Entegrasyon (Kaynaştırma) Nedir?

Entegrasyon (Kaynaştırma) Nedir? entegrasyon nedir entegre nedir kaynaştırma uluslararası entegrasyon entegre eğitim ENTEGRASYON (KAYNAŞTIRMA) Kaynaştırma aracılığıyla eğitim özel eğitime yoksul çocuklara örgün ve yaygın eğitim kurumları içerisinde, olağan akranları arasında özür ve özelliklerine uygun bir şekilde bahşedilen eğitime kaynaştırma eğitimi denir Kaynaştırma, bireyselleştirilmiş eğitim plan ve programları içerisinde yerinde görülen özürlü çocuklarla, olağan akranlarının eğitim ve sosyal yönlerden bütünleştirilmesidir Bu noktadan hareketle Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 21121987 tarih ve 5104308 sayılı “Özel Eğitime Yoksul Çocukların Mektep Öncesi Eğitimleri konulu genelgeleri ve 20041988 tarih ve 4261198 sayılı “Özürlü Çocukların Normal Sınıflarda Kaynaştırma Yoluyla Eğitimi konulu genelgeleriyle doğrusu kaynaştırma eğitimi programına başlanmıştır KAYNAŞTIRMA ARACILIĞIYLA EĞİTİM DILEKÇE ÖLÇÜTLERİ Madde 69 Kaynaştırma aracılığıyla eğitim başvuru ölçütleri şunlardır: b) Kaynaştırma uygulamalarına devam edecek öğrencilerin: 1 Ansızın artı yetersizliğinin olmamasına, 2 Erken yaşta tanılanmış olmasına, 3 Ailesinin iş birliğine açık ve eğitim almaya yatkın olmasına, 4 Aygıt kullanması gerekenlerin mutlaka aygıt kullanıyor olmasına, 5 Zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilerin hafif ve orta düzeyde zihinsel yetersizliği olmasına dikkat edilir ZEKANIN GRUPLANDIRILMASI Zeka kapsamı ve öteki araştırmalar sonucunda zeka kapasitesi bakımından engel kapsamı içinde bulunan öğrenciler 3 grupta değerlendirilir 1 Hafif Düzeyde Zihinsel Öğrenme Yetersizliği: Bireyin temel okuma ve sayı sayma becerilerini kazanmasında ortaya meydana çıkan geç kalma durumunu ifade etmektedir Bu grup, kaynaştırma eğitimine dahil edilen gruptur 2 Orta Düzeyde Zihinsel Öğrenme Yetersizliği: Bireyin gecikmeli bir tavır ve dil gelişimi, sosyal, şehvetli ve davranış problemleri ile temel okumayazma ve sosyal becerilerini kazanmasında ortaya meydana çıkan gecikme durumunu ifade eder Bu grup, özel eğitim sınıflarına yönlendirilir 3 Ağır Düzeyde Zihinsel Öğrenme Yetersizliği: Bireyin ciddi biçimde dil gelişimi ve söylev güçlüğü, sosyal, şehvetli ve tavır problemleri ile temel özbakım becerilerini öğrenmesinde ortaya meydana çıkan geç kalma durumunu ifade eder Bu grupta eğitim tatbik okullarına yönlendirilir DSM4 ölçeğine tarafından Zeka Geriliği IQ DÜZEYİ Hafif Düzeyde Akıl Geriliği 5055 ile 70 Orta Düzeyde Zeka Geriliği 3555 Ağır Düzeyde Akıl Geriliği 2025 ile 3540 İleri Derecede Ağır Zeka Geriliği 0 ile 2025 OTİZM VE KAYNAŞTIRMA Otistik çocuk yaşadığı toplumun parçası elde etmek, eğitim almak, oynamak, niyetlenmek durumundaysa manâlı olan onu yaşadığı topluma dahil etmek için yaşıtlarıyla birlikte etkinliklere katılmasını sağlamaktır Otistik çocuklar bulundukları yaş grubundan dost edinme fırsatından oldukça fayda sağlarlar Otistik çocuğun yalnızca etrafındaki çocuk sayısını arttırmak yeterli değildir Bunun yerine sosyal ilişkinin desteklenmesi gerekmektedir çünkü bu işlem kolaylıkla gelişim göstermeyebilir Otistik olan ve otistik olmayan yaş grubundaki çocuklar için sosyal etkileşim içinde bulunmalarına yönelik uğraşılar, onlara iki taraflı iletişimin nasıl kurulması ve yapılandırılması gerektiği konusunda yardımcı olacaktır Özel eğitim alan, otizm ile ilgilenen tedavi ve eğitim merkezleri ile ilişkisini kesmeyen ailelerin otizmli çocuklarında şu ilerlemeler görülebilmektedir; İlköğretimi bitirebilmekte, bariz gramer hatası yapsa bile konuşabilmekte, göz teması sağlamakta, daha sıcak ve dostça olabilmektedir Değişik sosyal ortamlarda (lokanta, misafirlik, vb) anne ve babasını mahçup etmeyip yerinde biçimde davranabilmekte, kendi başına yakınlarının evlerine gidebilmekte, aşina bakkaldan kendi isteklerini ve annesinin söylediklerini alıp getirebilmektedir Ancak bu çocuklar bile halen otistik belirtiler göstermekte olabilir veya belirtilerin izleri görülebilir Otizmi yakından incelediğimizde görmekteyiz fakat; hiç beklenmedik zihinsel güçleri ara sıra gösterebilmekte, nasıl işlediğini anlayamadığımız bir mekanizma ile fazla kompleks bir yönergeyi alabilmekte, çok karışık bir sözcüğü telafuz edebilmekte, hiç konuşmayanlar bile bir ya da birkaç defa çok anlamlı, spontan bir cümle söyleyebilmektedir Otizmli çocukların %1134’ü yüksek işlevlidir, açıklama edebilir bir dil ve iyi bir zeka seviyesine sahip olgu grubudur Bireysel ve grup eğitimleri ile belirtilen bir seviyeye gelen otizmli çocuklar kaynaştırma eğitimi alabilirler Yayınlara bakıldığında otistik çocukların olağan okullara gitme yüzdelerinin %1736 arasında değiştiği görülmektedir Fakat otizmli çocukların kaynaştırılacağı mektep ve sınıf ortamı evvelden düzenlenmelidir Çocuğun kaynaştırma eğitimi alacağı okulun müdürü, derslik öğretmenleri, öğrenciler ve kılavuz öğretmeni otizmli çocuğun özelliklerini bilmelidir Okulda otizmli çocuğun kabul göreceği bir etraf hazırlanmalıdır FARKLILIĞI OLAN ÇOCUKLARLA OLUMLU İLİŞKİLER KURABİLMENİN YOLLARI Farklılığı olan çocuklara karşı tutum ve tutumlarımızda onlara yapacağımız en büyük yardım eleştirileri bir yandan bırakıp, çocuğun iyi yanlarına dikkatimizi yoğunlaştırmaktır Yapıcı ve olumlu küçük bir tutum gösterdiklerinde yüreklendirilmelidir Bu nesil çocuklar, yapıcı ve olumlu davranışlarda bulunamayacak dek cesaretsizdir 1 Iki Taraflı Hürmet: Azarlamak, bağırmak, vurmak, susturmak, aykırı muamele etmek defalarca hürmet eksikliğinin belirtileridir Önce bu çocuklara saygı göstermeyi kabullenmeliyiz Olumsuz konuşmaları olası olduğunca azaltmalıyız 2 Cesaretlendirme: Çocuğun kendine güvenmesini istiyorsanız, önce siz onlara güvenin 3 Sevgiyi Açıklamak: Çocuğun kendini tehlikesiz hissedebilmesi; onun için anlamlı olan birini sevmesi ve onun tarafından sevilmesini gerektirir Çocuğun beklemediği bir sırada onu ne değin sevdiğinizi anlatmak, daha da önemlisi okşayarak, öperek, saçlarına dokunarak bunu açığa vurmak çok önemlidir GRUP İÇİNDE YAKLAŞIMLAR Farklılığı olan çocuklara; sosyal olgunluğu ile uyuşan farklı alanlara yönlendirilmiş sorumluluklar verilmeli, başarabildiği kadarıyla bir fazla şeyleri başlatıp bitirmesi sağlanmalı, başarma duygusu tattırılmalıdır Grup etkinliklerine yönlendirilip katılımları sağlanmalıdır Çünkü çocuk grupta faal olarak tayin alır ve başarı ile tamamlarsa grup göre saygı ve kabul görecektirGrup etkinlikleri derken bu çocuklara katılacakları grupta en iyi yapabilecekleri rol ve sorumluluklar verilerek bu güzel sonuca erişilebilir Bunun yanı sıra yapamayacakları rollerde ise daha çok hasar verilebilir, yeteneksizlik duygusu geliştirilebilir MERKEZİMİZDE YAPILAN KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARI VE KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLER 20012002 Eğitim öğretim yılında sınıf düzenlemesinde altı öğrenciden oluşturulan “seviye sınıfında öğrencilerimizle çalışmaya başladık Çalışmalarımızı; grup eğitimi ve kişisel eğitim olmak üzere iki grupta yaptık Grup çalışmalarında öğrencilerimize; grupla birlikte hareket etme, paylaşma, grup psikolojisi ve sosyalleşme konularında davranışlar kazandırmayı amaçladık Grup içinde bu amaçlara yönelik çalışmalar ve aynı çalışmaları genelleyici sınıf dışı incelemeler ile bu davranışların alışılmışlık haline dönüşümünü gerçekleştirdik Bu sınıf dışı genelleştirme çalışmaları; okul bahçesi, öğrencinin aile ve yakın çevresi, sosyal çevre biçiminde yakındanuzağa, özeldengenele bir şekilde oldu Grup çalışmalarının ilerleyen zamanlarında öğrencilerimizin birbirleri ile iletişimlerinin ve dostluk ilişkilerinin arttığını, paylaşma duygularının geliştiğini gözlemledik Öğrencilerimizin 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı etkinlikleri için hazırladığımız ront gösterisinde merkezimize en yakın olan Emiralem İlköğretim Okulu birinci sınıf öğrencilerinden altı şahsiyet bir grup ile birlikte çalıştık Bu çalışmada öğrencilerimiz oyunun provalarında akranları olan birinci sınıf öğrencilerini model alarak oyuna daha basit uyum sağladılar ve katıldılar Tekrar bahçede oyun provaları, cisim eğitimi yapan öğrencilerin yanlarına gitgide artarak onların yaptıkları hareketleri taklit etmeye çalıştılar, oyunlarına katıldılar Yaşıt grupları içinde daha düzenli ve olumlu davranışlarda bulundular Akranları kendilerine model aldılar Bireysel eğitim çalışmalarında ise; önce ailelerinde aldığımız bilgiler, sonra bizim (Derslik Öğretmenleri) yaptığımız gözlemler sonucunda, öğrencinin yapabildiği, yapmaya yatkın olduğu becerileri (beceriyi olabilmek için zorunlu önkoşul becerisine sahip) ve yapamadığı becerileri saptama ettik Bu tespitlerin ışığında öğrencilerimizin her biri için ayrı olarak uzun dönemli ve kısa dönemli hedeflerimizi belirledik Hazırladığımız bireysel eğitim planlarına göre;aldığımız bir davranışı bağımsız olarak yapabilen öğrencilerimizle bir sonraki hedef ve davranışımıza geçerek bir çok davranışı egemen olarak yapmaları sağlandı 20012002 Eğitim öğretim yılının sonunda öğrencilerimizin her biri için hazırladığımız “yıl sonu performans raporları mektep rehberlik kurulunda görüşüldü ve alınan karar doğrultusunda öğrencilerimizden; Olgun KACAR, Caner ERBAHÇELİLER ve Ceren ERCAN ilköğretim birinci sınıfına kaynaştırma eğitimine gönderildi Hem yapılan sene sonu rehberlik toplantısında; kaynaştırmaya göndereceğimiz öğrencilerimizin gittikleri okullarda farklılıklarından dolayı doğabilecek düzen sorunlarını eksilmek nedeniyle 20022003 Eğitim öğretim yılı için yapabileceklerimiz konuşuldu Bu konuda alınan kararlardan en önemlisi dersliğimizin bir bölümünün ilköğretim okullarındaki sınıf modeline uygun bir şekilde düzenlenmesiydi Öğrencilerimiz bu model derslik bölümünde; sıraya oturma, bağımsız olarak çalışabilme, laf alma, sırasını umma, dinleme, izleme, vb becerilerini geliştireceklerini amaçladık 20022003 Eğitim öğretim yılında sınıfımızda beş öğrenci ile çalışmaya başladık Grup ve kişisel eğitim çalışmalarıyla öğrencilerimize bir takım beceriler kazandırdıktan sonra sınıfımızın bir bölümünü alınan karar üstüne ilköğretim derslik modeli biçiminde düzenledik Öğrencilerimizle sınıfımızın bu bölümünde tahtada çizgi alıştırmaları, sözcük ve makbuz yazma çalışmaları yaptık Öğrencilerimiz sıralarında oturarak tahtada yapılan çalışmayı defterlerinde de yapabildiler Sınıfımızdaki öğrencilerimizden şimdi yapılan incelemeler sonucunda ikisi okumaya geçmiştir Bu öğrencilerimizle daha çok okumayazma, okuduğunu anlama çalışmaları yaptık Öteki iki öğrencimiz ise sesli harfleri tanıyabilmekte, okuyup yazabilmektedir Bu öğrencilerimizle de yıl içerisinde sözcük yazma, okuma çalışmaları yapmış bulunmaktayız Bir öğrencimizle de çizgileri satır içerisinde yazma, soldan sağa yazma çalışmaları yaptık Uygun öğrenci sayısı ve yerinde zamanlarda yakınımızdaki Emiralem İlköğretim Okulu’na öğrencilerimizi götürdük; burada geçen sene kaynaştırmaya yönlendirip bu yıl birinci sınıfta eğitim almakta olan öğrencilerimizin sınıfında bir ders saatini birlikte geçirmelerini sağladık Bu çalışmalarımızda öğrencilerimizin ilköğretim okulundaki akranlarını model alarak uygun olarak oturma, parmak kaldırarak laf alma, birlikte teneffüse çıkma, oyun oynama, dolaşma davranışlarında uyumlu olduklarını gözlemledik Keza OÇEM Kılavuz Öğretmenimizle birlikte kaynaştırma eğitimi bölge öğrencilerimizin Derslik Öğretmenleri ile rehberlik görüşmeleri yaptık Kaynaştırma Eğitimi dahilinde bu öğretim yılı başında ilköğretim okullarına gönderdiğimiz öğrencilerimizin tamamı okumaya geçmiş durumdadır ve akranları ile grup içinde uyumlu bir şekilde çalışabilmektedirler Bütün bu olumlu gelişmeler bizleri de mutlu etmektedir Gönlümüz tüm öğrencilerimizin belirli bir seviyeye gelip, kaynaştırma eğitimi almasını, gittikleri okullarda kabul görüp akranları olan çocuklardan iyi davranışları model alarak, egemen veya eksik bağımlı olarak hayatlarını sürdürmeleridir KAYNAKLAR: 1 Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Ankara: Ulusal Eğitim Basımevi, 2000 2 Otistik Çocukların Eğitiminde Aile Kitapçık Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 2002 3 DSM4 Teşhis Ölçütleri Çeviren: Ertuğrul KÖROĞLU, Ankara: Hekimler Yayınlama Birliği, 1994 4 Karşıyaka Rehberlik ve Araştırma Merkezi Özel Eğitim Hizmetleri Bölümü İzmir: Kaynaştırma Eğitim Notları, 2003 5 Kaynaştırma Uygulamaları ve Özel Eğitim Gerektiren ÇocuklarYusuf ESEN – Olağanüstü ESEN İzmir: Evraklar Yayınları, 2002