Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Ergenlik periyodu çocukluktan erişkinliğe geçişi sağlayan gelişimsel bir periyot olup fizikî, ruhsal, hormonal ve toplumsal birçok değişiklik olacaktır. Bu periyotta büyüme ve gelişme süratle artmakta besin ve güç gereksinimi yükselmektedir. Ergenlik periyodu fizikî görünümün değer kazandığı ve bedenle ilgili hislerin değişiklik gösterdiği bir dönemdir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda, aile içi irtibatın ve toplumsal şartların, bilişsel, biyolojik ve ruhsal yatkınlığın, yeme bozukluğunu etkilediği ortaya çıkmıştır. Aile, davranışsal olarak rol modeldir yani ergenin beslenme tavırları, beden yükleri ve besin tüketimi konusunda değerli bir yeri vardır. Çoklukla çocuğun imgesine çok değer veren ve kilo denetimi konusunda bilhassa eleştirel tabirlerde bulunan ailelerin çocuklarında tasa seviyesinin yüksek olduğu ve sık diyet yahut bulumik davranışların ortaya çıktığı gözlenmiştir. Toplumsal medya, aile ve arkadaş etrafı de bu gelişimsel periyodun üzerinde baskı yaratmaktadır. Arkadaş kümelerinin da diyet konusunda baskı yahut görünüşe dayalı ayrımcılık yapması ergenlerin vücut imajını hayli etkilemektedir.
Anoreksiya Nervoza: Zayıf bir vücuda sahip olma isteği ve şişmanlık konusunda çok dehşetin danışanı kilo vermek maksadıyla çeşitli davranışlara (kusma, çok antrenman gibi) yönelten yeme bozukluğudur.
Bulimiya Nervoza: Vücut yükünü denetim etmeyi amaçlayan davranış biçimlerini kapsayan bir tablodur. Danışanların denetim edemediği çok yeme ataklarından sonra kilo almayı engellemek için (kusma, çok antrenman yahut lavman gibi) kimi prosedürlerin kullanılmasıdır.
Tıkanırcasına Yeme Bozukluğu: Kişinin makul bir vakit içinde (2 saatte bir gibi) ve birebir şartlarda birçok kişinin yiyebileceğinden çok fazla ölçüde yiyeceği kısa bir müddet içerisinde tüketmesidir. Bu birden gelen atakların tesirini giderebilmek için, kendini kusmaya zorlaması, idrar söktürücü ilaçlar kullanması yahut çok antrenman ile metabolizmayı hızlandırması üzere tedbirlerin alınmamasıdır.
Yeme bozukluğu olan ergenlerin ailelerinde daha fazla çatışma ve öfke, daha az yakınlık, daha az ahenk sağlama ve dayanak görülmektedir. Anoreksiya olan şahıslarda daha yapışık aile bağları ve ebeveyn ilgilerinde daha az özerklik, aile üyelerinden yüksek beklentiler görülmektedir. Beslenme zahmeti ve sindirimle ilgili sorun yaşadıkları, yeme konusunda daha seçici/zor beğenir oldukları söylenebilir.
Bulimiya Nervoza da ise annelerin çocukları üzerinde daha fazla sözel denetim kullandığı söylenebilir. Ebeveynler çocukların kilosundan bağımsız olarak, çocukların yiyeceğe ulaşmasını kısıtlamakta ve yeme davranışlarını denetim etmektedir.
Ergenlerin yeme bozukluğu yaşamasının temelinde ekseriyetle ebeveynlerin yeme tavırları üzerinde kurdukları olumsuz denetim etme gereksinimleri vardır. Yiyeceklerin yasak besin haline gelmesi çocukların bu besine sevgisini daha da artırır. Bu denetim hali ileriki yaşlarda besin denetimine çok bir değer verildiği algısı yaratarak anoreksiya için risk faktörü oluşturur. Birebir vakitte çocuğun mizaç özellikleriyle birleşerek yeme denetiminde yetersizliklere ve tıkanırcasına yeme ve bulimiya için risk olabilir.
Pekala, aileler ne yapabilir?
- Ebeveynlerin ergen üzerindeki eleştirel yorumlarını azaltması gerekmektedir.
- Denetleme davranışlarının bir kenara bırakılması gerekiyor zira bu davranış çocukların baskı altında hissetmesine ve bu davranışların artmasına neden olmaktadır.
- Ergenlerin yeme bozukluğu göstermesinin temelinde dış dünyadaki şeyleri denetim altında tutmakta yaşadıkları zahmet olabilir. Bu nedenle vücutlarını kendi denetimleri altında tutmaları, dış dünyaya göre daha kolay bir hale gelir. Bu noktada ebeveynlerin suçlamalarda ve çok müdahalelerde bulunmaması da değerlidir.
- Ebeveynler olarak ergenleri “Kilo al!” diye baskıda tutmaktan kaçının zira unutmayın ki kilo almaktan çok korkuyorlar.
- Son olarak da, şayet ergenlerde bu tıp yeme ile ilgili sorunlar görmeye başladıysanız takviye almayı unutmayın. Bu üzere durumlarda her vakit erken adım atmak çok değerli.
