Eski Hastalık Reşat Nuri Güntekin

Reşat Nuri Güntekin kitapları
Eski Hastalık kitap özeti

KİTABIN KONUSU
Öbür kültürler çerçevesinde yetişmiş iki insanın hayatlarını birleştirmeleri sonucu meydana gelen mutsuz bir izaç; aşk, arzu, sadakat ve vefa kavramları çevresinde dönen olaylar kitabın konusunu meydana getirmektedir

KİTABIN ÖZETİ
Züleyha, ufak yaştan itibaren annesiyle birlikte İstanbul ’da yaşamış bir kızdır Batı kültürünün yaşam türünden artan ve eğitimini bu yabancı okullarda tamamlayan Züleyha ’nın babası Ali Osman Bey, subay olup bu yıllarda Anadolu ’nun düşman işgalinden kurtulması için Millî Mücadeleye katılır Züleyha ’nın İstanbul ’da geçirdiği yıllar bununla birlikte İstanbul ’un düşman işgali aşağı olduğu yıllardır Bu sebeple batı kültürünün etkisi burada yaygın olarak görülmekte ve İstanbul sosyetesi de bu hayat tarzına ayak uydurmaya çalışmaktadır Züleyha, dayısı Şevki Bey ’in ünlü kişilerden olması sebebi ile bu yaşantıdan uzakta değildir hatta bu yaşayış biçiminin yaygın olması için uğraş verenlerden birisidir Aradan birkaç yıl geçtikten sonra Millî Uğraş sona erer ve Ali Osman Bey, İstanbul ’a geri döner Lakin burada kalıcı değildir ve görevi gereği Anadolu ’ya geri dönmesi gerekmektedir Bu sefer ailesinden ayrı kalmak istemeyen Ali Osman Bey, ailesinin de kendisiyle birlikte gelmesini ister Züleyha, tahsilini mazeret ederek bir zaman İstanbul ’da kalmayı başarır lakin ilerleyen zamanlarda babasının ısrarlarına daha fazla dayanamayarak tahsilin yarım bırakır ve ailesinin yanına geri döner Burasını kendisine bir zindan olarak görebilen Züleyha, bir süre kendisini odasına kapatır ve kimseyle konuşmaz Yerli halka yaptığı kibirli tutumlarına ve onları hor görmesine karşın buradaki insanların ona saygı gösterip samimî ve doğru davranmalarına bir vakit daha sonra alışır ve insan içine çıkmaya başlar Baba sevgisine hasret olan Züleyha, bundan böyle vaktinin çoğunu babasıyla birlikte geçirmekte ve onun yaptığı kahramanlıkları, halkın onu ne kadar sevdiğini öğrenmekte ve babasıyla gurur duymaktadır Bu işlem içimde babasının dikte subaylığını yapmış olan ve babasının askerden ayrıldıktan sonra da tayin yaptığı yerde yaşayan, buraların saygın kişilerinden genç Yusuf ile tanışır Yusuf, Ali Osman Bey ’e karşısında gayet saygılı be savaş esnasında onunla omuz omuza çarpışmış Ali Osman Bey yaralandığında onu sırtında taşıyarak hayatını kurtarmış olan bir gençtir Babası erken yaşta ölüm edince babasından kalan çiftlik ve tarlalara bakmak onun sorumluluğu altına girmiştir Doğru ve içten tavırlarıyla Züleyha ’nın anında ilgisini çeken bu genç, Ali Osman Bey ’in kızı olduğu gerekçesiyle Züleyha ile benzer ortamda bulunmaktan zeka kaçınır Bu süre dahilinde Züleyha ’nın annesi vefat eder Bundan Böyle İstanbul ’a dönme umudunu tamamen yitiren Züleyha ’yı babası ile Yusuf ’un annesi olan Nefise Hanım avuntu eder Bilhassa Züleyha ’yı kızı gibi görebilen Nefise Bayan, Züleyha için bir yardım olmuştur Uzunca bir müddet kendine gelemeyen Züleyha ’nın içinde bulunduğu bu psikolojik koşul sona erince kendisini dünyadaki hiçbir şeyin mutlu edemeyeceğini her şeyin sahiden manâsız olduğunu düşünmeye başlar sonra babasının da isteği üzerine Yusuf ile evlenir Bambaşka dünyaların temsilcileri olan Yusuf ile Züleyha ’nın evliliği Züleyha ’nın bambaşka tutum ve yaklaşımları sebebi ile çekilmez bir hâl alır Züleyha ’nın amacı; kendince modern çağın gereklerine tarafından kocasının davranışlarını değiştirmektir Lakin bunu yaparken kalp kırıcı kavgacı e laf dinlemeyen tavırlarını ortaya koymakta, benzeşen durumundaki insanların samimiyetini katiyen göstermemektedir Zengin bir ailenin oğlu olan Yusuf ise, hükmetmeye alışılmış çağdaş öğretim hayatına karşın bu yaşam tarzını benimsememiş, dürüstlük ve sadakat kavramlarından katiyen imtiyaz vermeyen bir şahıstır Karısının bu davranış ve davranışlarına bir amaç veremeyen lakin ona karşısında olan saygısından sesini çıkarmayan Yusuf gerçekte eşini fazla sevmekte ama bu sevginin karşılığını göremediği için yakınmaktadır Züleyha, yaptığı evliliğin yalnızca bir mantık evliliği, aşk, sevgi gibi kavramların ise romantik edebiyattan kalma eski bir rahatsızlık olduğunu düşünmekte ve davranışlarını da bu çerçeve içinde sürdürmektedir Bu sıralarda Ali Osman Bey de ölüm etmiş ve Züleyha ’yı kocasından diğer burada tutacak hiçbir bono kalmamıştır Kocası ile yaptığı bir tartışmada evliliklerinin zaten böyle devam edemeyeceğini ve boşanmak istediğini belirtir Bunun üzerine mahkemeye başvurulur Mahkeme, boşama belgesinin bir sene sonra verileceğini aralarındaki bu durumun bir yıl daha devam edeceğini duyuru eder Bu karar üzerine yeniden İstanbul ’a dönen Züleyha, dayısı Şevket Bey ’in de teşviki ile eski seri yaşantısına geri döner Bir gece tanıdık olmayan bir erkekle geçirdiği trafik kazasını yaralı olarak atlatan Züleyha ’nın bu durumu gazetelere birinci sayfadan girer ve tüm İstanbul sosyetesi bu durumu konuşur Dayısı meşhur bir karakter olduğundan bu skandalın kendisinin itibarını sarsacağından korkarak apar topar İzmir ’e yerleşir Bu esnada Züleyha hala hastahanede kalmakta ve içinde bulunduğu bu utanç verici durumdan nasıl kurtulacağını yeniden arkadaşlarının yüzüne nasıl bakacağını düşünür Bütün bunların yanı sıra artık İstanbul ’da kimsesi de kalmamıştır
Züleyha, hastaneden kendisini birisinin almaya geldiğini öğrendiğinde şaşırır Hatta bu kişinin Yusuf olduğunu öğrenince ufak bir şok geçirir Artık benzeşen durumunda olmamalarına rağmen Yusuf, İstanbul ’a gelerek Züleyha ’yı hastahaneden alır ve özel bir vapurla Gölyüzü ’ne geri dönmek için yolculuğa çıkarlar Seyahat sırasında Yusuf, Züleyha ’nın gizli etmesi için elinden gelen her şeyi yapar Hatta yol üzerindeki bütün sahil kasabalarına uğrayarak Züleyha ’ya buraları gezdirir Bu vapur yolculuğunda evli oldukları zamanlara göre daha bir mutlu ve uzlaşma içinde görünen Züleyha ile Yusuf arasında her ikisinin de birbirinden saklamaya çalıştıkları bir yakınlaşma göze çarpar Nihayetinde Gölyüzü ’ne ulaşırlar ve burada Züleyha, Nefise Bayan tarafından benzeri hiçbir şey olmamış gibi karşılanır Bu durum Züleyha ’nın dikkatinden kaçmaz lakin Nefise Hanım ’dan bu durum karşısında utandığı için hiçbir şey diyemez Ardan birkaç ay geçtikten daha sonra Yusuf elinde mahkeme kararı ile eve döner Kararda verilen bir yıllık müddetin dolduğu bundan böyle adamakıllı bağımsızlık iki insan oldukları ve aynı zamanda Yusuf ’un bir arz nafaka ödemesi gerektiği belirtilmektedir Züleyha, bu kararı duyunca artık burada duramayacağına karar verir ve İstanbul ’a geri dönmek ister İstasyonda kendisini İstanbul ’a götürecek olan treni beklerken Yusuf ’a kendisini niçin hastahaneden aldığını bunca rezilliği arındırmak için uğraştığını ve tüm bunlara kendisine yüz vermeyen birisi için neden katlandığını sorar Yusuf ise bütün bunları yapmasının tek sebebinin Ali Osman Bey ’in adının lekelenmesine gönlünün razı olmadığını, yaptığı her şeyin Ali Osman Bey ’e karşısında duyduğu saygıdan dolayı olduğunu belirtir Bunun üstüne Züleyha ağlayarak trenine biner ve yola koyulur

KİTABIN ESAS FİKRİ
İnsan ilişkilerindeki en önemli husus ortak sevgi ve saygıdır Tüm bunların ötesinde eğer ilişki içinde bulunduğumuz birey hayat arkadaşımız ise bu bağların daha da kuvvetlendirmemiz ve bunların yanı sıra aşk, sadakat ve vefa kavramlarını da benimsememiz gerekir

KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
OLAYLAR
Kitaptaki olaylar kurgulanmakla beraber yapılan tasvirlerle daha da kuvvetlendirilmiş, olayda gerçek dışı diye nitelendirebileceğimiz hiçbir öğeye yer verilmemiştir Olaylar abartısız olarak anlatılmıştır
ŞAHISLAR
ZÜLEYHA: Çevresindeki kişilerden ve olaylardan kolaylıkla etkilenebilen, yabancı okullarda aldığı eğitim sebebiyle bu yaşam tarzını benimsemiş birisidir Bu özelliğini kullanarak millet üstünde otorite kurmaya çalışır ve düşüncesiz gururu nedeniyle karşılıklı ilişkilerde başarısızdır
YUSUF: Avrupa ’da bir vakit yaşamasına karşın bu hayat tarzını benimsemeyen ve Millî Uğraş yıllarında bilhassa Fransızlara karşısında Ali Osman Bey ile birlikte çarpışan bir gençtir Ali Osman Bey ’i fazla sever ve onu babası yerine görür Gelenek ve âdetlerine epeyce tabi olan Yusuf, Züleyha ’yı çok sever ama bu sevgisinin karşılığını göremediğinden yalnızca Ali Osman Bey ’e duyduğu saygıdan nedeniyle kızını bu utanç verici durumdan kurtarır
ALİ OSMAN BEY: Memleketini ve insanları fazla seven buna karşılık halkın saygısını kazanmış bir komutandır Savaş sırasında ailesiyle birlikte olamaz fakat savaştan daha sonra ailesini bir arada tutmak ister Kızı Züleyha ’nın modernleşmek görüntüsü aşağı insani duygulardan uzaklaşmasına engel olmak ister


KİTABIN YAZARI HAKKINDA KISA BILGI
Reşat Nuri GÜNTEKİN, 1889 ’da İstanbul ’da doğdu Edebiyat Fakültesi ’ni bitirdi Liselerde öğretmenlik, müdürlük, Millî Eğitim Müfettişliği, Paris Kültür Ataşeliği yaptı UNESCO ’da Türkiye ’yi temsilcilik etti Romanları, hikâyeleri, tiyatro eserlerinin yanı sıra çeşitli çevirileri de vardır

*