EndÜstriyel Elektrik Ders Notları

EndÜstriyel Elektrik Ders Notları hangileridir ?
EndÜstriyel Elektrik Ders Notları nelerdir ?
EndÜstriyel Elektrik Ders Notları

AElektrifikasyon hakkında veri:
Elektrik enerjisinin üretilmesi, iletilmesi ve dağıtılması işlemlerine Elektrifikasyon denir
HAVA HATLARINDA KULLANILAN ELEMANLAR
İZOLATÖRLER:
İzolatörlerin Görevleri:
1Elektriksel bakımdan iletkenleri topraktan yarmak
2Iletken ağırlığı ile iletkenlere gelen ek yükleri yerine getirmek
İzolatörlerin Yapısı:
Cam veya porselenden yapılırlar Sırça izolatörün elektriki dayanımı porselene tarafından daha fazladır
Yalıtkan Çeşitleri:
1Mesnet tipi:Hava hattı iletkenlerinin üstüne tutturulduğu, bir ya da fazla parçalı izolatörlerdir
2Zincir tipi :Özellikle orta ve yüksek gerilim kullanılır Birbirine eklenebilen birçok parçadan oluşur
Zincir ve mesnet izolatörlerin karşılaştırılması:
aZincir izolatörde kırılan, çatlayan ya da bozulan eleman yenisi ile kolayca değiştirilir Fakat mesnet izolatör komple değiştirilmelidir
bYüksek gerilimde kullanılacak mesnet izolatörler çok ağır ve kullanışsızdır
cHat gerilimi yükseldikçe zincir izolatöre yeni elemanlar eklenebilir
dZincir izolatör hattın esnekliğine destek eder Mesnet izolatörde hat kopması daha artı olur
İzolatörlerin direklere bağlanması:
Havai hatlarda izolatörler traverslere, özel olarak yapılmış ABCD diye adlandırılan izolatör demirleri yardımıyla bağlanırlarBu demirler St 37 adıyla bilinen çelikten yapılırlar Izolatör demirleri genellikle YG de çimento harcı ile izolatörlere tutturulurlar Hain gerilimde alçı kullanılabilir
İzolatörlerin seçilmesinde uyarı edilecek hususlar:
1İşletme gerilimi
2Hangi amaçla kullanılacağı
3Kullanma açısı
4Geçirgen kesiti ve cinsi

İLETKENLER:
Iletken çeşitleri ve kullanıldıkları gerilimler:
AG de çıplak ya da izoleli bütün Alüminyum, çıplak veya örgülü Bakır
OG de örgülü bakır veya Alüminyum
YG de ise mekaniki dayanıklılığı arttırmak için Çelik kısa ve öz Alüminyum iletkenler kullanılır
Havai hat iletkenlerinde aranan özellikler:
1Yüksek elektrik geçirgenliği
2Yüksek kopma dayanımı
3Temin kolaylığı
4Yüksek dirençte hafiflik
5Korozyona sağlamlık (paslanmazlık)
6Montaj kolaylığı
İletkenlerin eklenmesi:
Alüminyum zahmetsizce oksitlenip yüzeyinde izolatör bir tabaka meydana getirir Bunu önlemek için sarı macun kullanılır Ayrıca Alüminyum ve Bakır iletkenleri eklemek gerektiğinde elektro korozyon (batarya etkisi) oluşmaması için özel bimetalik klemensler kullanılır
Hava hatlarında kullanılan Alüminyum iletkenlerle, kesitleri 16 mm2 ve 16 mm2 den büyük Bakır iletkenler örgülü olmalıdır
Örgülü iletkenlerin üstünlükleri:
1Esnekliği fazladır
2Korona kayıpları azdır
3Titreşimlerde askı noktalarındaki zedelenmeler önlenir
4Deri olayı en minik değere indirilir
Havai hatlarda salgı (FleşSehimSarkma):
İki kutup aralarında gerili bulunan iletkenin, kendi ağırlığı, üzerinde biriken kar ya da buz yükleri nedeniyle sarkmasına sehim denir Esas anlamda sehim geçirgen uçlarının alt olduğu iki yalıtkan arasındaki varsayılan doğru çizgi ile iletkenin en sarkık noktası arasındaki mesafedir
Havai hatların çekilmesinde uyarı edilecek hususlar:
1Hattın toprağa en yakın noktası en az 6 m, işlek yerlerde, yol ve kavşaklarda 7 m alınmalıdır
2İki hat arası mesafe asgari 35 cm olmalıdır

DİREKLER:
Kullanıldığı Yere Kadar Direkler:
1Taşıyıcı direklerüz bir hat boyunca iletkenleri taşımak amacıyla kullanılırlar
2Durdurucu direkler:Taşıyıcı direklere bağlanan iletkenlerin gergin durması ve sarkmaması için, genellikle 7 direkte bir yada maksimum 3 km de bir kullanılan direklerdir
3Geçit direkleri:Hava hattının çekildiği yol baştan başa bulunan demiryolları, kara yolları, su yolları ve haberleşme hatları ile öteki kayda değer iletim hatlarını aşmada kullanılan, kopmalara ve devrilmelere karşı daha dayanaklı özel yapım direklerdir
4Köşe direkleri:Hattın yön değiştirmesi gereken, köşe teşkil eden yerlerde kullanılan direklerdir
5Son direkler:Hava hattının başladığı ya da bittiği yerlerde kurulan ve hattın bir taraflı bütün çekmesine dirençli direklerdir
6Dağıtım direkleri:Hava hattının kollara ayrıldığı yerlere konulan direklerdir
Yapıldıkları malzemeye tarafından direkler:
1Ağaç direkler:Mekanik dayanıklılığı yüksek köknar, ardıç, ladin, karaçam, akçam gibi ağaçlardan yapılan, AG ve OG lerde kullanılan direklerdir 30 kV ‘a kadar olan gerilimlerde kullanılırlar Boyları 822m arasındadır


Kullanıldığı yere tarafından öbür tiplerde monte edilirler
aLenteli (Gergi telli):Lente çekme kuvvetinin tersi yöne konur
bPayandalıayanda çekme kuvveti yönünde konur
cA tipi:İki direğin A biçiminde bağlanmasıyla elde edilir
dİkiz (Çift):İki direğin ast yanlamasına birbirine bağlanmasıyla elde edilir
2Beton direkleremir, çimento, su ve öteki katkı maddesi maddeleri ile yapılırlar
Yapılış bakımından 2 tiptir:
aSantrifüj beton direkler:Kesiti daire ve içi boştur
en düşük 25mm2 olan Bakır topraklama iletkeni beton kutup içerisinden geçirilip 4050 cm aşağıdan çıkarılır Olur Ya Beton direğin demir kısmı sürekli ise üst taraftan nötr hattına, daha alçak taraftan da topraklama levhasına bağlantısı yapılır
Beton direklerde izolatörlerin bağlantısı için kullanılan konsol ve traversler de betondan yapılır
Direkler arası mesafe 40 m İse 9 m lik, 50 m İse 9,5 m lik beton direkler kullanılır
bVibre beton direkler:Tahta kalıp içine beton dökülerek yapılan, kesidi dikdörtgen şeklinde olan, üzerinde delikler bulunan direklerdir
3Demir direkleremirden yapılmış, galvanizle kaplanmış ya da boyanmış direklerdir
Yapılışına göre çeşitleri:
aYuvarlak boru tipi
bA tipi
cKafes tipi
Direklere tesir eden kuvvetler:
1Dikey kuvvetler:
aDireğin kendi ağırlığı
bKonsol ağırlığı
cIzolatör parçalarına ait tartı
dEk parça ve gereç ağırlığı (Trafo, şalter vb)
easgari 80 kg çalışacak teknisyenin ağırlığı
fIletken ve koruma teli ağırlığı
gTellerde biriken kar ve buz yükü ağırlıkları
2Yatay kuvvetler:
aİletkenlerin çekme kuvvetleri
bIletken, konsol ve direğe etki eden rüzgar kuvvetleri

TRAVERSLER (KONSOLLAR):İletkenleri taşımaya yararlar İletkenlerin izolatörlere bağlanması, izolatörlerin de direklere tutturulması traversler ile olur Beton veya demirden yapılırlar
Direklerde kullanılacak travers sayısı şunlara bağlıdır:
aKullanılacak geçirgen sayısı
bGerilme kuvveti ve ağırlığı
cIzolatör tipi
dDirek tipi
AG hatlarında traversler üzerindeki izolatörlere tabi iletkenler arasındaki mesafe Cu iletkenler için 40 cm , Al iletkenler için 50 cm dir Çoğunlukla 56 geçirgen için 3 travers, 34 geçirgen için 2 travers, 12 geçirgen için 1 travers kullanılır
AG de yakma ve sanayi yükleri için düzenlenen bölüştürme şebekelerinde 3 evre 4 telli hatlar kullanılır Ayrıca diğer taraftan sokak fazı eklenir Yani direkteki geçirgen sayısı 5 ’tir Nötr hattı hepsinde benzer iletkendir İkinci derece yolar ve sokaklar 1 fazlı olarak yani 2 veya 3 telli olarak düzenlenir

KORKULUKLAR:Şehir Halkı içinde çocukların A ve kafes direklere çıkmalarını durdurmak için kullanılan, başlıca sivri uçlu parçalardır *