El Bileğinde Sinir Sıkışması (Karpal Tünel Sendromu)
KTS el uyuşma ve ağrılarının yaygın sebeplerinden biridir. Bayanlarda erkeklerden daha sık olarak görülür.
Anatomi
El bileğinde median sinirin geçtiği tünele karpal tünel denir. Tünel dar olup zemininde ve yanlarda karpal kemiklerden oluşur. Bu U şeklindeki kemik yatak transvers karpal ligament isimli bağ ile örtülür. Median sinirinin bu bağ altında sıkışmasına karpal tünel sendromu denir.
Median sinir başparmak, işaret parmağı ve orta parmağın duyusunu ve hareketlerini kontrol eder. Bu tünelde median sinirle birlikte parmaklara hareket kabiliyetini veren tendonlarda geçmektedir.
Sebepler
Karpal tünel sendromu, tüneldeki bağ dokuları, tendonların veya transvers karpal ligamentin kalınlaşması sonucu median sinire yapılan baskı ile oluşur. Tendon kılıflarının çevresinde sinovium denilen kılıf olup bunların ödem ve kalınlaşması sık görülür. KTS oluşumuna sebep olan nedenler;
Genetik ki bazı ailelerde sık görülür
- Elin aşırı kullanımı; Klavye, dantel işçiliği, el halı dokumacılığı
- Hormanal değişikler; Gebelerde sık
- İleri yaş da sık görülür
- Diyabet, romatizmal hastalıklar ve troid hastalarında sık görülür.
Birçok vakada ise herhangi bir sebep bulunamaz.
Klinik Bulgular ve Şikâyet
En yaygın belirtiler;
- Uyuşukluk, karıncalanma ve ağrı
- Başparmak, işaret ve orta parmakta elektriklenme
- Omuza ve dirseğe yayılan ağrı ve sızlanmalar
Belirtiler başlangıçta gelir ve gider fakat zamanla kalıcı hale gelir. Sakarlık artar, düğmeleri zor ilikleme, bulaşık yıkarken bardak düşürme olabilir. Çok ilerlerse el kaslarında zayıflama görülür.
Hekim Muayenesi
Hekim ile tıbbı geçmişiniz ve şikâyetleriniz konuşulduktan sonra, fizik muayeneniz yapılacaktır;
- El kaslarında zayıflık
- Kavrama kuvveti
- Eli belli pozisyonlarda tutarak uyuşma ve karıncalanmayı sınamak
- El bileğinde median sinir trasesine basarak şikâyetleri provoke edici testler
- Parmak duyularını ve hislerini gözler kapalı değerlendirmek
Tedavi
B irçok hastada önlem alınmasına rağmen hastalık ilerleyebilir.
Cerrahi dışı tedavi;
Şikâyetler hafif ise ve sebebi bilinmeyen bir KTS söz konusuysa aktivite kısıtlaması, atel kullanma, ilaç ve lokal streoidler ile ameliyatsız tedavi mümkündür. Ağrıyı provoke eden hareketlerden kaçınma önemlidir.
Cerrahi Tedavi;
Şikâyet ve klinik durum ilerlerse, cerrahi tedavi dışı yöntemlere yanıt alınamazsa cerrahi düşünülebilir.
Bir çok ciddi vakada cerrahi dışı yöntemlere yanıt yoksa cerrahi en kısa zamanda önerilir çünkü, uzun süreli vakalarda median sinirde geriye dönüşümü olmayan hasarlar meydana gelmektedir.
Cerrahi Teknik
Bir çok vaka günübirlik ve ayakta hasta olup lokal anestezi ile yapılır. Transvers karpal ligament vertikal olarak kesilerek median sinir gevşetilerek rahatlatılır.
Cerrahi sonrası ameliyat olan el birkaç gün kalp seviyesinin üstünde tutularak şişmesi engellenir. Bu işime ve serliği azaltacaktır.
Ağrı, şişlik ve sertlik cerrahi sonrası gelişmesi normaldir. 3 haftaya kadar bilek dinlendirilmelidir. Bir kaça hafta sonra el basit işlerde kullanılabilir.
Uyuşma ve karıncalanmanın geçmesi altı ayı bulabilir. İşe dönüş süresi, araba kullanma ve diğer günlük aktiviteleri hekiminizle konuşarak başlayabilirsiniz.
Komplikasyonlar
Nadiren kanama, iltihap ve sinir yaralanması olabilir.
Uzun dönem sonuçlar
Karpal tünel nadiren tekrarlayabilir ve ek ameliyat gerekebilir.