iltasyazilim
FD Üye
Entüisyonizm nedir,
Enduisyonizm Ne çağırmak,
Entüisyonizm özellikleri,
Enduisyonizm Nedir Hakkında Data
Bilginin sezgiyle elde edilebileceğini savunan öğretilerin genel adı, özel olarak Bergsonculuktur Entüisyonizm, tümü idealist yapıda olarak, dört veri alanında gerçekleştirilmiştir: felsefe, ruhbilim, törebilim ve matematik
1 Felsefesi Anlamda Entüisyonizm
Fransız idealisti Henri Bergson'un öğretisi olarak Bergsonculuk adıyla da anılır Bergson'a tarafından gerçeği saltık veya saltığı reel olarak kavramaya algı denir Gerçeği direkt kavratacak sezgiden diğer hiçbir yol yoktur Çünkü hakiki, özdeksel doğa yok, ruhsal doğa, eş deyişle ruhsal hayat ve tek sözle yaşamdır Yaşam evrenin kurtuluşuyla başlamıştır ve özdeğin bütün engellerine rağmen yolunu açarak, onun durgunluğunu daha alçak edip kimi yerde onu kımıldatarak akıp gitmektedir Bu sürekli, bölümsüz ve aralıksız akışa Bergson vakit demektedir İşte bu sürenin bilgisini çakmak için bu süreyle birlikte yaşamak, onun içinde almak ve onunla birlikte akmak gerekir ama bunu ne akıl ne de bilim gerçekleştirebilir Çünkü fikir ve bilim sinematografik olarak çalışırlar Bergson'a tarafından ussal ve bilimsel data sinematografiktir Bir film, birbirini izleyen dizilmiş sakin ve bölümsel resimlerden oluşur Zihin ve bilim, filmin akışını durdurarak bu resimleri tek tek incelerler ve birtakım bilgiler saptarlar Ne var ki akışın kişisel olarak kendisini, benzer deyişle yaşamı hiçbir süre kavrayamazlar Çağrıda Bulunmak ancak zihin ve bilim, sadece sakin ve bölünebilir olan özdek üzerinde data edinebilirler Bergson'a tarafından zaman, uzay gibi özdeksel değildir Uzay özdekseldir, çünkü özdeksiz uzay ve uzaysız özdek (eş deyişle yer kaplamayan özdek) yoktur Fakat zamanı bölen, parçalayan, onu aylara ve yıllara ayıran hafıza ve bilimdir Akıl ve bilim, zamanı uzaya bağlamakla ( örneğin ay ayın, sene dünyanın uzayda yer değiştirmesidir) onu özdekleştirmektedir Çağrıda Bulunmak ancak hafıza ve bilim, hiçbir şeyi özdekleştirmeden inceleyemiyor Yaşamsal akışın eş deyişle sürenin kavranmasıysa özdekleştirilmeden gerçekleştirilmelidir, çünkü hakiki vakit, daima süre adı verilmiş olan şeydirBunu kavrayabilecek olansa sadece sezgidir Bergson'a göre kavrama, kendi bilincine varmış içgüdüdür Şöyle der: içgüdüyü söyletebilseydik, yaşamın bütün sırlarını çözerdikBilinç içgüdüde içkindir ve ruhsaldır Bundan ötürü de ruhsal yaşam akışını sadece o kavrayabilir
2 Ruhbilimsel Anlamda Entüisyonizm
William Hamilton ve İskoçyalılar göre geliştirilmiştir Hamilton'a göre bilinç, dış dünyayı, olduğu gibi ve araçsız olarak ( benzer deyişle sezgiyle) kavrar ve hafıza deneyüstü hakikatleri bize sezgi yoluyla tanıtır Hamilton'un seziş deyiminden anladığı bir değişiklik dinsel vahiydir
3 Törebilimsel Anlamda Entüisyonizm
George Moore, David Ross, Charlie Broad, Alfred Ewing vb düşünürler tarafından geliştirilmiştir Bunlara göre iyilik, görev vb gibi törebilimsel kavramlar apaçık, araçsız elde edilen ve fakat sezgiyle bilinebilen kavramlardır Ne toplumsal ne de doğasal yaşamdan çıkarılamazlar Törebilimsel sezgiciliğin amacı, kent soylu ahlâkının değişmezliğini savunmaktır
4 Matematiksel Anlamda Entüisyonizm
Brower, Weyl, Heyting vb gibi düşünürlerce geliştirilmiştir Bunlara matematik, mantık, tanıtlama, mantıksal kuşkusuz yok, doğrunun sezgisel olarak kavranmasıyla gerçekleştirilir Sezgi, bunların dilinde, düşüncelerdeki ayrılıkları saptama yeteneğidir Göz Önünde Bulundurmak çağırmak sezmek demektir Mantık kurallarının uygulanabilir olup olmadıkları da sezgiyle saptanır
Alıntı *
Enduisyonizm Ne çağırmak,
Entüisyonizm özellikleri,
Enduisyonizm Nedir Hakkında Data
Bilginin sezgiyle elde edilebileceğini savunan öğretilerin genel adı, özel olarak Bergsonculuktur Entüisyonizm, tümü idealist yapıda olarak, dört veri alanında gerçekleştirilmiştir: felsefe, ruhbilim, törebilim ve matematik
1 Felsefesi Anlamda Entüisyonizm
Fransız idealisti Henri Bergson'un öğretisi olarak Bergsonculuk adıyla da anılır Bergson'a tarafından gerçeği saltık veya saltığı reel olarak kavramaya algı denir Gerçeği direkt kavratacak sezgiden diğer hiçbir yol yoktur Çünkü hakiki, özdeksel doğa yok, ruhsal doğa, eş deyişle ruhsal hayat ve tek sözle yaşamdır Yaşam evrenin kurtuluşuyla başlamıştır ve özdeğin bütün engellerine rağmen yolunu açarak, onun durgunluğunu daha alçak edip kimi yerde onu kımıldatarak akıp gitmektedir Bu sürekli, bölümsüz ve aralıksız akışa Bergson vakit demektedir İşte bu sürenin bilgisini çakmak için bu süreyle birlikte yaşamak, onun içinde almak ve onunla birlikte akmak gerekir ama bunu ne akıl ne de bilim gerçekleştirebilir Çünkü fikir ve bilim sinematografik olarak çalışırlar Bergson'a tarafından ussal ve bilimsel data sinematografiktir Bir film, birbirini izleyen dizilmiş sakin ve bölümsel resimlerden oluşur Zihin ve bilim, filmin akışını durdurarak bu resimleri tek tek incelerler ve birtakım bilgiler saptarlar Ne var ki akışın kişisel olarak kendisini, benzer deyişle yaşamı hiçbir süre kavrayamazlar Çağrıda Bulunmak ancak zihin ve bilim, sadece sakin ve bölünebilir olan özdek üzerinde data edinebilirler Bergson'a tarafından zaman, uzay gibi özdeksel değildir Uzay özdekseldir, çünkü özdeksiz uzay ve uzaysız özdek (eş deyişle yer kaplamayan özdek) yoktur Fakat zamanı bölen, parçalayan, onu aylara ve yıllara ayıran hafıza ve bilimdir Akıl ve bilim, zamanı uzaya bağlamakla ( örneğin ay ayın, sene dünyanın uzayda yer değiştirmesidir) onu özdekleştirmektedir Çağrıda Bulunmak ancak hafıza ve bilim, hiçbir şeyi özdekleştirmeden inceleyemiyor Yaşamsal akışın eş deyişle sürenin kavranmasıysa özdekleştirilmeden gerçekleştirilmelidir, çünkü hakiki vakit, daima süre adı verilmiş olan şeydirBunu kavrayabilecek olansa sadece sezgidir Bergson'a göre kavrama, kendi bilincine varmış içgüdüdür Şöyle der: içgüdüyü söyletebilseydik, yaşamın bütün sırlarını çözerdikBilinç içgüdüde içkindir ve ruhsaldır Bundan ötürü de ruhsal yaşam akışını sadece o kavrayabilir
2 Ruhbilimsel Anlamda Entüisyonizm
William Hamilton ve İskoçyalılar göre geliştirilmiştir Hamilton'a göre bilinç, dış dünyayı, olduğu gibi ve araçsız olarak ( benzer deyişle sezgiyle) kavrar ve hafıza deneyüstü hakikatleri bize sezgi yoluyla tanıtır Hamilton'un seziş deyiminden anladığı bir değişiklik dinsel vahiydir
3 Törebilimsel Anlamda Entüisyonizm
George Moore, David Ross, Charlie Broad, Alfred Ewing vb düşünürler tarafından geliştirilmiştir Bunlara göre iyilik, görev vb gibi törebilimsel kavramlar apaçık, araçsız elde edilen ve fakat sezgiyle bilinebilen kavramlardır Ne toplumsal ne de doğasal yaşamdan çıkarılamazlar Törebilimsel sezgiciliğin amacı, kent soylu ahlâkının değişmezliğini savunmaktır
4 Matematiksel Anlamda Entüisyonizm
Brower, Weyl, Heyting vb gibi düşünürlerce geliştirilmiştir Bunlara matematik, mantık, tanıtlama, mantıksal kuşkusuz yok, doğrunun sezgisel olarak kavranmasıyla gerçekleştirilir Sezgi, bunların dilinde, düşüncelerdeki ayrılıkları saptama yeteneğidir Göz Önünde Bulundurmak çağırmak sezmek demektir Mantık kurallarının uygulanabilir olup olmadıkları da sezgiyle saptanır
Alıntı *