ERZURUM KONGRESİ (23 Temmuz 7 Ağustos 1919)
Anadolu'da milli mucadele birliğinin kurulmasının ikinci adımı Erzurum Kongresi ile atıldı Amasya Genelgesi'nden sonra İstanbul ve askerlikle ilişkisi kesilen Mustafa Kemal'e, başta Kazım Karabekir olmak uzere Anadolu'daki komutan ve mulki amirlerin buyuk bir coğunluğu verdikleri desteği surdurmeye devam ettiler Amasya Genelgesi'nde yer aldığı gibi, Mustafa Kemal bu donemde milli bir kongre toplayarak, milli mucadele ile ilgili tum faaliyetleri birleştirmeyi planlıyordu Kazım Karabekir, milli bir kongreden once Doğu illeri icin bolgesel bir kongre toplanmasının faydalı olacağı goruşundeydi Mustafa Kemal, bolgesel bir kongreye karşı olmasına rağmen, Kazım Karabekir ve Doğu Anadolu Mudafaai Hukuk Cemiyeti'nin ısrarları karşısında bir kongre toplanmasını ve kongreye katılmayı kabul etti Kongre, 10 Temmuz'da toplanması kararlaştırılmış olmasına rağmen, 23 Temmuz'da bir okul salonunda 54 delege ile calışmalarına başladı Mustafa Kemal'in davetli olarak katıldığı bu kongreye asil uye olabilmesi icin, Erzurum delegesi Cevat Dursunoğlu istifa ederek, kendi yerine Mustafa Kemal'in secilmesini sağladı İlk gun, Mustafa Kemal kongre başkanlığına secildi Milli bir hal alan kongrede, genel değerlendirmeler yapıldı ve doğu illerinin durumu goruşuldu Milli mucadelenin temelleri acısından onemli kararlar alındı Erzurum Kongresi'ne katılanlar, 17 ciftci ve tuccar, 5 emekli subay, 4 emekli memur, 5 oğretmen, 4 gazeteci, 5 hukukcu, 2 muhendis, 1 doktor, 6 din adamı, 3 eski milletvekili, 1 general ve 1 eski bakan olmak uzere 54 delegeden oluşmuştu
Alınan Kararlar
1 Milli sınırlar icinde vatan bolunmez bir butundur; parcalanamaz
2 Her turlu yabancı işgal ve mudahalesine karşı millet top yekun kendisini savunacak ve direnecektir
3 Vatanı korumayı ve istiklali elde etmeyi İstanbul Hukumeti sağlayamadığı takdirde, bu gayeyi gercekleştirmek icin gecici bir hukumet kurulacaktır Bu hukumet uyeleri milli kongrece secilecektir Kongre toplanmamışsa, bu secimi Temsil Heyeti yapacaktır
4 Kuvayı Milliyeyi tek kuvvet tanımak ve milli iradeyi hakim kılmak temel esastır
5 Hıristiyan azınlıklara siyasi hakimiyet ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilemez
6 Manda ve himaye kabul edilemez
7 Milli Meclisin derhal toplanmasını ve hukumet işlerinin Meclis tarafından kontrol edilmesini sağlamak icin calışılacaktır
8 Milli irade padişahı ve halifeyi kurtaracaktır
Anadolu'da milli mucadele birliğinin kurulmasının ikinci adımı Erzurum Kongresi ile atıldı Amasya Genelgesi'nden sonra İstanbul ve askerlikle ilişkisi kesilen Mustafa Kemal'e, başta Kazım Karabekir olmak uzere Anadolu'daki komutan ve mulki amirlerin buyuk bir coğunluğu verdikleri desteği surdurmeye devam ettiler Amasya Genelgesi'nde yer aldığı gibi, Mustafa Kemal bu donemde milli bir kongre toplayarak, milli mucadele ile ilgili tum faaliyetleri birleştirmeyi planlıyordu Kazım Karabekir, milli bir kongreden once Doğu illeri icin bolgesel bir kongre toplanmasının faydalı olacağı goruşundeydi Mustafa Kemal, bolgesel bir kongreye karşı olmasına rağmen, Kazım Karabekir ve Doğu Anadolu Mudafaai Hukuk Cemiyeti'nin ısrarları karşısında bir kongre toplanmasını ve kongreye katılmayı kabul etti Kongre, 10 Temmuz'da toplanması kararlaştırılmış olmasına rağmen, 23 Temmuz'da bir okul salonunda 54 delege ile calışmalarına başladı Mustafa Kemal'in davetli olarak katıldığı bu kongreye asil uye olabilmesi icin, Erzurum delegesi Cevat Dursunoğlu istifa ederek, kendi yerine Mustafa Kemal'in secilmesini sağladı İlk gun, Mustafa Kemal kongre başkanlığına secildi Milli bir hal alan kongrede, genel değerlendirmeler yapıldı ve doğu illerinin durumu goruşuldu Milli mucadelenin temelleri acısından onemli kararlar alındı Erzurum Kongresi'ne katılanlar, 17 ciftci ve tuccar, 5 emekli subay, 4 emekli memur, 5 oğretmen, 4 gazeteci, 5 hukukcu, 2 muhendis, 1 doktor, 6 din adamı, 3 eski milletvekili, 1 general ve 1 eski bakan olmak uzere 54 delegeden oluşmuştu
Alınan Kararlar
1 Milli sınırlar icinde vatan bolunmez bir butundur; parcalanamaz
2 Her turlu yabancı işgal ve mudahalesine karşı millet top yekun kendisini savunacak ve direnecektir
3 Vatanı korumayı ve istiklali elde etmeyi İstanbul Hukumeti sağlayamadığı takdirde, bu gayeyi gercekleştirmek icin gecici bir hukumet kurulacaktır Bu hukumet uyeleri milli kongrece secilecektir Kongre toplanmamışsa, bu secimi Temsil Heyeti yapacaktır
4 Kuvayı Milliyeyi tek kuvvet tanımak ve milli iradeyi hakim kılmak temel esastır
5 Hıristiyan azınlıklara siyasi hakimiyet ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilemez
6 Manda ve himaye kabul edilemez
7 Milli Meclisin derhal toplanmasını ve hukumet işlerinin Meclis tarafından kontrol edilmesini sağlamak icin calışılacaktır
8 Milli irade padişahı ve halifeyi kurtaracaktır