Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Emzikli hatunlar için kuvvet ve besin öğeleri önerilirken hatunlar arası şahsî ayrıcalıklar göz önüne alınır.
Protein
Protein gereksinmesi güç alımıyla bağlantılıdır. Gebelik devrinde olduğu üzere emziklilik periyodunda de diyetin protein kalitesi, yani hayvansal ve bitkisel kaynaklı olması göz önüne alınmalıdır. Çoklukla gelişmekte olan devletlerde hatun, protein gereksinmesini daha çok bitkisel kaynaklardan karşılamakta ve bu nedenle sonraki gebeliklerinde maternal ve fetal malnütrisyon oluşabilmektedir. Emzikli bayanın günlük diyetine ek olarak 1 adet yumurta yahut 1-2 su bardağı süt eklendiğinde günlük gereksinme karşılanmış olur.
Yağlar
Emzikli ananın diyetinde doymamış yağların orantısı yükseltildiğinde, salgıladıkları sütün doymamış yağ asit orantısı artmaktadır. Depo yağlar süt gücü olarak emziklilik periyodunda kullanılır.
Demir
FAO/WHO eksperler komitesi gebelikte ve emziklilikte 15 mg demir alınmasının kabul edilebilir olduğunu bildirmiştir. Bununla birlikte memleketimizde olduğu üzere halkın çoğunluğunun diyetinde hayvansal kaynaklı yiyeceklerin az bulunması bu alım seviyesini arttırmaktadır. Memleketimizde anemi olguları çocuklarda, gebe, emzikli ve sık veladet yapan bayanlarda daha çok görülmekte ve değerli bir beslenme sorunu oluşturmaktadır. Emzikli bayan sütüyle günlük 1-2 mg demir salgılamaktadır. Emzikliler bunu karşılamak için günlük 5 mg ek Fe almalı ve anemiden korunmak için tutarlı beslenme teklifleri yapılmalıdır.
İyot
İyot tiroid bezinden salgılanan triodotironin (T3) ve tiroksin (T4) hormonlarının bileşiminde bulunur. İyot gereksinmesinin emziklilikte sıradandan % 50 kadar ziyade olduğu ileri sürülmektedir. Emzikli hatunların da gebe bayanlarda olduğu üzere iyotlu tuz kullanmaları evlat sıhhati açısından büyük değer taşımaktadır. Fakat bir kimsede yalın guatr oluştuktan sonra iyotlu tuzun kullanılmasının rastgele bir yararı yoktur.
Kalsiyum
Kalsiyum gereksinimi emziklilik periyodunda artar. Emzikli hatunun 1 gün boyunca salgıladığı süt yaklaşık 250 mg civarında kalsiyum içerir. Bu nedenle sık gebelik ve emziklilik geçiren bayanların artan kalsiyum gereksinmesi karşılanamadığı durumlarda kemiklerde yumuşama halinde beliren osteomalasi sık görülür. Validenin 1000-1200 mg/gün kalsiyum alması gerekir. İleride bir sıhhat sorunu yaratmamak için validenin günlük diyetine 1 su bardağı süt, kalsiyumla zenginleştirilmiş süt yahut yoğurt, 1 kibrit kutusu kadar peynir (30 g) koyu yeşil yapraklı sebzelerin eklenmesi önerilmektedir.
Vitaminler
Emzikli analarda çeşitli vitamin zayıflığı bulguları sık görülmektedir. B kümesi vitaminleri (tiamin, riboflavin, niasin) emzikli bayanın güç gereksinmesine nazaran ayarlanmalıdır. Tekrar güç artışına bağlı olarak 1 |Jg/gün Bı2 vitamini ve 200 ug/gün folik asit verilmesi ehliyetli olmaktadır.
Emzikli bayanın kalsiyum gereksinmesinin arttığını göz önüne alarak kalsiyum emilimi ve kullanılmasını kolaylaştırmak için iklim koşulları müsait olmayan taraflarda D vitamini verilebileceği bildirilmektedir. Validenin diyetinde 3000 IU/gün A vitamini, 30 mg/gün C vitamini ve 3 mg/gün E vitamini eklenmelidir. Ayrıyeten vitamin fazlalığına neden olabileceği için yüksek konsantrasyonlarda vitamin ilaçlarının gelişigüzel değil, tıbbi gözlem altında kullanılması önerilmektedir.
Analar eski vücut tartılarına dönmek için çabucak ivedi etmemelilerdir. Bu vade 6 ay ya da daha ziyade sürebilir. Bebeklerini emziriyorlarsa süt verimi için harcadıkları kuvvet nedeniyle eski formlarına daha kolay dönebilirler.
Gebelik sırasında önerilenden ziyade kilo alınmışsa her ay iki kilo kaybetmek olağandır. Ayda 2 kilodan ziyade tartı kaybı yanlışsız değildir. Bu kilo kaybı ağır diyetlerle değil emzirerek ve istikrarlı beslenerek sağlanmalıdır.
Dyt. Füsun ALIM ÇAKMAK
