Elizabeth Kübler Ross ’un Vefat Süreci

Psikiyatrist E KüblerRoss ’a kadar vefat süreci belirtilmiş evrelerden geçmektedir KüblerRoss 1969 yılında ölümcül hasta olan 2000 ’den fazla hastayla yaptığı görüşmelere dayanarak ölme sürecinin beş evresinin olduğunu saptamıştır KüblerRoss eğer vefat aniden olmamışsa( trafik kazası, yürek krizi, silahla öldürülme vb ) ve ölmekte olan birey neler olup bittiğinin farkındaysa ölme süreci beş evreden geçmektedir demiştir
– REDDETME: Birinci evrede kişi ölümün yakın olduğunu inkâr eder Bu evrede birey ölümü kendisine hiç yakıştıramaz*“hayır bu içten olamaz, ben ölemem, bunda mutlaka bir hata vardır şeklinde düşünerek ölümü kendisinden uzaklaştırmaya çalışır Kişinin öleceğini duyduğunda birincil verdiği tepki ölümü inkâr etmek olmaktadır Aslında kişi ölümün bu dünyada var olduğunu bilmekte ama kendisinin öleceğini kabul etmemektedir Birçok hasta bu haberi birincil aldığında mutlaka tetkiklerde bir yanlışlık vardır diye düşünerek daha olumlu sonuçlar alabilmek için başka doktorlara giderler Oysa gidilen her doktordan ve yapılan her tetkikten benzer sonuçlar alınınca birey vefat sürecinin ikinci evresine geçer

– ÖFKE: İkinci evre kişinin öfke duyduğu evredir Kişi burada bazı şeyleri sorgulamakta niçin ben, neden Ayşe değil, Fatma değil, Mehmet değil de ben ölümle rastlamak zorundayım vb soruların cevabını aramaktadır Kişi bu evrede ölümün varlığını kabul etmekte ama kendisinin öleceğinden dolayı büyük bir hiddet duymaktadır Ölecek kişinin yakınları hastanın bu öfkesini anlamakta çok zorlanırlar Çünkü henüz kendileri ölümle karşı karşıya durmuyorlardır Birey öfkesini, emin sorgulamalardan ve düşünmelerden sonradan bastırabilir ve vefat sürecinin üçüncü evresine geçer
– UZLAŞMA( PAZARLIK ) : Birey bu evrede bir takım pazarlıklar yaparak uzlaşma yolu arar Pazarlığı Allah ’la doktorla veya başkalarıyla yaparak ölümü ertelemeye ve birazcık daha pozitif yaşamaya çalışır Allah ’a dua ederek, başka çare yolları arayarak ömrünü uzatmaya çalışır Birey bütün bu çabaların gerisinde bundan böyle ölümle uzlaşmıştır Yani çabalarının karşılığında belki azıcık ölümü erteleyebilse de sonucun değişmediğini anlamıştır Ölümle uzlaşma sağlandıktan sonradan birey dördüncü evreye geçer

– BUHRAN: Bu evrede kişi artık ölüm gerçeğini inkâr etmekten vazgeçmiştir Öleceğini inkâr etmekten vazgeçen birey büyük bir ruhsal çöküntü içine girecek ve sevdiği her şeyi, herkesi vazgeçme sürecine yaşayacaktır Bu evre öfkenin yerini depresyona bıraktığı evredir Kişideki depresyon had safhada ise bir takım müdahaleler gerekebilmektedir Depresyon evresinin bitmesiyle kişi kabul evresine geçer
– KABUL ETME: Bu evre artık son noktadır Kişi hazin sonunu derin derin düşünmektedir Ölümden kaçışın olmadığını, her canlının bir gün mutlaka ölümü tadacağını bilmekte ve bunu kabul etmektedir Kişi bu gerçekle yaşamayı içten bulur ve bundan böyle ölüme hazırdır Oysa bir insanın ne değin ölüme hazırlanmış olduğu asla muhakkak bilinemez Birey ne dek ben ölüme artık hazırım dese de son belli başlı dek içinde ki umut devam edecek ve bir mucize bekleyecektir
Kaynakça:
Genel Psikolji Kursu