Eşsiz Kültürünü Sinemasına Yansıtan İran'dan Çıkan 13 Harika Film

Birbirinden güçlü 13 İran üretimi sineması sizin için derledik. Keyifli okumalar!


1. Roozi ke zan shodam (2000)



Hava, dokuzuncu yaşına girdiğinde kendi ülkesi olan İran'ın gerçekleriyle yüzleşmeye başlar. Zira artık o bir bayan olmuştur ve çok sevdiği arkadaşı Hasan'la eskisi üzere oynayamayacaktır. Ahoo'nun durumu ise apayrıdır. Kocası müsaade vermemesine karşın bir bisiklet yarışına katılacaktır. Hoora isimli ihtiyar ise o güne kadar karşı durduğu teknolojik gelişmeleri bağrına basmayı öğrenecektir. Marzieh Makhmalbaf'ın üç başka kısımda İran'ın sosyolojik vaziyetini ele aldığı sineması olağanüstü final sahnesiyle zihinlere kazınmıştı.

IMDb: 7,3

2. Nema-ye Nazdik (1990)



Bazen ortak ilgi alanları insanları umulmadık yerlerde ve biçimlerde kesiştirir. Hele ki bu bir sanatsa. Bir direktörün hayranlarından olan Ali, onun sinemalaştırdığı yapıtını bir seyahat sırasında okurken, bunu fark edip çok derecede ilgi gösteren bir yolcu ile tanışır. Direktör Mohsen Makhmalbaf’ın hayranı olan bu bayan, birebir hisleri paylaştığını iddia ettiği bu kişi ile sohbet etmek ister. Bu ilgiden hoşlanan Ali, kendini direktörün ismi ile tanıtır. Hatta yeni sinema çalışmalarından kelam eder. İran’ın en varlıklı ve tanınmış ailelerinden birine mensup olan bayanın hayatına süzülerek kendi sinemasını yapmak için bir kapı arar. Elbette ki palavra, eninde sonunda ortaya çıkacaktır.

IMDb: 8,3

3. Ayneh (1997)



Son yıllarda dünya sinemasında iki farklı ekol ön plana çıktı. Ortadoğu'da İran ekolü ve Uzakdoğu'da Kore sineması... İşte Ayna da, yanı başımızdaki problemli komşumuzdan güzel bir örnek olarak kendini gösteren sinemalardan. Direktörlük koltuğunda Jafar Panahi oturmakta ve bu sinema, kolu alçılı ve başı örtülü olan İranlı küçük bir kız çocuğun dünyasını mercek altına alıyor. Küçük kız, okul çıkışı annesiyle buluşmak için beklemektedir. Lakin kızın annesi gelmez ve kız konutuna tek başına dönmeye çalışır. Konutunun adresini hatırlamadığı için de konuta dönüşü kolay olmayacaktır. Küçük kızın okuldan çıkışıyla başlayan sinema, bir yerden sonra apansız belgesel çeşidine geçer ve küçük kızı canlandıran Mina Mohammad Khani’nin öyküsüne döner.

IMDb: 7,5

4. Jodaeiye Nader az Simin (2011)



Bir Ayrılık'ta boşanmak üzere olan Az ve Simin, çocuklarının velayeti konusunda ikileme düşüp kadıdan yardım istemektedir. Bir çok şenlikten büyük övgüler alarak ayrılan sinema, bilhassa başrol oyuncularının başarılı performanslarına sırtına dayıyor. Simin, kocası Nader ve kızı Termeh’le birlikte İran’ı terk etmek istemektedir. Nader’in Alzheimer hastası babasını bırakmayı reddetmesi üzerine boşanma davası açan Simin, dava talebi reddedilince anne babasının meskenine sarfiyat. Termeh ise babasıyla kalmaya karar vermiştir. Nader kızına ve babasına bakması için gebe bir genç bayanı meblağ; ancak bu durum daha fazla meseleye yol açacaktır. Sinemanın 'En Âlâ Yabancı Film' kısmında Oscar ödülünün sahibi olduğunu da ekleyelim.

IMDb: 8,3

5. Kasi az gorbehaye irani khabar nadareh (2009)



Tahran'da indie rock müziği ile uğraşan Negar ve Ashkan, Londra'da bir konser vereceklerdir. Bunun için bir an evvel kümeye yeni bir eleman bulup eksiklerini tamamlamaları gerekmektedir. Halbuki genç müzisyenleri bekleyen çok daha büyük bir sorun vardır: Vize... Negar ve Ashkan ülkeden yasal olarak çıkabilmelerinin neredeyse imkansız olduğu bir durumla yüz yüze kalırlar. Pasaport alabilmenin tek yolu karaborsanın içine dalmaktır.

IMDb: 7,1

6. Marmoulak (2004)



İşlemediği bir cürüm yüzünden hapishaneye düşen hırsız İstek (Kertenkele Rıza), onu ve öteki mahkumları “adam” etmeye kararlı hapishane müdüründen molla kılığında mahpustan kaçarak kurtulur. Yıllardır imamı olmayan bir hudut kasabasına varır ve uydurma pasaportunu beklerken molla rolüne yeterliden düzgüne bürünür. Bir güldürü sineması olmasına karşın sizi bir çok yerde kritik sorularla baş başa bırakıyor: bir hırsızla bir mollayı ayıran çizgi düzgün ve kötüyü, periyodun İran’ını, değişen yargıları size sorgulatıyor. Tanrı’nın düzgün insanların monopolünde olmadığını gözümüze sokarken, mollaların İran toplumunda değişen yerinin de altını çiziyor. Vaazinde Pulp Fiction’dan bahseden mollaların karşısında “Uzayda namaz nasıl olur?” diye soran bir cemaat var.

IMDb: 8,5

7. Bad ma ra khahad bord (1999)



Birkaç sinema imalcisi sinema çekmek için küçük bir kasabaya iner. Köyün en yaşlı bayanı ölmek üzeredir. Bu bayanın ölmesini beklerken sinema grubu kendilerini köylülerin günlük yaşantısının içinde bulur. Direktör Behzad, daima çalan telefonuna bir türlü karşılık veremez zira köyde telefon çekmemektedir. Bu nedenle bir doruğa gerçek yol alır. Bu zirvede de bir adam hazine aramaktadır. Behzad hazine için çukur kazan adamla bağlantı kurmak istemesine rağmen adam çukurdan çıkmaz. Seyirci tarafından merak edilen bu adam bir türlü kamera karşısına çıkmaz. Esasen sinemanın bir sürü karakteri de seyirciye gösterilmez

IMDb: 7,5

8. Bacheha-Ye aseman (1997)



Cennetin Çocukları, kız kardeşinin ayakkabılarını kaybeden bir çocuğunun onları bulmak için verdiği çabayı ele alıyor. İran sinemasının dikkat alımlı direktörlerinden Majid Majidi'nin yapıtında, fakir bir aileye sahip iki kardeşin tıpkı çift ayakkabıyı paylaşmasının hikayesi anlatılıyor. Sinema, 1999 yılı En Âlâ Yabancı Sinema Oscar'ına aday gösterildi. 

IMDb: 8,3

9. Darbareye Elly (2009)



Almanya’da yaşayan Ahmat, bir müddet sonra İran’ı ziyarete masraf. Orada onu eski arkadaşları karşılayacaklardır. Birlikte bir tatil planı yaparlar. Hazar Gölü kıyısında üç gün birlikte eğleneceklerdir. Tatili düzenleyen Sepideh, bu tatile Elly’ı da çağırır. Ahmad Elly’ı tanımamaktadır lakin Sepideh’in emeli biraz da onları yakınlaştırmaktır. Tatil hoş geçmektedir, ta ki ikinci gün Elly kaybolana dek… O günün sabahında Tahran’a dönmesi gerektiğini söylemiş olan Elly, nasıl yok olmuştur? Bu andan itibaren birtakım palavralar ortaya çıkar ve palavranın tüm olayların seyrini nasıl değiştirebildiği gözler önüne serilir.

IMDb: 8,0

10. Nun va Goldoon (1996)



İran sinemasının büyük ismi Mohsen Makhmalbaf, "Nun va Goldoon" isimli sinemasında yıllar evvel ünlü direktörden kendisini bir sinemasında oynatacağına dair kelam alan bir polis memurunun kıssasını anlatıyor. Direktörün konutuna kadar gelen ve ona verdiği kelamı hatırlatan polisin davranışı karşısında duygulanan Makhmalbaf sineması çekmeye karar verir. Sinemanın konusu da aslında sinemanın çekilme sebebinin kendisi yani onu bu kelamı vermeye iten olaylar dizisi olacaktır. 

IMDb: 7,8

11. Bicycleran (1989)



İran sinemasının en ehil isimlerinden biri olan Mohsen Makhmalbaf 1989 tarihli sineması 'Bisikletli Adam'da İran'da yaşayan bir Afgan göçmeni anlatıyor. Nasim, ağır bir hastalığa yakalanan karısının bakımını karşılamakta zorlanırken, para için karanlık yollara sapmamaya uğraş etmektedir. Bir ümitsizlik anında aldığı teklifi kabul eden Nasim, 7 gün 24 saat boyunca bisiklet kullanmak üzere harekete geçer. Böylelikle ismine açılan bahislerden para kazanabilecektir.

IMDb: 7,3

12. In sinema nist (2011)



Birtakım sinemaların bütün sırrı, hatta özeti sinemanın isminde gizlidir. İşte Cafer Panahi'nin bin türlü oyunla İran'dan Fransa'ya kaçırılan son 'işi' Bu Bir Sinema Değil tam da ismiyle bütünleşik bir imal. Kendisi de İranlı olan direktör arkadaşı Mojtaba Mirtahmasb ile bir günü paylaşmalarından ibaret olan sinemada, Panahi arkadaşına üzerinde çalıştığı bir senaryoyu sohbet misali sahne sahne anlatıyor ve sonra kaçınılmaz olarak şunu soruyor: : "Madem anlatılabiliyor, sinema yapmaya ne gerek var?" Cafer Panahi davetli olduğu pek çok şenlik üzere Cannes'a da gidemedi ancak Bu Bir Sinema Değil, Cannes'da gösterilmek üzere bir kekin içine saklanan USB bellek ile İran'dan Fransa'ya kaçırıldı. Çünkü, İranlı direktör Cafer Panahi'nin sinema yapması, "ulusal güvenliğe karşı işlenen suçlara" ait karar gereği tam 20 sene boyunca yasaklanmıştı. 

IMDb: 7,5

13. Ta'm e guilass (1997)



Bay Badii otomobiliyle bir yola çıkmıştır. Bu seyahatin maksadı muhakkaktır. Badii, kendisini öldürmek için ikna edeceği bir adam bulacaktır ve bu iş için ona para verecektir. Evvel bir Kürt asker bulur, daha sonra Afgan asıllı bir öğretmen ve en sonunda da ihtiyar bir Türk... En sonunda ortalarından birine teklifini kabul ettirecektir. Fakat tüm bu boşvermişliğine karşın hala öğrenmesi gereken çok şey vardır. Kiarostami filmografisinin en kıymetli yapıtlarından biri olan Kirazın Tadı, gösterildiği birçok şenlikten ödüllerle dönmüştü.

IMDb: 7,7