Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Encümeni Daniş ne seslenmek,osmanlıda Encümeni Daniş nedir
Encümeni Daniş
On dokuzuncu asrın ortalarında resmi olarak resmileşmiş olan ilk Türk Akademisi Kuruluş gâyesi eğitim ve kültür alanında gerekli çalışmaları yapmak, batıdaki ilmî çalışmaları ve yenilikleri tâkib etmek, Türk dilinde ilim ve fenlere dâir lüzümlu kitapları hazırlamak ya da çevirmek, ilmin memlekete yayılması, vatandaşların bundan istifâdesiyle umûmî seviyeyi yükseltmek olarak tesbit edilmişti
21 Temmuz 1846 ’da toplanan Meclisi Maârifi Umûmiyede ilmî müesseseler aralarında diğer taraftan Encümeni Dâniş ’in kurulmasına karar verildi Encümeni Dâniş ’in resmi olarak kurulması için Ahmed Cevdet Paşa bu kurumun gâyesi ve sağlayacağı faydaları ihtivâ eden bir mazbata yazarak Sultan Abdülmecîd Hana arz etti Abdülmecîd Han izin verince, Cevdet Paşa bu mazbataya uygun bir beyannâmeyi 1 Haziran 1851 târihli Takvîmi Vekâyî ’de (Resmî Gazete ’de) yayınladı
Maârif târihimiz açısından bir vesika mâhiyetinde olan bu beyannâmede, Encümeni Dâniş ’in kuruluşundaki ilmî amaç fazla daha açık bir şekilde îzâh edildi Hem reis ve âzâları îlân olundu Encümeni Dâniş ’e, Bezmi Evren Vâlide Sultân ’ın, Sultan Mahmud türbesi yakınlarında yaptırdığı Dârülmaârif adlı okulun içinde bir yer ayrıldı Encümeni Dâniş, Sultan Abdülmecîd Hanın irâdesi üstüne 18 Temmuz 1851 (19 Ramazan 1267) târihinde büyük bir törenle açıldı Açılışa öncelikle Pâdişah elde etmek üzere, sadrâzam, bütün hükûmet üyeleri ve ilmiye sınıfı katıldı
Açılış töreninden sonradan, dâhilî ve hâricî âzâlara, birer rüûs (diploma) verildi Encümeni Dâniş ’in nizamnâmesinde (tüzüğünde) dâhilî ve hâricî âzâlıklar ile bunların husûsiyetleri ve faaliyet alanları belirtildi Dâhilî âzâlar kesin olarak kırk kişiydi Bunların her birisinin bir ilim dalında mütehassıs olması, bir yabancı dili bilmeleri, bir eser hazırlama veya çeviri kâbiliyetlerine hâiz olmaları şart koşuluyordu Dâhilî âzâlar, zarûrî bir mâzeretleri bulunmadığı müddetçe, toplantılara katılmaya mecburdu Dâhilî âzâlıklarda “Sadrâzam Reşid Paşa, Şeyhülislâm Ârif Hikmet Bey, Serasker Mehmed, Hâriciye Nâzırı Âlî ve Ticâret Nâzırı İsmet Paşa gibi devlet adamları, ayrıca Sadrâzam Fuâd Paşa, Şerif Mehmed, Târihçi Hayrullah Efendi, Ziver Kala, Ahmed Vefik, Osman Sâhib, Ahmed Cevdet Paşa, Ali Fethi ve Recâî efendiler gibi devrin ilim ve edebiyât dünyâsının mümtaz sîmâları da yer alıyordu
Hâricî 30 tâne âzâ bulunuyordu Hâricî âzâların, Türkçeye vâkıf olmaları durum koşulmamıştı Akademiye hangi dil ile olursa olsun mâlûmât verebilmeleri yeterli sayılıyordu Bunlar maarife dâir yazacakları yazıları Encümeni Dâniş ’e göndermekle vazîfeliydiler Hâricî âzâlıklarda devrin Rum ve Ermeni bilginlerinin yanına, meşhur İngiliz müsteşriki James W Redhouse, Fransız müsteşriklerinden Bionchi gibi Avrupa ’nın meşhur ilim adamları yer alıyordu
Encümeni Dâniş ’te yalnız öğretim kitapları hazırlanırken sonradan Dârülfünun ’da okutulacak kitaplar da hazırlanmaya başladı Encümeni Dâniş ’te ilk olarak Kavâidi Osmâniye ile ilgili bir lügat kitabı hazırlanması kararı alındı Bununla ilgili egzersiz netîcelenmediyse de târihle ilgili Ahmed Cevdet Paşaya verilen 1774 ’deri 1824 ’e kadar Osmanlı târihini yazma görevi tamamlandı 12 deri hâlinde çok büyük Târihi Cevdet diye tanıdık Osmanlı târihi kitabı meydana geldi
Encümeni Dâniş ’in hangi târihte ve neden lağvedildiği hakkında muhakkak bir mâlûmat yoktur Ancak 1862 ’ye dek devlet salnâmelerinde “Diyânet Takvimi ismi geçtiği hâlde bundan sonrakilerde görülmemektedir Buradan Sultan Abdülmecîd Hanın vefâtıyla çalışmasına son verildiği varsayım edilmektedir Bu birincil Türk Akademisi 12 sene kadar hizmet vermiştir *
Encümeni Daniş
On dokuzuncu asrın ortalarında resmi olarak resmileşmiş olan ilk Türk Akademisi Kuruluş gâyesi eğitim ve kültür alanında gerekli çalışmaları yapmak, batıdaki ilmî çalışmaları ve yenilikleri tâkib etmek, Türk dilinde ilim ve fenlere dâir lüzümlu kitapları hazırlamak ya da çevirmek, ilmin memlekete yayılması, vatandaşların bundan istifâdesiyle umûmî seviyeyi yükseltmek olarak tesbit edilmişti
21 Temmuz 1846 ’da toplanan Meclisi Maârifi Umûmiyede ilmî müesseseler aralarında diğer taraftan Encümeni Dâniş ’in kurulmasına karar verildi Encümeni Dâniş ’in resmi olarak kurulması için Ahmed Cevdet Paşa bu kurumun gâyesi ve sağlayacağı faydaları ihtivâ eden bir mazbata yazarak Sultan Abdülmecîd Hana arz etti Abdülmecîd Han izin verince, Cevdet Paşa bu mazbataya uygun bir beyannâmeyi 1 Haziran 1851 târihli Takvîmi Vekâyî ’de (Resmî Gazete ’de) yayınladı
Maârif târihimiz açısından bir vesika mâhiyetinde olan bu beyannâmede, Encümeni Dâniş ’in kuruluşundaki ilmî amaç fazla daha açık bir şekilde îzâh edildi Hem reis ve âzâları îlân olundu Encümeni Dâniş ’e, Bezmi Evren Vâlide Sultân ’ın, Sultan Mahmud türbesi yakınlarında yaptırdığı Dârülmaârif adlı okulun içinde bir yer ayrıldı Encümeni Dâniş, Sultan Abdülmecîd Hanın irâdesi üstüne 18 Temmuz 1851 (19 Ramazan 1267) târihinde büyük bir törenle açıldı Açılışa öncelikle Pâdişah elde etmek üzere, sadrâzam, bütün hükûmet üyeleri ve ilmiye sınıfı katıldı
Açılış töreninden sonradan, dâhilî ve hâricî âzâlara, birer rüûs (diploma) verildi Encümeni Dâniş ’in nizamnâmesinde (tüzüğünde) dâhilî ve hâricî âzâlıklar ile bunların husûsiyetleri ve faaliyet alanları belirtildi Dâhilî âzâlar kesin olarak kırk kişiydi Bunların her birisinin bir ilim dalında mütehassıs olması, bir yabancı dili bilmeleri, bir eser hazırlama veya çeviri kâbiliyetlerine hâiz olmaları şart koşuluyordu Dâhilî âzâlar, zarûrî bir mâzeretleri bulunmadığı müddetçe, toplantılara katılmaya mecburdu Dâhilî âzâlıklarda “Sadrâzam Reşid Paşa, Şeyhülislâm Ârif Hikmet Bey, Serasker Mehmed, Hâriciye Nâzırı Âlî ve Ticâret Nâzırı İsmet Paşa gibi devlet adamları, ayrıca Sadrâzam Fuâd Paşa, Şerif Mehmed, Târihçi Hayrullah Efendi, Ziver Kala, Ahmed Vefik, Osman Sâhib, Ahmed Cevdet Paşa, Ali Fethi ve Recâî efendiler gibi devrin ilim ve edebiyât dünyâsının mümtaz sîmâları da yer alıyordu
Hâricî 30 tâne âzâ bulunuyordu Hâricî âzâların, Türkçeye vâkıf olmaları durum koşulmamıştı Akademiye hangi dil ile olursa olsun mâlûmât verebilmeleri yeterli sayılıyordu Bunlar maarife dâir yazacakları yazıları Encümeni Dâniş ’e göndermekle vazîfeliydiler Hâricî âzâlıklarda devrin Rum ve Ermeni bilginlerinin yanına, meşhur İngiliz müsteşriki James W Redhouse, Fransız müsteşriklerinden Bionchi gibi Avrupa ’nın meşhur ilim adamları yer alıyordu
Encümeni Dâniş ’te yalnız öğretim kitapları hazırlanırken sonradan Dârülfünun ’da okutulacak kitaplar da hazırlanmaya başladı Encümeni Dâniş ’te ilk olarak Kavâidi Osmâniye ile ilgili bir lügat kitabı hazırlanması kararı alındı Bununla ilgili egzersiz netîcelenmediyse de târihle ilgili Ahmed Cevdet Paşaya verilen 1774 ’deri 1824 ’e kadar Osmanlı târihini yazma görevi tamamlandı 12 deri hâlinde çok büyük Târihi Cevdet diye tanıdık Osmanlı târihi kitabı meydana geldi
Encümeni Dâniş ’in hangi târihte ve neden lağvedildiği hakkında muhakkak bir mâlûmat yoktur Ancak 1862 ’ye dek devlet salnâmelerinde “Diyânet Takvimi ismi geçtiği hâlde bundan sonrakilerde görülmemektedir Buradan Sultan Abdülmecîd Hanın vefâtıyla çalışmasına son verildiği varsayım edilmektedir Bu birincil Türk Akademisi 12 sene kadar hizmet vermiştir *
