Erikson ’un Psikososyal Gelişim Kuramı

Erikson ’un kuramı 8 evreden ve kişinin bütün yaşamını kapsayacak şekilde oluşmaktadır Erikson ’un azami incelediği dönem buluğ çağı dönemidir Çünkü, kişiliğin bu dönemde oluştuğunu savunur
1)Esas güvene aleyhinde güvensizlik(01yaş):*Bu evrede bağlanma ve şehvetli yakınlık yük taşımaktadırBağlanmanın temeli burada atılır Bağlanma başlangıçta fizyolojiktir Anne, çocuğu karşılık beklemeden besler, çocukta bağlanma gerçekleşir aynı zamanda güvenin temeli de bu dönemde atılır Güven için en önemli unsurlar; tutarlılık ve*kestirilebilirliktir Annenin davranışları kestirilebilirse çocuk Dünyaya güvenle bakar Fakat anne tutarsızsa ve davranışları kestirilebilir değilse çocuk sıkıntılı, her şeyden korkan ve zarar görme endişesi oluşan bir çocuk haline kazanç Çocuk, diğer insanlarla nasıl ilişki içinde olacağını, anneye bakarak öğrenirBaba ile olan ilişkisini bile anneye bakarak öğrenir
2) Özerkliğe aleyhinde şüphe ve utanç (13 yaş):*Çocuk iç işlerinde egemen edinmek isterken, bir yandan da dıştan birinin onu denetlemesini, onaylamasını, izlemesini ve geri bildirim vermesini ister Eylemlerini kendi gerçekleştirmek ister Bu duygu ise “özerklik olarak adlandırılır Çocuk birey olduğunu hisseder Kimliğinin sınırlarını çizer Ebeveynler*tehlikesiz ortamda çocuklarına özerkliğini yaşatma fırsatı vermelidirler Çocuk bireyselleşmenin verdiği duyguyu yaşamalıdır Bunu yaşamazsa ilk kez bu dönemde çocuğun içine utanç tohumu atılır Çocuk, acaba yapamaz mıyım?şeklinde kendi iradesinden kuşkulanır Aralıksız diğer birinin onayını bekler, kendi fikirlerine güvenmez
3) Girişimciliğe karşı suçluluk(36yaş):*Bu dönemde çocuk merakla sorular sorar Çocuğun sorduğu bu sorulara kolay ve sade şekilde, mutlaka cevap verilmelidir Eğer çocuğun soru sorması engellenirse ileride hiçbir şeyi merak etmez Çocuğun ileri fakat dönemdeki akademik başarısı buna bağlıdır Hem bu dönem çocukta, sorumluluk, merhamet,acınacak şey
duygusunun oluştuğu dönemdir Empatinin birincil tohumları atılır Çocuk için hayvan doyurmak bu dönemde faydalıdır
4) Başarıya karşı aşağılık duygusu(711yaş): Çocuğun başarıyı tattığı dönemdir Bu başarı yalnızca mektep başarısından ibaret değildir Herhangi bir alanda olabilir(örn: sanat,spor…) Çocuğa verilecek görev, çocuğun yeteneklerine yerinde olmalı, icabında parçalara bölünerek verilmelidir Anne baba çocuğa olumlu geri bildirimlerde bulunmalıdır Çocuğun kendi varlığını hissedebileceği bölge oluşturulmalıdır Çocuk başkalarıyla kıyaslanmamalıdır Akademik öz güven bu dönemde gelişir Plan yapma, ekip ruhu bu dönemde gelişir
5) Kimlik kazanımına karşı rol karmaşası(1117yaş): Bireyde hızlı somut değişimler meydana gelirBireyin bu değişikliklere ayak uydurabilmesi gerekir Kimlik karmaşasından kurtulup sağlıklı bir kimlik kazanması gerekmektedir Birey bu dönemde kendine ben kimim? Sorusunu sorar ve bu soruyu yanıtlarsa bir sonraki dönem dinç geçer Ergen bu dönemde karşısında cinsin maddi ve zihinsel onayını elde etmek ister bedenen cazibeli bulunmak, akli da fikirlerinin önemsenmesini isterler Genç bu dönemde üstünde otorite hissettiği her şeye ayaklanma eder Her konuda
kavga çıkarması kimliğinin sınırlarını oluşturmasından kaynaklanmaktadır
6)Yakınlığa aleyhinde yalıtılmışlık (Genç yetişkinlik1730 yaş): Bu dönemde çıkara dayalı olmayan yakın olma olmalıdır Kişi anlaşıldığını hissedince yakınlık duyar Bir önceki dönemde kimlik oluşturan genç, bu dönemde o kimliği başkalarıyla
paylaşmak zorundadır Arkadaşlık bu dönemde fazla önemlidir Bu dönem dostluklarında çıkar aranmaz, dertler ve sırlar paylaşılır Romantik ilişkide ise, kişiyi azami tanıyan kişi eşidir Kişiliğin kuvvetsiz yönlerini,sırlarını, bilir, kayıtsız şartsız kabul
eder
7) Üretkenliğe karşı durgunluk (Orta reşitlik 3060 yaş):Hayatın en derin sorgulandığı dönemdirBunlar çözülemezse durgunluk oluşur Lakin birey; çocuklarıma, torunlarıma tecrübemi aktarayım, mesleğimde bir şeyler yapayım
sanatsa faaliyette bulunayım, diye düşünürse üretkenlik yaşanır Türk toplumunda bu dönemin sigortası “torun bakma dır Yani kişi sonraki nesillere faydası olduğunu gördüğünde üretkenlik oluşur
8)Benlik bütünlüğüne karşısında umutsuzluk (60+ yaş): Bu döneme kadarki yaşanılan yaşam değerlendirilir 60 ’lı yaşlarda kişinin hala yerine getirmek istediği çok şey var lakin bedenen çökkünlük olduğu için kişi bunu gerçekleştiremez, enerjisi*yoktur Eğer kişi iyki de böyle yaşamışım der, yaşantılarını kabul ederse benlik bütünlüğüne ulaşır Fakat kabul etmezse umutsuzluk, ölüm korkusu yaşar Kişide değersizlik ortaya çıkar