iltasyazilim
FD Üye
Eşeysiz üreme bir canlının döllenme olmadan kendi benzerini oluşturmasıdır Bir Takım özelliklerini sıralayalım:
1 Eşeysiz üreme sonucunda oluşan döller, ırsi bakımından ayrıca birbirinin keza de soy canlının aynısıdır Yani eşeysiz üremede kalıtsal çeşitlilik görülmez
2 Eşeysiz üremede çoğaltma mitoz ile sağlanır
3 Eşeysiz üreme ile kazanılan özellikler değişmeden nesilden nesile aktarılır Ama eşeysiz üreyen canlıların değişen ortam koşullarına dayanıklığı yani ahenk sağlama özelliği azdır
4 Eşeysiz üreme görülen canlıların bir çoğunda zaman zaman eşeyli üreme görülebilir (bakteri ve paremesyumu örnek verebiliriz
5 Keza eşeysiz üremede üreme hızı fazla hızlıdır
Eşeysiz Üreme Çeşitleri
1 Bölünerek Üreme: Bu bölünme çeşiti tüm ökaryotik bir hücre canlılarda ve bakterilerde görülmektedir Bölünme mito veya amitoz ile enine yahut uzunlamasına olarak gerçekleşir
2 Tomurcuklanma İle Üreme: Canlı üstünde oluşan bir çıkıntının gelişerek asıl canlıya aynı bir döl oluşturmasına denir Bira mayalarında, hidralarda, medüzlerde ve mercanlardan görülmektedir Ciğer otları ve tohmlu bitkilerden gözyaşı bitkisinin yaprakları ile üremeside bir tomurcuklanma örneği diyebiliriz Tomurcuklar esas canlıdan ayrılıp egemen yaşayabileceği gibi ana canlı ile birlikte de yaşayabilir Bu şekilde yaşamaya ise koloni haline yaşama denir
3 Sporla Üreme: Bir hücresel canlılardan plazmodium ’da mantarlarda ve çiçeksiz bitkilerin tamamında görülmektedir Sporlar döllenme olmadan yeni canlı meydana getirme özelliğine sahiptir Artma sporların bölünme geçirmesi ile sağlanmaktadır
Spora üremenin tipik özellikleri, sıtma parazziti ve eğrelti otlarının hayat devrelerinde açık açık görülür ve sporla üremeye sporogono denir tek başına sporla üreme evresi yoktur Bir Takım su yosunu sporlarına zoospor, mantarların sporlarına ise ekzospor denir
4 Vejetatif Üreme: Çoğunlukla yüksek yapılı çiçekli bitkilerde görülen eşeysiz üreme şeklidir Vejatatif üreme çeşitlerinden yararlanılarak cet canlı ile aynı kalıtsal özellikte fertler elde edilebilir Tohum üretme yeteneği olmayan; muz, çekirdeksiz üzüm, kavak gibi bir takım bitiler vejetatif üreme ile ürer Vejetatif üreme 4 çeşittir
a Çelikle Üreme: : Ağaçların dallarından alınan çubukların ıslak toprakta yahut özel bileşimli suda köklendirilmesi ile bir bitkiden fazla sayıda yeni bir bitki gelişir
b Yumru İle Üreme : Cisim yumruları ile üreme bir çok bitkide gözlenmektedir Bunların en hoş örneği patateste gözlemlenir Patates gibi bitki örtüsü yumru şeklinde toprak altı gövdelerinden üretilir Bu ur yumru gövdenin göz yer alan bölgeleri dikilerek çoğaltılır
c Sürünücü Vücut ile Üreme: Bu üremeye en bariz misal çilek bitkisidir Sürünücü ceset ile gelişen bu bitkilerde, ana bitkiden oluşan bazı yapılar görevv alır Cisim görebini üstlenen bu yapılar toprak üstünde veya toprak aşağı sürünerek yeni bir bitkiyi oluşturur
d Soğan İle Üreme: Soğan, zambak ve lale gibi bitkilerde görülür Gövdenin en alt ucundan gelişmeye başlayan rizomlar, yer aşağıda uzamaya devam eder ve yerinde etraf koşullarında yeni bir bitkiyi oluşturur Aynı şart muz bitkisi için de söz konusu diyebiliriz
1 Eşeysiz üreme sonucunda oluşan döller, ırsi bakımından ayrıca birbirinin keza de soy canlının aynısıdır Yani eşeysiz üremede kalıtsal çeşitlilik görülmez
2 Eşeysiz üremede çoğaltma mitoz ile sağlanır
3 Eşeysiz üreme ile kazanılan özellikler değişmeden nesilden nesile aktarılır Ama eşeysiz üreyen canlıların değişen ortam koşullarına dayanıklığı yani ahenk sağlama özelliği azdır
4 Eşeysiz üreme görülen canlıların bir çoğunda zaman zaman eşeyli üreme görülebilir (bakteri ve paremesyumu örnek verebiliriz
5 Keza eşeysiz üremede üreme hızı fazla hızlıdır
Eşeysiz Üreme Çeşitleri
1 Bölünerek Üreme: Bu bölünme çeşiti tüm ökaryotik bir hücre canlılarda ve bakterilerde görülmektedir Bölünme mito veya amitoz ile enine yahut uzunlamasına olarak gerçekleşir
2 Tomurcuklanma İle Üreme: Canlı üstünde oluşan bir çıkıntının gelişerek asıl canlıya aynı bir döl oluşturmasına denir Bira mayalarında, hidralarda, medüzlerde ve mercanlardan görülmektedir Ciğer otları ve tohmlu bitkilerden gözyaşı bitkisinin yaprakları ile üremeside bir tomurcuklanma örneği diyebiliriz Tomurcuklar esas canlıdan ayrılıp egemen yaşayabileceği gibi ana canlı ile birlikte de yaşayabilir Bu şekilde yaşamaya ise koloni haline yaşama denir
3 Sporla Üreme: Bir hücresel canlılardan plazmodium ’da mantarlarda ve çiçeksiz bitkilerin tamamında görülmektedir Sporlar döllenme olmadan yeni canlı meydana getirme özelliğine sahiptir Artma sporların bölünme geçirmesi ile sağlanmaktadır
Spora üremenin tipik özellikleri, sıtma parazziti ve eğrelti otlarının hayat devrelerinde açık açık görülür ve sporla üremeye sporogono denir tek başına sporla üreme evresi yoktur Bir Takım su yosunu sporlarına zoospor, mantarların sporlarına ise ekzospor denir
4 Vejetatif Üreme: Çoğunlukla yüksek yapılı çiçekli bitkilerde görülen eşeysiz üreme şeklidir Vejatatif üreme çeşitlerinden yararlanılarak cet canlı ile aynı kalıtsal özellikte fertler elde edilebilir Tohum üretme yeteneği olmayan; muz, çekirdeksiz üzüm, kavak gibi bir takım bitiler vejetatif üreme ile ürer Vejetatif üreme 4 çeşittir
a Çelikle Üreme: : Ağaçların dallarından alınan çubukların ıslak toprakta yahut özel bileşimli suda köklendirilmesi ile bir bitkiden fazla sayıda yeni bir bitki gelişir
b Yumru İle Üreme : Cisim yumruları ile üreme bir çok bitkide gözlenmektedir Bunların en hoş örneği patateste gözlemlenir Patates gibi bitki örtüsü yumru şeklinde toprak altı gövdelerinden üretilir Bu ur yumru gövdenin göz yer alan bölgeleri dikilerek çoğaltılır
c Sürünücü Vücut ile Üreme: Bu üremeye en bariz misal çilek bitkisidir Sürünücü ceset ile gelişen bu bitkilerde, ana bitkiden oluşan bazı yapılar görevv alır Cisim görebini üstlenen bu yapılar toprak üstünde veya toprak aşağı sürünerek yeni bir bitkiyi oluşturur
d Soğan İle Üreme: Soğan, zambak ve lale gibi bitkilerde görülür Gövdenin en alt ucundan gelişmeye başlayan rizomlar, yer aşağıda uzamaya devam eder ve yerinde etraf koşullarında yeni bir bitkiyi oluşturur Aynı şart muz bitkisi için de söz konusu diyebiliriz