Entuisyonizm nedir,
Enduisyonizm Ne demek,
Entuisyonizm ozellikleri,
Enduisyonizm Nedir Hakkında Bilgi
Bilginin sezgiyle elde edilebileceğini savunan oğretilerin genel adı, ozel olarak Bergsonculuktur Entuisyonizm, tumu idealist yapıda olarak, dort bilgi alanında gercekleştirilmiştir: felsefe, ruhbilim, torebilim ve matematik
1 Felsefesi Anlamda Entuisyonizm
Fransız idealisti Henri Bergson'un oğretisi olarak Bergsonculuk adıyla da anılır Bergson'a gore gerceği saltık ya da saltığı gercek olarak kavramaya sezgi denir Gerceği doğrudan doğruya kavratacak sezgiden başka hicbir yol yoktur Cunku gercek, ozdeksel doğa değil, ruhsal doğa, eş deyişle ruhsal yaşam ve tek sozle yaşamdır Yaşam evrenin kurtuluşuyla başlamıştır ve ozdeğin tum engellerine karşın yolunu acarak, onun durgunluğunu alt edip kimi yerde onu kımıldatarak akıp gitmektedir Bu kesintisiz, bolumsuz ve surekli akışa Bergson sure demektedir İşte bu surenin bilgisini kavramak icin bu sureyle birlikte yaşamak, onun icinde olmak ve onunla birlikte akmak gerekir ki bunu ne us ne de bilim gercekleştirebilir Cunku us ve bilim sinematografik olarak calışırlar Bergson'a gore ussal ve bilimsel bilgi sinematografiktir Bir film, art arda dizilmiş durgun ve bolumsel resimlerden oluşur Us ve bilim, filmin akışını durdurarak bu resimleri tek tek incelerler ve birtakım bilgiler saptarlar Ne var ki akışın bizzat kendisini, eş deyişle yaşamı hicbir zaman kavrayamazlar Demek ki us ve bilim, sadece durgun ve bolunebilir olan ozdek ustunde bilgi edinebilirler Bergson'a gore zaman, uzay gibi ozdeksel değildir Uzay ozdekseldir, cunku ozdeksiz uzay ve uzaysız ozdek (eş deyişle yer kaplamayan ozdek) yoktur Oysa zamanı bolen, parcalayan, onu aylara ve yıllara ayıran us ve bilimdir Us ve bilim, zamanı uzaya bağlamakla ( orneğin ay ayın, yıl dunyanın uzayda yer değiştirmesidir) onu ozdekleştirmektedir Demek ki us ve bilim, hicbir şeyi ozdekleştirmeden inceleyemiyor Yaşamsal akışın eş deyişle surenin kavranmasıysa ozdekleştirilmeden gercekleştirilmelidir, cunku gercek sure, daima zaman adı verilmiş olan şeydirBunu kavrayabilecek olansa sadece sezgidir Bergson'a gore sezgi, kendi bilincine varmış icgududur Şoyle der: icguduyu soyletebilseydik, yaşamın butun sırlarını cozerdikBilinc icgudude ickindir ve ruhsaldır Bundan oturu de ruhsal yaşam akışını sadece o kavrayabilir
2 Ruhbilimsel Anlamda Entuisyonizm
William Hamilton ve İskocyalılar tarafından geliştirilmiştir Hamilton'a gore bilinc, dış dunyayı, olduğu gibi ve aracsız olarak ( eş deyişle sezgiyle) kavrar ve us deneyustu hakikatleri bize sezgi yoluyla tanıtır Hamilton'un sezgi deyiminden anladığı bir ceşit dinsel vahiydir
3 Torebilimsel Anlamda Entuisyonizm
George Moore, David Ross, Charlie Broad, Alfred Ewing vb duşunurler tarafından geliştirilmiştir Bunlara gore iyilik, odev vb gibi torebilimsel kavramlar apacık, aracsız elde edilen ve ancak sezgiyle bilinebilen kavramlardır Ne toplumsal ne de doğasal yaşamdan cıkarılamazlar Torebilimsel sezgiciliğin amacı, burjuva ahlakının değişmezliğini savunmaktır
4 Matematiksel Anlamda Entuisyonizm
Brower, Weyl, Heyting vb gibi duşunurlerce geliştirilmiştir Bunlara matematik, mantık, tanıtlama, mantıksal kesinlikle değil, doğrunun sezgisel olarak kavranmasıyla gercekleştirilir Sezgi, bunların dilinde, duşuncelerdeki ayrılıkları saptama yeteneğidir Duşunmek demek sezmek demektir Mantık kurallarının uygulanabilir olup olmadıkları da sezgiyle saptanır
Alıntı
Enduisyonizm Ne demek,
Entuisyonizm ozellikleri,
Enduisyonizm Nedir Hakkında Bilgi
Bilginin sezgiyle elde edilebileceğini savunan oğretilerin genel adı, ozel olarak Bergsonculuktur Entuisyonizm, tumu idealist yapıda olarak, dort bilgi alanında gercekleştirilmiştir: felsefe, ruhbilim, torebilim ve matematik
1 Felsefesi Anlamda Entuisyonizm
Fransız idealisti Henri Bergson'un oğretisi olarak Bergsonculuk adıyla da anılır Bergson'a gore gerceği saltık ya da saltığı gercek olarak kavramaya sezgi denir Gerceği doğrudan doğruya kavratacak sezgiden başka hicbir yol yoktur Cunku gercek, ozdeksel doğa değil, ruhsal doğa, eş deyişle ruhsal yaşam ve tek sozle yaşamdır Yaşam evrenin kurtuluşuyla başlamıştır ve ozdeğin tum engellerine karşın yolunu acarak, onun durgunluğunu alt edip kimi yerde onu kımıldatarak akıp gitmektedir Bu kesintisiz, bolumsuz ve surekli akışa Bergson sure demektedir İşte bu surenin bilgisini kavramak icin bu sureyle birlikte yaşamak, onun icinde olmak ve onunla birlikte akmak gerekir ki bunu ne us ne de bilim gercekleştirebilir Cunku us ve bilim sinematografik olarak calışırlar Bergson'a gore ussal ve bilimsel bilgi sinematografiktir Bir film, art arda dizilmiş durgun ve bolumsel resimlerden oluşur Us ve bilim, filmin akışını durdurarak bu resimleri tek tek incelerler ve birtakım bilgiler saptarlar Ne var ki akışın bizzat kendisini, eş deyişle yaşamı hicbir zaman kavrayamazlar Demek ki us ve bilim, sadece durgun ve bolunebilir olan ozdek ustunde bilgi edinebilirler Bergson'a gore zaman, uzay gibi ozdeksel değildir Uzay ozdekseldir, cunku ozdeksiz uzay ve uzaysız ozdek (eş deyişle yer kaplamayan ozdek) yoktur Oysa zamanı bolen, parcalayan, onu aylara ve yıllara ayıran us ve bilimdir Us ve bilim, zamanı uzaya bağlamakla ( orneğin ay ayın, yıl dunyanın uzayda yer değiştirmesidir) onu ozdekleştirmektedir Demek ki us ve bilim, hicbir şeyi ozdekleştirmeden inceleyemiyor Yaşamsal akışın eş deyişle surenin kavranmasıysa ozdekleştirilmeden gercekleştirilmelidir, cunku gercek sure, daima zaman adı verilmiş olan şeydirBunu kavrayabilecek olansa sadece sezgidir Bergson'a gore sezgi, kendi bilincine varmış icgududur Şoyle der: icguduyu soyletebilseydik, yaşamın butun sırlarını cozerdikBilinc icgudude ickindir ve ruhsaldır Bundan oturu de ruhsal yaşam akışını sadece o kavrayabilir
2 Ruhbilimsel Anlamda Entuisyonizm
William Hamilton ve İskocyalılar tarafından geliştirilmiştir Hamilton'a gore bilinc, dış dunyayı, olduğu gibi ve aracsız olarak ( eş deyişle sezgiyle) kavrar ve us deneyustu hakikatleri bize sezgi yoluyla tanıtır Hamilton'un sezgi deyiminden anladığı bir ceşit dinsel vahiydir
3 Torebilimsel Anlamda Entuisyonizm
George Moore, David Ross, Charlie Broad, Alfred Ewing vb duşunurler tarafından geliştirilmiştir Bunlara gore iyilik, odev vb gibi torebilimsel kavramlar apacık, aracsız elde edilen ve ancak sezgiyle bilinebilen kavramlardır Ne toplumsal ne de doğasal yaşamdan cıkarılamazlar Torebilimsel sezgiciliğin amacı, burjuva ahlakının değişmezliğini savunmaktır
4 Matematiksel Anlamda Entuisyonizm
Brower, Weyl, Heyting vb gibi duşunurlerce geliştirilmiştir Bunlara matematik, mantık, tanıtlama, mantıksal kesinlikle değil, doğrunun sezgisel olarak kavranmasıyla gercekleştirilir Sezgi, bunların dilinde, duşuncelerdeki ayrılıkları saptama yeteneğidir Duşunmek demek sezmek demektir Mantık kurallarının uygulanabilir olup olmadıkları da sezgiyle saptanır
Alıntı