Empati bir bireyin kendini farklı bir insan tarafına koyarak o insanın his ve mülahazalarını anlama çabası manasına gelmektedir. Empati kurmak insan alakalarının en kıymetli özelliklerinden biri olduğu kadar kişilerin topluluk içinde birbirleri ile armoni içinde yaşayabilmelerini kolaylaştıran bir etken olarak ta gösterilmektedir.
Birçok insan hislerini laflarla anlatmaktan çok diğer yollarla tabir etmeyi tercih eder. Oburlarının ne hissettiklerini anlayabilmek için öncelikle bu kelamlı olmayan tabirleri çözmek gerekmektedir. (Beden duruşu, yüz sözü, ses tonu ve bunun yanında daha birçok şey.) Eğer birinin söylediği kelamla vücut duruşu yahut yüz tabiri uyuşmadığı hissine kapılırsanız, bu durumda ne söylendiğine ve ne formda söylediğine dikkat etmeniz gerekecektir. Muhabere araştırmacılarına göre duygusal iletiler %90 orantısında kelamlı olmayan tabirlerdir. Bu halde dışa vurulan hisler, ses tonundan anlaşılan dehşet hissi yahut yüz tabirinde kendini gösteren kızgınlık üzere, ekseriyetle bilinçsizce algılanmaktadır. Bu iletiler çoğunlukla “anlamazlıktan gelinerek” suskunlukla cevaplanır ya da ona göre hareket edilir. Kişilerin gönderdiği iletileri algılayabilme becerisi sonradan öğrenilen bir durumdur.
Evladın empati kurmak konusunda oluşturacağı beceri, onun ahlak gelişimini güzelleştireceği üzere diğer insanlarla olan toplumsal muhaberesini de kolaylaştıracaktır. Bu nedenle ona empati kurma konusunda yardımcı olacak çeşitli eğitimler vermek ailenin vazifelerinden biridir. Yapılan araştırmalar sonucunda birçok kompetan evlatların çok küçük yaştan itibaren empati kurabildiğini söylüyor ve bu durumun çocuklarda içgüdüsel olarak ortaya çıktığını belirtiyorlar. Bir bebeğin gayri bir bebeği ağlarken duyması ve kendisinin de ağlamaya başlaması, en erken görülen empati kurma örneği olarak isimlendiriliyor. İki üç yaşına gelen bir evladın ise üzgün ya da mutsuz birine kendi sevdiği bir eşyasını vererek onu memnun etme gayreti tekrar erken çocukluk periyodunda görülen bir empati örneği olarak karşımıza çıkıyor.
Neler Yapabilirsiniz ?
●Çocuğunuz size bir şeyler anlatırken ya da kendi hislerini sizinle paylaşırken onu kesinlikle dinleyin. Bu davranışınız ona, sizin de karşıdaki bireylerin tasavvur ve hislerine kıymet verdiğinizi anlatacaktır.
●Çocuğunuz sizinle bir sıkıntısını paylaşırken asla mevzuyu değiştirmeyin ya da geçiştirmeyin. Bu durum çocuğunuzun size olan itimadını sarsacaktır.
●Çocuğunuza kitap okuyun (masal anlatın) ve okuma bittikten sonra kitaptaki karakterlerin his ve düşünceleri hakkında evladınızla konuşun. Böylelikle karakterin his ve fikrini evladınız ne kadar anlamış (paylaşmış) siz de fikir sahibi olursunuz.
●Televizyon izlerken de tıpkı aktiviteyi yapabilir ve izlenilen karakterin his ve niyetleri hakkında çocuğunuzla konuşabilirsiniz.
●Kendi hislerinizi ve niyetleriniz ona anlatmaya çalışın ve sizi anlamasına yardımcı olun. Örneğin çocuğunuz sizin çok uğraşarak hazırladığınız bir yemeyi yemeyerek dökmek istedi ve siz de bu duruma çok üzüldünüz, bu hadise sonucunda ona kendi hislerinizi anlatmak için evladınızın sevdiği bir şey ile durum arasında münasebet kurun ve ona hislerinizi bu alaka üzerinden anlatmaya çalışın. Evladınıza “sen Legolarla otomobil yaparken ne kadar çok uğraşıyorsun, ben de tıpkı şekilde yemek yaparken çok uğraşıyorum, ben senin yaptığım arabayı bozsam üzülürsün, ben de senin yaptığım yemeği dökmene çok üzülürüm” diyerek durumu açıklayabilirsiniz. Bu aktivite mahsusen küçük yaşlardaki çocukların empati kurma hakkında fikir sahibi olmaları için çok kıymetli bir role sahip. Zira evlatlar bu yaşlarda somut örnekler üzerinden soyut kavramları anlamaya yatkındırlar.
●Çocuğunuzun kardeşiyle yaptığı arbedelerde sorunu çözmek için birbirlerine hislerini ve düşüncelerini anlattırma yolunu kullanabilirsiniz, evlatlarınız üzerindeki otoritenizle bu konuşmayı istediğiniz şekilde yönlendirebilme bahtınız da var, unutmayın. Bu konuşma sonrasında arbedenin ikisi içinde anlamsız ve sonuç vermeyen bir aktivite olduğunu anlatabilirsiniz..