Erdoğan: Kanal İstanbul’a bileşik kaplar usulüyle bakın...

Cenevre'de basın mensuplarına gündemi pahalandıran Erdoğan, Kanal İstanbul tenkitlerine karşılık verdi. Doğu Akdeniz'de Libya ile varılan mutabakata ait de konuşan Erdoğan İncirlik ve Kürecik üsleri, yeni partiler ve Ziraat Bankası'nın Simit Sarayı için Rekabet Kurumu'na başvurduğu savlarını da kıymetlendirdi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler Global Mülteci Forumu’na katılmak üzere gittiği İsviçre'nin Cenevre kentinde basın mensuplarıyla bir ortaya geldi.

NTV'den Berfu Güven'in aktardığına göre Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları şöyle:

- Birleşmiş Milletler Global Mülteci Forumu’na katılmak üzere geldiğimiz Cenevre’de hem ikili görüşmeler yaptık hem de mülteci krizi konusundaki görüşlerimizi Birleşmiş Milletler nezdinde lisana getirdik.

Birinci olarak Somali Başbakanı’nı kabul ettim, ikili ilgilerimizi ve Doğu Afrika bölgesindeki gelişmeleri ele aldık. Hatırlarsanız, bir Ramazan günü Somali’ye birinci gittiğimizde, büyük bir insani krizle karşılaşmıştık. Bugün ise durum her gün uyguna gidiyor. Hamdolsun artık bu türlü bir Somali’yle karşı karşıyayız. İktisattan güvenlik ve sıhhate kadar her alanda Somali’de güçlü bir mevcudiyete sahibiz. Somali, mağdur ve mazluma sahip çıkma siyasetimizin en hoş örneklerinden biridir.

Avrupa’da bulunan vatandaşlarımızla da toplantı yaptık. Biz, yurtdışında yaşayan ve sayıları 6 milyona yaklaşan vatandaşlarımızın her vakit yanında olduk, olmaya devam edeceğiz. Onların hem Türkiye ile bağlarını güçlü tutmalarını hem de bulundukları ülkelerde başarılı olmalarını önemsiyoruz. Bu iki maksat ortasında bir çelişki de görmüyoruz.

Son periyotta, kimi ülkelerde yükselen Türkiye ve İslam aykırılığına karşı gayret etmeye de devam edeceğiz.

Birleşmiş Milletler Global Mülteci Forumu’na eş başkanlık yaptım ve foruma hitap ettim. Bugün dünya genelinde 260 milyona yakın göçmen, 71 milyonun üzerinde yerlerinden edilmiş kişi ve 25 milyonu aşkın mülteci var. Birleşmiş Milletler datalarına nazaran, dünyada en fazla sığınmacıya mesken sahipliği yapan ülkeyiz. İnsani yardımlarda da ulusal hasılaya nazaran dünyanın 1. sırada gelen ülkesiyiz.

Biz, açık kapı siyasetini insani ve ahlaki bir sorumluluk olarak uyguluyoruz. Dünyanın da bu sorumluluğu üstlenmesi gerektiğini tabir ediyoruz. Kalkınmış ve varlıklı batılı ülkeler mülteci krizinde sınıfta kaldı. Güçlü kimi Arap ülkeleri de tıpkı durumda. Meğer global meseleler fakat global iş birliği ve dayanışma ile aşılabilir. Dünyanın mülteci meselesinden kaçması sorunu ortadan kaldırmıyor. Bu noktada, geçen yıl kabul edilen Global Mülteci Mutabakatı’nın uygulanmasına büyük ehemmiyet veriyoruz.

- (Suriye krizi) Suriye kaynaklı mülteci krizinin tahlili Suriye iç savaşının sona erdirilmesine bağlıdır. Bu yüzden biz, mültecilere mesken sahipliği yaparken siyasi tahlil için de ağır efor içerisindeyiz. Astana ve Cenevre süreçlerini faal kılmaya ve sonuç odaklı hareket etmeye çalışıyoruz. Suriye’nin toprak bütünlüğünü koruyarak terörün sonlandırılması ve mültecilerin meskenlerine istekli, inançlı, onurlu halde dönmeleri öncelikli gayemizdir. Bunun için inançlı bölgenin kurulması da büyük ehemmiyet arz ediyor.

- (Suriye'de inançlı bölge) Güvenli Bölge konusundaki davetimize şimdi dünyanın en güçlü, ekonomik olarak en saygın olduğunu zannettiğimiz ülkelerinden bile “Biz de varız” diyen çıkmadı. Biz hala ses bekliyoruz, fakat bir şey yok. Bizim şu ana kadar 40 milyar doları aşkın bir yatırımımız var. Daha evvel de söylediğim üzere, Tel Abyad-Resulayn ortasındaki 120 kilometre uzunluk ve 32 kilometre derinlikteki alan üzerinde inşallah bu türlü bir adımı atabiliriz. Tabi ki bu bölgede güvenliği de biz sağlayacağız. Yani bu türlü bir adımı attıktan sonra bunu biriyle paylaşmamızın da manası yok esasen. Bu hususta gerek Amerikalılarla gerekse salı günü sayın Putin ile de görüştük. Hepsi “dayanışma içerisinde çalışmalarımızı sürdürelim” diyorlar. Bunu başarırsak, tarihe bir örnek olarak geçecek. “Böyle bir mülteciler kentini yahut kentlerini Türkiye kurdu” diyecekler. Bu da bizim için çok değerli. Projemiz pek hoş. Tahminen bu adımı attıktan sonra “Biz de burada olalım” diyenler çıkabilir. Biz tekrar de onlara davetimizi devam ettireceğiz.

- ('Rusya Devlet Lideri Putin ile telefonda görüştünüz. Türkiye’nin Libya’ya asker gönderme planı da gündeme geldi mi? Görüşmenizin içeriğine ait bilgi verebilir misiniz?' sorusuna) Biz bir görevlendirme yaptık. Bu görevlendirme kapsamında, dışişleri bakan yardımcısı, savunma bakan yardımcısı ile istihbarattan ve ulusal güvenlikten oluşan bir heyetle, kısa bir vakit içerisinde arkadaşlarımız Moskova ziyareti yapacaklar. Muhatapları ile bölgesel bahisleri etraflıca ele alacaklar. Bizler yapan ve kısa müddette sonuç alıcı bir görüşme olmasını sayın Putin’den istedik ve kendileri de birebir biçimde talimatları vereceklerini söylediler. Hem Libya hem de Suriye bahislerini görüşmeleri konusunda mutabık kaldık.

- ('Doğu Akdeniz’de en kritik atılım Libya ile varılan mutabakat oldu. MHP Genel Lideri Sayın Bahçeli, “Bu bir beka sıkıntısıdır, gündeme gelirse Libya’ya asker gönderilmesini destekleriz” dedi fakat CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu ise “Neden asker gönderiyoruz, ne işimiz var Libya’da?” dedi. İki farklı bakış açısını nasıl değerlendiriyorsunuz?' sorusuna) Sayın Bahçeli’nin sözü bizim Cumhur İttifakımızın bir sesi. Onun için kendisine çok teşekkür ediyorum. Tabii ana muhalefetin esasen huyu, hudutlarımızın dışına çıkmaya bizi mecbur eden rastgele bir olay olduğu vakit, “Orada ne işimiz var” demek. Suriye sıkıntısında de oradan füzeler, havan topları atılsın, biz şehitler verelim, ne olursa olsun, “Bizim orada ne işimiz var?” diyorlardı. Bunlar esasen içeride teröristler cirit attığı vakit da tıpkı şeyi söylüyorlardı. Sonra onların gerisinde oldukları yapı ile bir arada Ankara-İstanbul seyahati yaptılar, omuz omuza dirsek temasında yürüdüler. Esasen burada birbirinden hoşnut olan bir yapı, bir anlayış var. Ancak bizim olayımız beka problemi, ondan da öte bir tarih problemi. Biz şu anda o denli adımlar attık ki bu adımlar Sevr’in karşıt köşe edilmesidir. Bu kadar değerli.

Yunanistan Başbakanı olsun, Dışişleri Bakanı olsun, onlar Libya Mutabakatının hukuka alışılmamış olduğunu söylüyorlar. Biz de tam tersine, “Bu memleketler arası deniz hukukuna uygundur” diyoruz. Attığımız adımın bütün hesabını, çalışmasını yaptık. Bu süreç de yeni başlamadı. Bu olayın aslında tarihi geçmişi var ve o geçmişinde, işin haritası çok daha farklıydı. Ne vakit? Kaddafi devrinde -2009’da-. O süreçte bu adım atıldı lakin tabi (Kaddafi’nin) ömrü vefa etmedi. Hasebiyle çalışmalarımız şu anda bizim arşivlerimizde.

Artık bu devirde atılan adımlar milletlerarası hukuka uygundur. Burada yapılmakta olan birtakım çalışmalarımız var. Bu çalışmalarımızı da vakit içerisinde memleketler arası toplulukla da paylaşacağız. Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Başkanlık Kurulu Lideri Fayez el Serrac yakın vakitte geldi ve tekrar bir görüşme yaptık. Yeni ne üzere adım atılabilir, bunları konuştuk. Türkiye-Libya ortasındaki süreci daha da hızlandıracağız. Gereksinimleri olursa, onlara her an yardıma hazır olduğumuzu söyledik. Askeri ve güvenlik iş birliğinden tutun da denizlerdeki hukukumuz noktasında atılan, atılacak adımlara varıncaya kadar hazırız.

- ( ' “Sevr’in aksi köşe edilmesi” derken neyi kastediyorsunuz? Biraz daha açabilir misiniz?' sorusuna) Anlaşmayı şöyle bir gözden geçirirseniz, onu bir zıt köşe yapınca, ne demek istediğimizi görürsünüz.

- ('CHP Genel Lideri Sayın Kılıçdaroğlu’nun “İktidar Doğu Akdeniz’de hiçbir şey yapmıyor” açıklaması da olmuştu...' sorusuna) Bundan birkaç ay önceydi, kalktı, ne dedi; “Hükümet, Doğu Akdeniz’de hiçbir şey yapmıyor. Oralarda bulunmuyor, görülmüyor. Fransız orada, şu orada, bu orada.” Halbuki sondaj gemilerimiz sismik araştırma gemilerimiz, firkateynlerimiz, helikopterlerimiz, hepsi oradaydı. Gözü var lakin görmüyor. Ne yapalım? Bakar kör.

- (Kuzey Kıbrıs'a gönderilen İHA'lar) Bunların gerekirse, sayılarını daha da artırma durumumuz kelam konusu. Muhtaçlığa nazaran her şey, her an değişebilir. Bunun yanında; zati Libya kendisi de bu tıp muhtaçlıklarını karşılıyor. Askeri Güvenlik ve İşbirliği Mutabakatı, aramızdaki dayanışmayı daha da güçlü kılacak. Natürel şu anda Geçitkale’ye inen İHA’ların pozisyonu, fonksiyonu de kıymetli. Bu süreci de birebir süratle devam ettireceğiz. Herhalde bundan sonra sayın Kılıçdaroğlu, “Doğu Akdeniz’de var mıyız, yok muyuz?” demez umarım. Bu kadar uzun bir kıyı şeridine sahip olan Türkiye’nin oralarda olmaması kelam konusu olabilir mi? Lakin bunların hayatından, askeri güvenlik, bu tıp şeyler, gelmiş geçmiş değil. Onun için de ne yazık ki buna çok uzaklar lakin alışacaklar.

- ('Sayın Kılıçdaroğlu’nun Kürecik ve İncirlik’le ilgili itidal tavsiyesi var. Lakin arşivler, Kılıçdaroğlu’nun “Gerekirse İncirlik kapatılsın” kelamını hatırlatıyor...' sorusuna) O açıklamalar hatırlanırsa demek ki çok isabetli olacak. Zira, “Benim oğlum bina okur, döner döner yeniden okur” noktasında. Palavra ne yazık ki bol. Burada neyin itidalinden bahsediyorsun? Bir tarafta yaptırımları gündeme getirenler var. Bu adımı atmazsanız, “Bak, yaptırımdan bahsediyorlar. Neyi bekliyorsunuz?” diye söylemeye başlayacaklar. Kılıçdaroğlu kendine nazaran bizi zıt köşe yapmaya çalışıyor. Her adımını dikkatli halde sürdüren bir iktidar var. Gerek İncirlik (üssü), gerek Kürecik (üssü), gerekirse ikisi birden… Şayet bu ülkenin kıymetlerine hürmet duyuyorsanız, “Bu ülkenin geleceği için biz de bir şey katalım” diyorsanız, o vakit atılan bu adımlarda bize itidali nerede tavsiye edeceğinizi âlâ düşünün. Buna kalsa bunlar, bize terörle gayrette de itidal tavsiye edecekler. Hala da ediyorlar. Biz nerede itidalli davranacağımızı, nerede kararlı adımlar atacağımızı çok uygun biliyoruz.

- ('Doğu Akdeniz’de öbür adımlar da kelam konusu olur mu?' sorusuna) Bunlar, gelişmelere nazaran anbean olabilecek adımlardır. Özellikle Libya ile aramızdaki mutabakattan sonra çok daha hareketli ve seri halde gidecektir. Bu işin ağırdan alınma durumu kelam konusu değildir. Bir tarafta -Libya’da- savaş var. Adam geliyor bir bölgeyi kuşatıyor, ateşe tutuyor. Şu anda Libya ordusu gereğini yapıyor. Mesela Ruslar Wagner’leri vermiş, bu adamlar orada. Şu anda Abu Dabi idaresinin, Mısır idaresinin oraya verdiği bir dayanak var. Kime? Hafter’e. Hafter’in memleketler arası tanınırlığı var mı? Yok. Kimse kabul etmiyor, Berlin Süreci bile Hafter’i kabul etmiyor aslında.

Pazartesi akşamı Şansölye Merkel ile görüşmemiz oldu. Berlin sürecinde bilhassa bizim de bulunmamızı istedi. Kendisinin Putin’le de görüştüğünü bana anlattı. Ben de Sayın Putin’e, “Merkel’le yaptığınız görüşmede bir hususta herhalde mutabakata vardınız. Şansölye, bana, Berlin Süreci’ne Rusya’nın bugüne kadar olumlu katkılarda bulunduğunu söyledi ancak bundan sonraki süreçte de bu katkıların devamını istiyor” dedim. Alışılmış kendisi de benim de birebir kanaatte olduğum bir mevzuyu gündeme getirdi. Şansölye Merkel’e de söylemiştim. Dedikleri şu: “Cezayir, Tunus ve Katar’ın da bu oluşumda bulunmaları isabetli olur.” Cezayir şu anda yeni liderini seçti, Tunus hakeza yeni liderini seçti. Katar’ın zati mevcut lideri var. Bunlar Libya halkının da inandığı güvendiği ülkeler. Hasebiyle, bu ülkeler süreçte yer alırlarsa, Libya halkı da “Biz buraya inanırız, güveniriz” der. Sayın Putin de birebir kanaatte. Ocak ayı içerisinde yapılacak toplantıya katılacak olanları bir görelim, ona nazaran bizden kimin katılacağının kararını veririz.

- ('Kanal İstanbul, Türkiye’nin gündeminde ancak daha çok etraf noktasından tenkitler geliyor. Denizin tuz istikrarının bozulacağı, zelzele riskinin artacağı vb. söyleniyor. Bu tenkitleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Buradan “Gezi” üzere bir etraf istismarı çıkar mı?' sorusuna) Bugüne kadar burayla ilgili bu kıymetlendirme yapanların ne üzere bir çalışması olmuş evvel bunu sormak lazım. Bu iş Nasreddin Hoca öyküsüne benzeri: Nasreddin Hoca damdan düştüğünde çabucak hekim çağırmışlar. O, “Bana damdan düşeni getirin” demiş. Biz damdan düştük. Mesela birtakım akademisyen arkadaşlar bana, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığım sırasında, “Haliç temizlenmez. Haliç’in doldurulması lazım” demişlerdi. Lakin ben damdan düşenlerle konuştum. Bana “Başkanım, Haliç’i doldurmaya kalkarsak iki dağ adeta bir ortaya gelir. Bir taraftan Fatih öbür taraftan Beyoğlu o da oraya iner” dediler. Biz ne yaptık? Haliç’in içindeki çamuru, 9.5 kilometre uzaklığa, Alibeyköy’e, taşocağına pompaj sistemiyle aktardık. Adeta tülbent üzere sistemle çamur üzerinde kaldı, su ise karşıt pompajla Haliç’e geri gönderildi. Orada 650 bin metrekarelik bir alan kazandık.

Kanal İstanbul’a bileşik kaplar yordamıyla bakın. Tuzlu su, az tuzlu su... Bunlar bir ortaya geldiği vakit ortaya ne çıkar? Bunun bir ortalaması çıkar. Karadeniz’in tuz oranı nedir? Marmara’nın tuz oranı nedir? Olaya buradan bakılması lazım. Buradan bakarsanız, ortalamasını yakalarsınız. Kaldı ki bizim burada sıkıntımız şu: Hatırlayanlarınız varsa, Selimiye’nin önlerinde Independenta tankeri 7-8 ay yandı. Hatta o patlamada gebelerin erken doğum yaptığı bile yazıldı. Bunun dışında gerek Karadeniz’den gelirken gerek Marmara’dan giderken yalılara çarpan kuru yük gemileri, tankerler oldu. Daha son vakitlerde da bu çeşit bir kaza yaşandı. Artık bu mudur etraf hassasiyeti yoksa bu tehlikelerden arınmış bir kanal mı?

Kaldı ki Boğazlarda, Montrö’de bize tanınan bir hak yok, istedikleri üzere gelip geçiyorlar. Düşünün, sizin Boğazınızı kullanıyorlar ancak hiçbir şey elde edemiyorsunuz. O denli bir durum var. Kanal İstanbul ise bu türlü değil, Süveyş Kanalı’nda ve başkalarında oraların nasıl kendilerine ilişkin hakları varsa biz de bu yatırımı yaptığımız vakit bu çeşit bir hukukumuz doğacak. Üstelik kaza telaşı de taşımayacaksın. İşin bir de bu hoşluğu var.

Bu proje kapsamında çok farklı bir İstanbul’u inşa edeceğiz. Üzerinde 5 tane köprünün olduğu, içme suyu sınırlarının deplase edildiği bir modeli hayata geçireceğiz. Bundan inanın bunların haberi yok. Hatta, televizyonlarda da Kanal İstanbul’la ilgili imajlar var. O imgeler işin son hali değil. Onlar üzerinde de kimi çalışmalar yapılarak çok daha farklı bir noktaya gelinecek. Bize nazaran bu proje, İstanbul’un hoşluğuna çevrecilik açısından hoşluk katacak ve Boğaz’daki etraf tehdidini ortadan kaldıracak.

- ('17-25 Aralık kumpasının üstünden 6 yıl geçti. 6 yıl evvel Türkiye’nin devasa projeleri engellenmeye çalışıldı. Hala engellemeler var mı?' sorusuna) Zaman vakit olmuyor değil maalesef... O denli de olsa, bu türlü de olsa biz bütün bu engellemelere karşın projelerimizi hayata geçirmeye devam edeceğiz. İşte yüksek süratli trenler çalışıyor, tüneller açılmaya devam ediyor. Birileri istemiyor diye bu yatırımları durduramayız. Geçen baktım; kent hastaneleri ile ilgili de yeniden bir olumsuz yaklaşım sergilemişler. Ne imiş? “Yoğun bakımda ilaç, ameliyathanelerde sarf materyali yok” diyorlar. Sonra bir televizyonda izledim. Ankara Kent Hastanesi’nin başhekimi o denli sayılar verdi ki ben bile o sayıları hayal edemezdim. Ameliyatlar noktasında da “Asla bir kasvetimiz kelam konusu değil” diyor. Sonra ameliyat sayılarını verdi. 3-4 tane hastane kaldırıldı. Nereye geldi onlar? Ankara Kent Hastanesi’ne geldi. Kent hastanesinde tedavi olanlar memnuniyetlerini bildirirken, ana muhalefetin başındaki zat, Türk Tabipler Birliği ideolojik yaklaşıyor. Onun için bizim bu yatırımlardan geri adım atmamız kelam konusu değil. İşte şu anda İstanbul İkitelli’deki kent hastanemiz devasa bir hastane oluyor. Avrupa yakasının önemli bir kısmının yükünü alacak. Anadolu yakasının da ihalesi şu anda yapılmak üzere. O da Samandıra’da, devasa bir alan üzerinde. Anadolu yakasında şu anda bir büyük hastane de Kartal’da bitmiş durumda. Zannediyorum hasta kabulüne başladı. Pek çağdaş, çok hoş bir hastane oldu. Durmak, durdurmak kelam konusu değil. Kararlılıkla yolumuza devam edeceğiz. Ankara’da ikincisi de Etlik’te süratle devam ediyor.

- ('AK Parti kuruluşundan bu yana pek çok sınamayla karşılaştı. Artık AK Parti’nin içinden neşet eden siyasi hareketlerle ilgili yeni bir sınama kelam konusu. Bakıldığında AK Parti çınarından kopan bir yaprak kelam konusu. Ömrü ne olur? Kurulmakta olan başka siyasi parti bağlamında ise tabanı bölmek büyük bir vebal değil mi sizce?' sorusuna) Çınardan kopan bir yaprak dediniz… AK Parti bir çınardır. Biliyorsunuz, yapraklar hazan mevsiminde dökülür. Bizim hazan mevsimimiz yok. Biz yolumuza devam ediyoruz. Artık onların durumu o. Külliye’ye geldiğiniz vakit çınarlarımızın yapraklarını döktüğünü ancak 4-5 ay sonra tekrar yeşillendiğini göreceksiniz. Düşen yaprak bir daha eski yerine dönmüyor. Biz bunu trenden inenler olarak anlatmıştık. Arkadaşlarıma daima söylüyorum: “Asla gündemimizde olmamalı. Herkes yoluna!” Biz esasen “Durmak yok, yola devam” diyoruz ve çalışmaya devam ediyoruz. Yalnızca bir şeyi söylemek herhalde kafidir: Bilhassa başbakanlık, genel başkanlık misyonunu bıraktığı vakit bu arkadaşlardan birinin yaptığı konuşmayı dinlemişseniz yahut dinlerseniz her şey orada mevcut.

Biz yol arkadaşlarımızdan, teşkilatımızdan mutluyuz, kahrımız yok. Çok daha kararlı bir formda kongrelerimize hazırlanıyoruz. Kongrelerimizi yapıp, bu kongrelerde gelen arkadaşlarımızla da inşallah 2023 seçimlerine gireceğiz.

Bunun dışında öbür hazırlanan var mı, yok mu farklı mevzu. Varsa vardır. Biliyorsunuz bundan evvel de bu işi yaşadık. Üstelik de küme kuracak halde ayrıldılar. Ben burada sorsam, kaç adedinin ismini kaçınız hatırlarsınız? Sorun bu. Onun için biz gündemimizi bunlarla meşgul etmiyoruz. Bizim yapacak çok işimiz var. Biz onlara bakalım.

- ('Kamuoyundaki bir tartışma da Ziraat Bankası’nın, Simit Sarayı’nı almak için Rekabet Kurumu’na başvurması. Buna yönelik tenkitlere yaklaşımınız nedir?' sorusuna) Bunu duyduğum anda genel müdürümüzü aradım. Genel müdürümüz, “Bir orta gündeme geldi ancak bu türlü bir şeyi şu anda düşünmüyoruz” dedi. Aslında Ziraat Bankası değil, Ziraat Bankası’nın teşebbüs sermayesi şirketi... O tablo şu anda bu seyirde.

Benim bunu tasvip etmem mümkün değil. Geçmişte kamu bankalarının misyon ziyanı olayları sebebiyle nasıl battığını hatırlayın; bütün kamu bankaları misyon ziyanı ismi altında çökertilmişti. Biz geldik, evvel kamu bankalarımızın tamamını misyon zararlarından kurtardık. Şu anda Ziraat yalnızca ulusal değil memleketler arası alanda önde gelen bankalardan bir tanesi. Halkbank da Vakıfbank da o denli. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün Vakıfbank’ta muhakkak bir oranda payı var. Yeni atılan adımla Vakıflar Genel Müdürlüğü bundan sonra hizmet etmede büyük bir imkana sahip olacak. Yatırımlarını vakıf hizmetlerinde daha aktif gerçekleştirecek.