Elektronik Atıklar

Eatıklar, yer kaplamaları ve zehirli maddeler içermeleri dolayısıyla dünyada gittikçe büyüyen bir sorundur Örneğin, bir bilgisayar ekranında, ağırlığının %6’sı kadar kurşun bulunmaktadır Günümüzde bazı ülkelerde eatıklar geri dönüşüm için toplanmaktadırlar Bu atıklar doğru olarak değerlendirildiklerinde hammadde olarak kullanılabilmektedirler

EAtık (elektronik atık) küresel olarak elektronik cihazaletlerin kullanıcısı tarafından kullanım süresinihayatını tamamlamasıyla ortaya çıkartılan atıktır Eatıklar (TV, bilgisayar, yazıcı, telefon, fax, fotokopi makinaları, ekranlar, DVD, VCR, entegre devreler, yarı iletkenler, baskılı devreler, algılayıcılar, kablolar, MP3, tıbbi cihazlar vs) başlıca plastik, metal(ler) ve cam içermektedir Bu elektronik atıklar genellikle demonte edildiklerinde, yakıldıklarında veya tekrar kazanımkullanım için parçalandıklarında tehlikeli maddeler içerebilmektedir Son teknolojik gelişmeler üreticiler için daha az toksik malzeme seçeneği ve daha ucuz geri dönüşüm metodları seçeneği sağlamaktadır Sonuç olara, EAtık endüstrisi büyüyen ve gelişen bir pazar konumundadır

Elektronik Atık tehlikeli bir atıktır Klorlu solventler, bromlu alev geçiktiriciler, PVC, ağır metaller, plastik ve gazlar elektronik ürünler ve parçalar yapmada, yarı iletken yongalar üretmede, devreler ve disk sürücüler imalinde 1000 üzerinde malzeme kullanılmaktadır Bir TV katot ışın tüpü (CRT) 24 kg kurşun, büyük TV ekranı ondan daha fazla kurşun içermektedir Toprak dolgusundaki ağır metallerin örneğin Pb, Cd ve Hg’nin %40’tan fazlası elektronik alet atıklarından gelmektedir

Genel İçerik ve Zararları

Kurşun (Pb): Pb’nin sağlık üzerine olumsuz etkileri iyi bilinmektedir Çocuklarda beyin hasarı ve üreme bozuklukları Pb’ye maruziyetten bir çok üründen yasaklanmıştır CRT tüpleri, eski lehimler ve entegre devreler kurşun içerir

Cıva (Hg): Düşük dozlarda bile zehirlidir ve beyin ve böbreklere zarar verir Anne sütüyle geçebilir Bir çay kaşığının 70’te biri bile 20 acre’lık bir göldeki suyu kirletip yaşayan balıkların yenmesini engeller

Kadminyum (Cd): Cd insan vücudunda böbrekte birikir ve insanı zehirler Kırılgan kemiklere etkisi vardır Yüzeye bindirilmiş aletler, yonga resistörleri, infrared dedektörleri, yarı iletkenler ve eski tip CTR tüpleri Cd içerir Ayrıca plastiklerde stabilizatör olarak kullanılır

Bromlu Alev Geciktiriciler (BFR): Normal gelişme için hormonal fonksiyonları önemli derecede etkiler BFR işyeri ve ofislerdeki bilgisayarlar üzerindeki tozlarda bulunmaktadır ve ABD ve İsveç’te anne sütünde çok fazla miktarda rastlanmıştır

Fosfor (P): CTR tüpün iç yüzünü kaplamak için kullanılır Kırılan tüplerden oluşan tozların teneffüsü çok risklidir Fosforun zararı pek fazla bilinmemektedir

Baryum (Ba): CRT tüpünden radyasyonu azaltmak için kullanılır Kısa süre Ba maruziyeti beyin şişmesine, kas zayıflığına, kalp ve karaciğer hastalığına neden olabilmektedir

Altı Değerlikli Krom (Cr+6): Korozyon koruması ve işlenmemiş galvaniz çelik levhalar ve serleştirilmiş çelik için kullanılır DNA hasarı ve astimik bronşite sebep olabilir

Berilyum (Be): Ana kart ve bağlantılarda bulunur Son zamanlarda Be kanserojen olarak sınıflanmaktadır

Plastikler: Bir bilgisayarda ortalama 7 kg civarında PVC’de içeren plastik bulunur Belli sıcaklıkta yandığında dioksin oluşur Plastik kombinasyonları basılı devrelerde, PVC en tehlikeli plastiktir

Elektronik Atıklar KategorileriELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK EŞYA KATEGORİLERİ

1 Büyük ev eşyaları
2 Küçük ev aletleri
3 Bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları
4 Tüketici ekipmanları
5 Aydınlatma ekipmanları
6 Elektrikli ve elektronik aletler (büyük ve sabit sanayi aletleri hariç)
7 Oyuncaklar, eğlence ve spor aletleri
8 Tıbbî cihazlar
9 İzleme ve kontrol aletleri
10 Otomatlar

KATEGORİLERİN AYRINTILI LİSTESİ

1 Büyük Ev Eşyaları:

a) Büyük soğutucu cihazlar
b) Buzdolapları
c) Dondurucular
ç) Gıdaların soğutulması, korunması ve saklanması için kullanılan diğer büyük cihazlar
d) Çamaşır makineleri
e) Çamaşır kurutma makineleri
f) Bulaşık makineleri
g) Pişirme cihazları
ğ) Elektrikli ocaklar
h) Elektrikli saclar
ı) Mikrodalga fırınlar
i) Gıda pişirici ve hazırlayıcı diğer büyük cihazlar
j) Elektrikli ısıtıcılar
k) Elektrikli radyatörler
l) Odaların, yatakların ve oturma gruplarının ısıtılmasında kullanılan diğer büyük cihazlar
m) Elektrikli vantilatörleraspiratörler
n) İklimlendirme cihazları
o) Diğer fan, havalandırma ve iklimlendirme ekipmanları
ö) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer büyük ev eşyaları

2 Küçük Ev Aletleri:

a) Elektrikli süpürgeler
b) Halı yıkama makineleri
c) Diğer temizleme makineleri
ç) Örgü, dokuma, dikiş makineleri ve diğer kumaş işleyici makineler
d) Ütü makineleri, ütüleme ve diğer giysi bakım aletleri
e) Tost makineleri
f) Kızartma makineleri
g) Öğütücüler, kahve makineleri, paketleme cihazları
ğ) Elektrikli bıçaklar
h) Saç kesimi, saç kurutucu, diş fırçalama, tıraş, masaj ve diğer vücut bakım aletleri
ı) Duvar ve kol saatleri ve diğer zaman ölçümü ve göstergesi veya kaydı için kullanılan aygıtlar
i) Tartılar
j) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer küçük ev aletleri

3 Bilişim ve Telekominikasyon Ekipmanları:

a) Merkezi veri işlemesi:
1) Ana bilgisayarlar (Mainframe)
2) Mini bilgisayarlar
3) Yazıcı Birimleri
b) Kişisel bilgisayar ekipmanları:
1) Kişisel bilgisayarlar (Merkezi işleme birimi, fare, ekran ve klavye dahil)
2) Dizüstü bilgisayarlar (Merkezi işleme birimi, fare, ekran ve klavye dahil olak üzere notebook, laptop vb)
3) Avuçiçi bilgisayarlar (Notepad vb)
4) Yazıcılar
5) Kopyalama ekipmanı
6) Elektrikli ve elektronik daktilolar
7) Cep ve masa hesap makineleri ve elektronik bilgi toplama, muhafaza etme, işleme, sunma veya iletme için kullanılan diğer ürün ve ekipmanlar
Kullanıcı terminalleri ve sistemleri
9) Faks makineleri
10) Teleks
11) Telefonlar
12) Ankesörlü telefonlar
13) Kablosuz telefonlar
14) Cep telefonları
15) Telesekreterler ve telekomünikasyon vasıtasıyla ses, görüntü ve başka bilgilerin iletilmesi için kullanılan diğer ürün ve ekipmanlar
16) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları

4 Tüketici ekipmanları:

a) Radyo alıcıları
b) Televizyon alıcıları
c) Video kameraları
ç) Video kaydediciler
d) Hifi kaydediciler
e) Ses yükselteçleri
f) Müzik enstrümanları
g) Telekomünikasyon dışında görüntü ve sesin dağıtımını sağlayan sinyaller ve diğer teknolojiler de dahil olmak üzere, görüntü ve ses kaydı veya bunların reprodüksüyonu amacıyla kullanılan diğer ürün ve ekipmanlar
ğ) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer tüketici ekipmanları

5 Aydınlatma ekipmanları:

a) Evsel kullanım hariç floresan ampuller
b) Düz floresan lambalar
c) Kompakt floresan lambalar
ç) Basınçlı sodyum lambalar ve metal halit lambalar dahil olmak üzere, yüksek güçlü deşarj lambaları
d) Düşük basınçlı sodyum lambalar
e) Akkor flamanlı ampuller hariç ışık verme veya ışık kontrolü için kullanılan diğer ekipmanlar
f) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer aydınlatma ekipmanları

6 Elektrikli ve elektronik aletler (büyük ve sabit sanayi aletleri hariç):

a) Matkaplar
b) Testereler
c) Dikiş makineleri
ç) Ahşap, metal veya diğer malzemelerin işlenmesinde kullanılan torna, değirmen, kumlama, zımpara, kesme, parçalama, delme, delik açma, dövme, katlama, eğme ve diğer işleme aletleri
d) Perçinleme, çivileme, vidalama; perçin, çivi ve vida sökme ve benzer işlemler için kullanılan aletler
e) Kaynak, lehim makineleri ve benzer makineler
f) Sıvı veya gaz halindeki maddelerin sprey, dağıtma, sürme veya diğer şekillerde uygulanması için kullanılan ekipmanlar
g) Çim biçme ve diğer bahçıvanlık işlerinde kullanılan aletler
ğ) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer elektrikli ve elektronik aletler

7 Oyuncaklar, eğlence ve spor ekipmanları:

a) Elektrikli tren ve yarış arabası takımları
b) El tipi video oyun konsolları
c) Video oyunları
ç) Bisiklet sürme, koşma, kürek çekme vb sporlar için kullanılan bilgisayarlar
d) Elektrikli veya elektronik spor aletleri
e) Jetonlu makineler
f) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer oyuncaklar, eğlence ve spor aletleri

8 Tıbbî cihazlar (emplantasyon ürünleri ve hastalık bulaşıcı temaslarda bulunan ürünler hariç):

a) Radyoterapi ekipmanı
b) Kardiyoloji ekipmanı
c) Diyaliz
ç) Sun’î teneffüs tertibatı
d) Nükleer tıp ekipmanı
e) Tüp teşhisleri için gerekli laboratuvar ekipmanı
f) Analiz ekipmanı
g) Derin dondurucular
ğ) Üreme testleri
h) Hastalıkların, yaraların ve sakatlıkların tespit edilmesi, önlenmesi, izlenmesi, iyileştirilmesi, hafifletilmesi için kullanılan diğer cihaz ve aletler
ı) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer tıbbi cihazlar

9 İzleme ve kontrol aletleri:

a) Duman dedektörü
b) Isı ayarlayıcıları
c) Termostatlar
ç) Evsel veya laboratuvar ortamında kullanılan ölçme, tartma ve ayarlama cihaz ve aletleri
d) Endüstriyel tesislerde kullanılan diğer kontrol ve izleme enstrümanları (örneğin kontrol panelleri)
e) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki izleme ve kontrol aletleri

10 Otomatlar:

a) Sıcak içecek otomatları
b) Sıcak veya soğuk şişe veya kutu otomatları
c) TKatı ürünler için otomatlar
ç) Para otomatları
d) Otomatik şekilde her çeşit ürün teslim eden bütün aletler
e) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer otomatlar