin esasıdır. Bu usulle bebeğiniz neyi ne kadar yiyeceğini kendisi karar verir ve bu da daha sağlıklı bir beslenme alışkanlığı edinmesine yardımcı olur. Ek azıkları bebeğimize püre formuna getirmeden sunduğumuz devir bebeğin kendi kendine yeme becerisi gelişir, inancı artar ve keyif alır.

Bebeğim benim yardımım olmadan yemekte zorlanıyorsa ne yapmalıyım ?

Bu bahiste öncelikle sabırlı ve devirli bir ana gerekiyor. Bu sistemi denerken bebeğinizin zorlandığını gözlemlerseniz bebeğinize biraz devir tanımanızda yarar vardır. Öncelikle sevdiği ve yutması kolay besinler vererek bebeğinizin alışma sürecini kolaylaştırabilirsiniz. Her bebeğin farklı bir birey olduğu , bu yeme sistemine alışma vadesinin değişiklik gösterebileceği unutulmamalıdır. Bu periyotta bebeğiniz yiyeceklerin rengini, biçimini inceler, tatlarını anlamaya çalışır.

Bu çok olağan bir durumdur. Hengam içerisinde kendi yeme formunu geliştirdikçe yaşadığı zorluklar da giderek azalır ve siz de yiyeceklerin çeşitliliğini alışma sürecini çok âlâ gözlemleyerek ve buna koşut olarak genişletebilirsiniz. Bebeğime yiyecekleri püre halinde vermeli miyim? Şayet bebeğiniz ek besinlere 6 aydan sonra başladıysa katı besinlerle kolaylıkla başa çıkabilir. Onları kavrayıp kendi kendine ağzına götürebilecek beceriye sahiptir.

Ama ek besinlere 4-6 ay arasında başlandıysa bebeğiniz kendi başına beslenmekte epeyce zorlanır ve püre formunda besinlere muhtaçlık duyabilir. Gelgelelim bebeğinizin bu sisteme alışması devir alıyorsa, bebeğiniz önüne konulanları yemediği için alması gereken besin değeleri, kaloriyi alamıyorsa, o hengam parmak besinleri vermeyi kesmeden, püre halinde besinlerle bebeğinize yardımcı olabilirsiniz.

Gelgelelim bunu bebekte kalıcı bir alışkanlık haline getirmeden, yalnızca tekniği tatbike başladığınız devirle bebeğin alışma süreci aralığında tutmak değerlidir. Bu yolun bebeğime yararları nelerdir? Kendi kendine besleme usulü bebeğinizin gün içerisinde pişirdiğiniz yemeklere alışması ve aile içi yeme nizamına katılması açısından büyük ehemmiyet taşıyor.

Bir yandan ana sütü alırken, gayrı yandan edindiği çiğneme alışkanlığını kendi kendine pekiştirmesi ve yemek istediği besinleri kendi seçmesi olumlu alışkanlıkları kazandırır.

Bu yolu deneyen birçok ana görecektir ki bebekleri daha az yemek seçer olur ve önüne koyulan derhal çabucak her şeyi öğrenerek, deneyimleyerek bölgeler. Kendi kendilerini beslerler. Bununla bir arada bu durumun her bebekte birebir olmayacağı unutulmamalıdır.

Lakin bebeğinizin yemek yeme alışkanlığı kazanmasında yemek seçmeyen bir birey olarak büyümesinde, ek besine geçiş periyodunda birinci adımı atarken yalnız olmadığınızı ve yanınızda evlat doktorunuzun olduğunu unutmayın.

Biz kızım Selin 6 aylıktı, katı besinlere başladık. İstek kendisinden geldiğinde, minicik parmaklarıyla yiyeceklere uzanmaya başladığında bu işi bilen biri olarak ben bile biraz tedirgin olmuştum. Bunu başardığındaki memnunluğu gördüğümde ise onun bu memnunluğu için gayret gösterme, hengam ayırma kararı aldım. Mesken batacakmış etraf kirlenecekmiş üzere şeyleri hiç dert etmedim.

Onun için tehlike yaratmayacak, damaklarını ve diş etlerini zedelemeyecek, kolay yutacağı sağlam besinler hazırladım. O parmaklarıyla tutup yarısını ağzına götürünce, yarısına noktaya dökünce çoşkuyla alkışladım. Bizim için tatlı bir ritüel oldu adeta "parmakla kendi kendimizi besleme" saatlerimiz...Zamanla ince motor gelişimi ve öteki gelişimsel becerilerin eklenmesi ile kendi kaşığını, daha sonraları kendi çatalını kendi tutmaya başladı.

Önceleri dökerek de olsa kaşığını ağzına kadar götürüp “ben yedim” muvaffakiyetini göstermeye başlamasını memnunlukla izledim. Kaşığı, şimdi kaşık tutma becerisi ehliyetli olmasa da, bu aydan itibaren eline bilhassa verdim.

Yaklaşık 8 aylıktı birlikte yemek masasında, mama sandalyesine oturarak bize eşlik etti.

Mama sandalyesi mahsusen bebeklere aile sofrasına birlikte oturduğunu hissetme bildirisini verir. Bizimle yemek masasında yan almak Selin'in çok sevdiği, tahminen de en sevdiği aksiyon oldu. Bu sebeple bebeğiniz ve sizin münasebetli olduğunuz birinci fırsatta, bebeğinizin kendi kendini beslemesine müsaade verin, bu denemeleri yapmasına "her vakit başaramasa da" müsaade verin. Bebek, kendisini, beslenme hadisesinin bir modülü olarak hissederse berhudar olur, beslenmek onun için zevk olur.

Yavaş yavaş ek besinler yemeğe başlayan, ayan olgunluğa gelmiş bebeklerinizi siz beslemeyin. Bunun mekanına diş ve damak yapısına müsait ek besinleri küçük modüllere ayırarak bebeğinizin önüne koyun ve kendi kendine yemesine müsaade verin. Bu metotla bebeğiniz neyi ne kadar yiyeceğini kendisi ayırt edebilir ve bu da daha sağlıklı bir beslenme alışkanlığı edinmesini sağlar.

Bu usulü denerken bebeğinizin zorlandığını gözlemlerseniz bebeğinize biraz devir tanımanızda kafidir. Öncelikle bebeklerinizin sevdiği ve yutması kolay besinler vererek başlayın işe. Her bebekte bu halde yemek alışkanlığı vadesi farklıdır ve değişikkenlik gösterir. Bu hususta epeyce sabırlı ve dikkatli olun. Unutmayın ve telaşmayın; şayet bebeğiniz ek besinlere 6 aydan sonra başladıysa katı besinlerle kolaylıkla başa çıkabilir.

Onları kavrayıp kendi kendine ağzına götürebilecek beceriye sahiptir. Gelgelelim ek azıklara 4-6 ay arasında başlandıysa şimdi erkendir ve kendi başına beslenmekte hayli zorlanır. Şimdi püre formunda besinlere muhtaçlık duyar ve anasını velev doymak için. Ortalama parmak ya da lokma boyutunda olan ve bebeğinizin eliyle tutarak ağzına götürebileceği yiyeceklere "parmak yiyecekler" denir.

Parmak yiyecekler bebeğinizin kendi kendine beslenmeyi öğrenmesi açısından olduğu kadar, motor gelişimi ve uyumu açısından da büyük ehemmiyet taşır. Parmak yiyecekler, evladınız için yiyeceklere dokunma, koklama imkanı sağlayarak onları keşfetmesini sağlar.

Duyu organlarını kullanır. Serttir, yumuşaktır,sıcaktır, soğuktur,renklidir yiyecekler onlar için. O bu keşiflerde bulunurken , ona biraz hengam tanıyın. Oynayarak tanımasına, yemeyi sevmesine, yiyecekleri sevmesine, başarmanın hazzını yaşamasına müsaade verin.

Lokma büyüklüğünde muz üzere olgun ağızda çabuk dağılan meyveler , yeterli pişmiş ve bölünmüş makarna, lokma büyüklüğünde uygun pişmiş havuç, küçük kesimlere bölünmüş brokoli üzere sebzeler, lokma büyüklüğünde çok düzgün pişmiş yumuşak et ve köfte parmakla tutup yemeleri için bebekler için ülküdür.

Parmak yiyecek olmaması gereken yiyecekler nelerdir biliyormuyuz ?

Bebeği besinleri bölgeyken gözlemlemeli ve yardıma gereksinimi olduğunda neyi ne halde yemesi gerektiği gösterilmelidir. Besin aspirasyınlarına karşı uyanık olunmalıdır.
Aspirasyon dediğimiz yiyeceklerin bebeklerin teneffüs yoluna kaçarak teneffüs düşüncesine sebep olabilecek yiyecekleri; parmak yiyecek üzere düşünüp bebeklerinize sunmamalıyız.

1-Fındık, üzüm, fıstık, leblebi, ceviz üzere yuvarlanarak boğazına kaçabilecek yiyecekler

2-Dişleri tam olarak çıkmamış olan 1 yaş altı evlatların basitçe ağzında parçalayamayacağı sert yiyecekler

3-Ekmek üzere evladın ağzında tükürükle birleşip büyük bir modül haline gelebilecek nişastalı yiyecekler

4-Kolayca parçalanıp ufalanan yiyecekler , bebeklerinizin kendi kendilerine yeme maceralarında münasip yiyecekler değildir.