Ekonomiye ilişkin 'torba teklif' TBMM'de kabul edildi: İşverenlere asgari ücret desteği

Teklife nazaran, afet yaşanılan yerlerde elektrik, doğal gaz tüketim bedelleri, tahakkuk, tahsilatlarının mühleti ve kapsamı belirlenerek 1 yıla kadar ertelenmesi ile dağıtım, tedarik şirketlerinin kelam konusu ertelemeden kaynaklanan anapara haricindeki tüketicilerden tahsil edilmeyen bedellere ait finansman maliyetinin gecikme artırımı fiyatını geçmemek üzere, Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı bütçesinden karşılanmasına Cumhurbaşkanınca karar verilebilecek.

Finansman maliyeti kapsamına girecek maliyet ögeleri da dahil olmak üzere bu unsurun uygulanmasına ait metot ve asıllar, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenecek. 

Türk Standartları Enstitüsü, makul müddetli, süreksiz nitelikte, özel bilgi ve uzmanlık gerektiren işlerde yurt içinde ve yurt dışında iş akdiyle enstitü dışından inceleme elemanı çalıştırabilecek. Bunların günlük inceleme fiyatı, taban fiyatın aylık brüt fiyatının yüzde 25'ini aşmamak üzere İdare Kurulunca belirlenecek. Enstitü çalışanının disiplin ile ilgili süreçlerini yürütmek üzere merkezde birer disiplin şurası ve yüksek disiplin konseyi kurulacak.

Bildirimler elektronik ortamda yapılabilecek



Kimlik Bildirme Kanunu'nda değişiklikle kent, kasaba ve köy hudutları içinde bulunan ve kanunda belirtilen yerler dışında kalan her çeşit ticaret ve sanat hedefi güden iş yerlerinde çalışanlar, buralarda barındırılanlar, öğrenci yurtları ve gibisi yerlerde çalışanlar, bu yerlerde kalan öğrencilerin bildirimleri, sorumlu işleticilerce genel kolluk kuvvetlerine elektronik ortamda da yapılabilecek. Bu kapsamda elektronik ortamda yapılan bildirimler, genel kolluk tarafından köy ve mahalle muhtarlarıyla paylaşılacak.

Aylık bağlanan ve çalışmaya devam eden maluller ile harp malullerine, görev malullüğü aylığı bağlanma tarihinden sonra geçen hizmetleri temel alınarak, en az 20 yıllık sigortalılık müddeti ve 5 bin gün prim ödeme kaidesiyle talepleri halinde yaşlılık aylığı da bağlanacak.

3 yıldan 5 yıla kadar mahpus cezası

Faaliyet müsaadesi almadan yahut faaliyet müsaade dokümanına alışılmamış olarak düzenleme kapsamındaki yivsiz tüfek, spor ve nişan tüfek ve tabancaları imal eden fabrika yahut imalathane kuranlar, işletenler, iş yerleri ya da ikametgahlarında bu silahları imal edenler ile bunu kanundaki asıllara ters olarak yapanlar, 3 yıldan 5 yıla kadar mahpus cezası ve 500 günden 5 bin güne kadar isimli para cezasıyla cezalandırılacak.

Bu formda üretilen yivsiz tüfek, spor ve nişan tüfek ve tabancaları satanlar, satışına aracılık edenler, nakledenler, satış maksatlı taşıyanlar, satış emelli bulunduranlara 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus ve 100 günden 500 güne kadar isimli para cezası uygulanacak. Satıcılık dokümanı olmadan satış yapanlar ile yivsiz tüfek satın alma dokümanı olmayan bireye satış yapan yahut ihraç kayıtlı tüfeği yurt içine satanlara da bu cezalar verilecek.

Tüfek ve tabancaların reklamı, tanıtımı yapılamayacak

Yivsiz tüfek, spor ve nişan tüfek ve tabancalarının rastgele bir mecrada yazılı, görsel, işitsel ve gibisi yollarla ticari reklamı yahut tanıtımı yapılamayacak; kullanılmasını özendiren, teşvik eden kampanyalar düzenlenemeyecek. Buna ters hareket edenlere Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a nazaran idari para cezaları mahalli mülki amir tarafından uygulanacak. İdari sürece husus ihlalin tekrar edilmesi halinde idari para cezaları üç katına çıkarılacak.

Faaliyet müsaade dokümanı sahiplerine ilişkin kurumsal internet siteleri ve toplumsal medya hesapları, fuarlara iştirak için hazırladıkları malzemeler ile avcılık ve atıcılık üzerine tematik yayın yapan televizyon kuruluşları ve vadeli yayınlarda yapılan reklam yahut tanıtım bu yasağın dışında tutulacak.

Turizmi Teşvik Kanunu'nda değişiklik



Turizmi Teşvik Kanunu'nda yapılan değişiklikle Kültür ve Turizm Bakanlığınca tahsisi iptal edilen taşınmazların üzerinde yatırımcılar lehine tesis edilen irtifak haklarına ait terkin davalarında kolay yargılama yolu uygulanacak.

Tahsisi iptal edilen ve irtifak hakları terkin edilen yahut tahsis müddetleri sona eren taşınmazlar üzerinde bulunan yapı, tesis ve müştemilatlar bedelsiz olarak Hazineye intikal edecek. Yatırımcı bunlar için rastgele bir hak ve bedel talep edemeyecek.

Bakanlığın tasarrufuna geçen taşınmazlar üzerinde irtifak hakkı tesis edilmesi ve tahsisi iptal edilen taşınmazların üzerinde yatırımcılar lehine tesis edilen irtifak haklarının terkin edilmesi süreçleri, bakanlığın onayıyla yapılacak.

Kültür ve turizm muhafaza ve gelişim bölgeleriyle, turizm merkezleri içinde imar planları ile turizme ayrılan yerlerdeki taşınmazların üzerinde yer alan, bakanlıktan dokümanlı turizm tesislerinin yüksek nitelikli ve etrafa hassas hale getirilmesi için bu tesislerin plan, fen, sıhhat ve sürdürülebilir etraf kurallarına uygun yapı ve yapılaşma şartlarıyla projelendirilmelerine ait Kültür ve Turizm Bakanlığı yönetmelik çıkarabilecek.

TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde kabul edilen Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi'ne nazaran, kamuda en az 5 yıl misyon yapan müfettiş, denetçi ve kontrolörler ortasından yazılı ve kelamlı imtihan sonucunda başarılı olanlar, Kültür ve Turizm Bakanı tarafından 31 Aralık 2020'ye kadar müfettiş yahut başmüfettiş takımlarına atanabilecek. Bu formda atananların sayısı 20'yi geçmeyecek.

İstanbul'da Hacegan Vakfı tarafından kurulan Semerkand Bilim ve Medeniyet Üniversitesinin ismi, "İstanbul Sıhhat ve Teknoloji Üniversitesi" olarak değiştirilecek.

Zorlayıcı sebeplerden rastgele birinin bulunması halinde, Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Maden Kanunu'nda sayılan mali yükümlülüklerin yahut beyanların ertelenmesi ya da taksitlendirilmesine karar verilebilecek. Bu takdirde mali yükümlülüklere ait vakit aşımı duracak ve hak düşürücü müddetler erteleme müddetinde işlemeyecek.



Bu kararın uygulanması için zorlayıcı sebebin malum olması yahut ilgililer tarafından ispat yahut belgelenmesi gerekecek. Bakanlık, zorlayan sebep sayılan haller nedeniyle bölge, vilayet, ilçe, mahal yahut afete maruz kalanlar prestijiyle zorlayan sebep hali ilan etmeye ve bu müddette mali yükümlülüklerden yerine getirilemeyecek olanları tespit etmeye yetkili olacak.

Dövizle BES imkanı

Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığınca çıkarılacak bildirilerde belirtilen mesleklerde, gerçekleştirilecek imtihanlarda başarılı olan bireylerin doküman masrafı ve imtihan fiyatı, 31 Aralık 2021'e kadar İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanmaya devam edecek.

İşsizlik Sigortası Kanunu ile Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu'nda yer alan Esnaf Ahilik Sandığı'na ait kararlar, 1 Ocak 2021'e kadar uygulanmayacak.

Türkiye'de ikamet etmeyen vatandaşlar ile çıkma müsaadesi almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden şahıslar, döviz cinsinden Kişisel Emeklilik Sistemi'ne (BES) dahil olabilecek.

Döviz cinsinden BES'e ödenen hisseler için devlet katkısının yüzde 10'a kadar indirilmesinde Cumhurbaşkanı'na yetki verilecek.

Kredi garanti kurumlarına 35 milyar lira kaynak

Hazine ve Maliye Bakanı'nın, kredi garanti kurumlarına nakit kaynak aktarma yahut özel tertip DİBS ihraç etme yetkisi, 25 milyar liradan 35 milyar liraya yükselecek.



Bakan, nakit transferi yahut ihraç edilecek özel tertip DİBS için müsteşarlık bütçesinin mevcut ya da yeni açılacak tertiplerine 35 milyar liraya kadar ödenek eklemeye yetkili olacak.

Dernek üyelerine bildirim zaruriliği

Dernekler Kanunu'nda değişikliğe gidilerek, derneklerin idare heyeti ve kontrol heyeti üyeliklerine seçilenlerin yanı sıra üyelere de üyeliklerini bildirme zaruriliği getiriliyor. Dernek üyelikleri kabul edilen ya da sona eren vatandaşların 30 gün içerisinde bildirimleri yapılacak.

Dernekler, 6 ay içinde üyeliği devam edenlerin ismini, soyadını, doğum tarihini ve kimlik numarasını mülki yönetim amirliğine bildirecek. Bu bildirimi yerine getirmeyen dernek yöneticileri hakkında 500 lira idari para cezası uygulanacak.

Dernekler Kanunu ile Türk Uygar Kanunu'na nazaran derneklerle ilgili her türlü kayıt, iş ve süreçler elektronik ortamda yapılabilecek.

Yenilenebilir güç

Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı, yenilenebilir güç kaynaklarının faal ve verimli kullanılması, bu alanların ve temas kapasitelerinin yatırımcılara tahsisiyle yatırımların süratli bir halde gerçekleştirilmesi maksadıyla kamu ve Hazine taşınmazları ile özel mülkiyete bahis taşınmazlarda, kurum ve kuruluşların görüşü alınarak, yer seçimi yapmak suretiyle yenilenebilir güç kaynak alanları oluşturacak.

Bu konu, tapu kütüğüne şerh edilecek. Şerh tarihinden itibaren 3 yıl içinde Kamulaştırma Kanunu'ndaki ilgili karara nazaran kamulaştırma bedelinin tespitiyle, "Hazine ismine tescili isteği"nde bulunulduğuna dair mahkemeden alınacak doküman tapu yönetimine ibraz edilmediği takdirde, bu şerh tapu yönetimince resen sicilden silinecek.

Yenilenebilir güç kaynak alanlarının kullanımını ve verimliliğini etkileyici imar planları düzenlenemeyecek. Belirlenen yenilenebilir güç kaynak alanları, imar planlarına resen işlenmek üzere Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığınca ilgili mercilere bildirilecek.

Elektrik gücü üretimine yönelik yenilenebilir güç kaynak alanlarının ilgili kurum ve kuruluşların görüşü alınarak belirlenmesi, derecelendirilmesi, korunması, kullanılması, bu alanları kullanacak hükmî bireylerde aranacak şartların belirlenmesi, TEİAŞ yahut ilgili dağıtım şirketi tarafından ilişki ve sistem kullanımı hakkında görüş verilmesi ve kapasite tahsisi yapılması, bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.

Birebir kapsamda yapılacak müsabaka, yenilenebilir güç kaynak alanı tahsisi, teminat alınması, yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde teminatın irat kaydedilmesi, yerli malı kullanım koşullu aksamın özellikleri ile uygulamaya ait adap ve asıllar da bu yönetmelikle belirlenecek.



Yenilenebilir güç kaynak alanlarında kurulacak üretim tesisleri için bakanlık tarafından Türk lirası olarak belirlenecek tavan fiyat üzerinden teklif edilecek en düşük fiyat, o yenilenebilir güç kaynak alanı için yarış kurallarında belirlenecek mühlet boyunca Yenilenebilir Güç Kaynakları Destekleme Sistemi kapsamında uygulanacak.

Müsabaka sonucunda oluşacak fiyatın yarış koşullarında belirlenecek müddet içerisinde güncellenmesine ait yordam ve asıllar, müsabaka şartnamesinde bakanlıkça belirlenecek. Bu unsur kapsamında kurulacak üretim tesisleri için önlisans ve lisans verme şartları, iptali ve tadili ile ilgili konular EPDK tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.

İvedi kamulaştırma yapılabilecek

Özel mülkiyete husus taşınmazların, yenilenebilir güç kaynak alanı olarak belirlenmesi halinde, bu alanlar üzerinde çabuk kamulaştırma yapılabilecek.

Sanayi Bölgeleri Kanunu kapsamında belirlenen bölgelerin yenilenebilir güç kaynak alanı olarak da belirlenmesi halinde, bu alanların tahsis edileceği hukuksal şahısların belirlenmesi dışındaki öteki gerekli süreçler bu kanuna nazaran yürütülecek. Bu alanları kullanacak hükmî şahıslar, bakanlık tarafından belirlenecek.

Yenilenebilir güç kaynaklarına dayalı elektrik üretiminin desteklenmesi hedefiyle uygulanan tarifeler ile YEK Destekleme Sistemi kapsamındaki öteki gelirlerin kıymetlendirilmesine ait yordam ve asıllar EPDK tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.

'Boşanma ve evliliğin iptali' ile ilgili düzenleme

Nüfus Hizmetleri Kanunu'ndaki "boşanma ve evliliğin iptali" ile ilgili kararda de değişiklik yapılıyor.



Buna nazaran, taraflardan birinin ölmüş ya da yabancı olması halinde, Türk vatandaşı olan öbür taraf yahut vekilinin tek başına başvurması durumunda da yabancı ülke isimli yahut idari makamlarınca boşanmaya, evliliğin butlanına, iptaline yahut mevcut olup olmadığının tespitine ait olarak verilen kararların usulen mutlaklaşmış olması ve Türk kamu tertibine açıkça muhalif bulunmaması kaideleriyle nüfus kütüğüne tescil edilebilecek. 

Minimum fiyat dayanağı

Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu'na eklenen süreksiz unsurla, 2020 yılının tamamında, kesim ayrımı yapılmaksızın finansmanı İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak biçimde, patronlara, ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilerek günlük 2,50 lira, aylık 75 lira minimum fiyat dayanağı sağlanacak.

Prime temel günlük çıkar meblağı, Sendikalar ve Toplu İş Kontratı Kanunu kararları uyarınca toplu iş kontratına tabi özel dal patronlarına ilişkin işyerleri için 256 lira temel olarak alınacak.

Bu unsur kapsamında dayanaktan yararlanılacak ayda/dönemde, 2019 yılı Ocak ila Kasım ayları/döneminde aylık prim ve hizmet dokümanı yahut muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunulması halinde bu unsur kararları uygulanmayacak.

Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir isim ve unvan altında ya da bir iş ünitesi olarak açılması yahut idare ve denetimi elinde bulunduracak biçimde direkt yahut dolaylı iştirak münasebeti bulunan şirketler ortasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi üzere İşsizlik Sigortası Fonu katkısından yararlanmak maksadıyla muvazaalı süreç tesis ettiği anlaşılan yahut sigortalıların prime temel yararlarını 2020 yılı ocak ila aralık ayları/dönemi için eksik bildirdiği tespit edilen iş yerlerinden İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanan fiyat, gecikme cezası ve gecikme artırımıyla birlikte geri alınacak.

Patronların çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2020 yılı ocak ila aralık aylarına/dönemine ilişkin aylık prim ve hizmet evraklarını yahut muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal mühleti içinde vermediği, sigorta primlerini yasal müddetinde ödemediği, kontrol ve denetimle vazifeli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde çalıştırdığı bireyleri sigortalı olarak bildirmediği yahut bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı durumlarının tespit edilmesi, kuruma prim, idari para cezası ve bunlara ait gecikme cezası ve gecikme artırımı borcu bulunması hallerinde taban fiyat dayanağı sağlanmayacak.

Lakin kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ait gecikme cezası, gecikme artırımı borçlarını tecil ve taksitlendiren patronlar, bu tecil ve taksitlendirme devam ettiği sürece taban fiyat takviyesinden yararlandırılacak.



Sigortalı ve patron paylarına ilişkin sigorta primlerinin devlet tarafından karşılandığı durumlarda patronun ödeyeceği sigorta priminin İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanacak meblağdan az olması halinde yalnızca sigorta prim borcu kadar mahsup süreci yapılacak.

Linyit ve taş kömürü çıkarılan iş yerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için günlük yarar 341 lira olarak ve 2020 yılında cari aya ait verilen aylık prim ve hizmet dokümanlarında bildirilen sigortalılara ait toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınacak.