En sık görülen cinsel yolla bulaşan hastalıklar nelerdir, nasıl teşhis konur?

CINSÎ YOLLA BULAŞAN ILLETLER ARASINDA EN SIK GÖRÜLENLER HANGİLERİDİR, NASIL TEŞHİS KONUR?

Cinsî yolla bulaşan illetlerin bulaşmasında, hayat üslubu epeyce kıymetlidir. Riski artıran faktörler arasında, korunmasız cinsî münasebet yaşanması, kişinin birden çok partnerinin olması, partnerin çok eşli olması üzere faktörler başı çeker. Şayet bir insana cinsî yolla bulaşan hastalık (CYBH) teşhisi konduysa, bunun meali o marazı taşıyan en az bir kişinin daha var olduğudur. Tanı alan kişi haricinde, hastanın partnerlerinin de tedavi edilmesi gerekmektedir. Bu makalede, HIV ve HPV’ ye münferit bir başlık altında tartışılacağından ötürü mekan verilmeyecektir.

CYBH marazların kliniğe yansımasına bakacak olursak, erkekte umumide üretrit (idrar kanalı infeksiyonu) halinde görülür. Üretritin belirtileri şunlardır.

1- Dizüri; idrar yaparken yanma, ağrı, rahatsızlık hissi

2- Üretral akıntı; penis başından akıntı gelmesi

3- Üretral kaşıntı; penis başında kaşınma olmasıdır

Akıntı, bulaşan etkene nazaran farklı yapıda olabilir. Açık renkli yahut irinli koyu kıvamlı formda olabilir. Bu akıntının sebebi çoğunlukla infeksiyonlardır. İnfeksiyöz sebepleri iki başlık altında toplayabiliriz.

Gonokok (bel soğukluğu)’ un sebep olduğu infeksiyonlar ve Gonokok dışı infeksiyonlar. Gonokok’ un sebebi Neisseria gonorrhoeae isimli bir bakteridir. Gonokok dışı sebepler arasında en sık görülenler Chlamydia trachomatis, Üreaplasma ürealyticum, Trichomonas vaginalis, Herpes simpleks virüs tip 1 ve 2, Mycoplasma genitalium’ dur.

Bu marazların tanısında çeşitli sistemler kullanılmaktadır. Gonore’ nin standart tanısı kültürdür ancak kültürde üremesi çok kolay değildir. Chlamydia için kültür rutinde yapılmamaktadır. Bu iki etken için ELISA metodu de kullanılmaktadır lakin ELISA’ nın hassaslığı da düşüktür. Son devirlerde bu etkenlerin tanısında PCR sistemi kullanılmaya başlanmıştır. Mahsusen, CYBH’ın birçoklarını kapsayan ve bu etkenlerin 10’ una tıpkı anda bakan ‘cinsel yolla bulaşan illetler mültipleks PCR’ testleri üretilmiştir. Devletimizde de artık tasarrufta olan bu testlerin hassaslık ve özgüllüğü ileri aşamada yüksektir.

Uzm. Dr. Şafak Göktaş

İnfeksiyon Marazları ve Klinik Mikrobiyoloji