Ertuğrul Gazi Dönemi

Türkler ’in kurduğu en büyük evren imparatorluğu Osmanlılar ’ın atası Ertuğrul Gazi ’dir Kendisinden önceki ataları hakkında muhakkak bilgimiz yoktur Daha sonraları yazılan tarih kitaplarında yer alan rivayetlere kadar özellikle iki ad üzerinde durulur Bunlar Gündüz Alp ve Süleymanşah ’tır

Ertuğrul Gazi ’nin ataları öncelikle Anadolu ’daki birincil Türk yerleşme bölgelerinden birisi olan Van ve çevresinde yaşamışlardır Özellikle Ahlat Şehri XXI yylarda Anadolu ’da Türk kültür ve sanat merkezi idi Ertuğrul Gazi ’nin atalannm ve bunlara ast aşiretlerin bu bölgede yaşadıklarını biliyoruz

Ertuğrul Gazi ’nin ilk zamanlan ve ataları hakkında net bilgiler elimizde mevcut değildir Bu dönemler âdeta destanı bir mahiyet kazanmıştır Anadolu ’nun Türk yurdu olması olayları Ertuğrul Gazi ve atalarının civarda âdeta bütünleşmiştir Ertuğrul Gazi ya da Anadolu ’nun Türk yurdu yapılmasının destanında Ahlat şehri bir mirengi noktası teşkil eder Neşri, Şükrullah, Karamanî Mehmet Paşa ve Öğretmen Sadeddin Efendi gibi Osmanlı tarihçileri Ahlat ’ı Osmanoğulları ’nm birincil merkezi olarak kabul etmektedirler Özellikle Topkapı Sarayı Müzesi Bağdad Köşkü Kütüphanesinde bulunan “Revan Seferi Ruznâmesindeki( Ahlat ’tan bahseden)kayıt bu inancın tüm Osmanlı hükümdarlarında yaşadığını göstermektedir

“İçinde hâlâ ecdadı âli Osman(Osmanoğulları ’nın ataları) olup ve evlâd ve ensâbı(soyu) ile birlikte tabutlar içinde kadid(iskelet) olmuşlar

Diğer yandan Doğu seferine meydana çıkan Sultan Yavuz Selim ile Kanunî Sultan Süleyman ’ın da benzer şekilde Ahlat ’ı ziyaret ettikleri ve atalarının ruhlarına dualar okudukları bilinmektedir

Anadolu Türklüğü ’nün âdeta bir mukaddes şehri olan Ahlat Osmanoğullan ’nın atalarını da kucaklamış görünmektedir Yine Hoca Sadeddin Efendi, Kayı ve Karakeçili topluluklarının 1049 yıllarından itibaren Anadolu ’da bulunduğunu ileri sürmektedir ki Eıtuğrul Gazi ’nin atalarının Selçuklularla birlikte Ortaasya ’dan Horasan ’a oradan da Anadolu ’ya geldiklerini vurgulamaktadır Yine bu yazarımıza göre Osmanoğullannın ecdatı Ahlat ’ta 170 yıl kalmışlardır

Öteki yana 50 bin çadırlık bir Türkmen grubunun başında Kayı aşiretinin Erzurum ve Erzincan yaylalarında yayladıkları da bilinmektedir Olayların seyrine baktığımızda Ahlat, Celâleddin Harezmşah kadar iki defa tahrip edilmiş ve 1230 tarihinde Harezmşahlar ’m eline geçmiştir Ahlat muhasarası ve sonrasında Ertuğrul Gazi ’nin ailesine tabi olan ilk kez Kayılar elde etmek üzere Oğuz Türkleri oldukça büyük zayiat vermişlerdir Harezmşah baskısı, Ertuğrul Gazi ’nin ailesinin liderliğindeki bu Türkmen grubunun batıya Erzurum ve Erzincan tarafına çekilmeye başlamasına sebep olmuştur Bu sırada meydana gelen Yassıçemen Savaşı Ertuğrul Gazi ve kardeşleri ile Kayı ve Karakeçililer ’in yollarını ayırmıştır O dönemin Anadolu Selçuklu Sultanı I Alâaeddin Keykubâd ülkesini korkutma eden Celâleddin Harezmsah ’a karşısında sefere çıkmıştı Her iki hasım Türk orduları 10 Ağustos 1230 tarihinde aleyhinde karşıya geldiler Kaynakların vurguladığı üzere Ertuğrul Gazi ’ye bağlı olan Türkmenler, Ahlat ’taki hasımları Haremzşahlar ’a aleyhinde Selçuklu ordusunun yanında savaşa katılarak, zaferin Selçuklular ’da kalmasında büyük rol oynamışlardır

Büyük Sultan I Alaaddin Keykubad, Ertuğrul Gazi ’nin bu yardımını karşılıksız bırakmadı Bu cesur Türkmen beyine Sultanönü, Söğüt, Domaniç taraflarını ikta olarak verdi Bir müddet Ankara çevresinde kalan Ertuğrul Gazi kendisim peşine düşüp takip eden aşiret mensupları ile Söğüt ve Domaniç bölgesine geldi Diğer kardeşleri ise Fırat havzası ve Halep tarafına çekildiler

Ertuğrul Gazi ileri görüşlü, titiz ve oldukça büyük meziyetleri olan bir liderdi, kendisine emrindeki Türkmenler ’e bir yurt bulabilmek ve Selçuklular ’ın yıkılmasından sonra ortaya çıkan fetret döneminde istiklâllerini ilân eden kuvvetli diğer Türkmen beylikleri arasında yer alabilmek amacıyla peşine düşüp takip ettiği taktik, oğlu Kara Osman Bey ile diğer devletin kuruluşuyla noktalanacaktır

Ertuğrul Gazi, kendisine ikta olarak verilen Söğüt ’e yerleştikten sonradan bir Uçbeyi olarak Bizans ’a aleyhinde mücadeleye başlamış bu arada İnegöl taraflarına akınlarda bulunmuş ve Karacahisar ’ı fethetmiştir 12321233 yıllarında Söğüt merkez almak üzere Ertuğrul Gazi ’nin beyliği ortaya çıkmaya başlamıştır

Epeyce uzun bir hayat süren Ertuğrul Gazi 1281 – 1282 yıllarında 93 yaşlarında ölüm etmiştir Yerine geçecek olan Osman Gazi babasının mirasını kısa zamanda genişleterek kendi adıyla anılacak olan Devletin temellerini atacaktır
Kaynak: PrfDrAbdülhaluk Dere *