Et Yiyen(Etçil) Ot Gibi Yaşama

Elleri, kolları ya da ağızları olmadan böcek yakalayabilen veya etobur bir besin hayatı süren canlılar fiilen var mıdır? Evet, vardır ve dünya üstünde öyle fazla grup bitki kısmen ya da ayrıntılarıyla etobur nitelik gösterebilmektedir Mucizevi haşere yakalama başarısı bildiren bu canlıların özel av teknikleri* daima ilgiyle izlenmiştir
Haşere yiyen tümör olarak da adlandırılan bu bitkilerin yaprakları böceği yakalayıp sindirebilecek özellikte bir yapıya sahiptir İbrik otu ve sinek kapan en fazla bilinen böcek yeme özelliğine sahip bitkilerdir
Peki niçin bu tümör haşere yeme ihtiyacı hissederler? Bilhassa incelendiğinde bu cins bitkilerin gıda bakımından fakir topraklarda yaşadığı görülür Yaşadıkları ortamdan alamadıkları azotu, yakaladıkları böceğin protinini sindirerek kullanırlar Peki bu ot gibi yaşama böcek avlamadan yaşayamazlar mı? Yaşayabilirler fakat böcekle avlanmalarına kıyaslandığında* gelişimleri çok daha yavaş olur Ayrıca bitkilerde gözlemlenen bu hareket bilinçli değil, ayrıntılarıyla kolay turgor prensipleri ile gerçekleşir
Etobur terimi daha çok hayvanlar için kullanılan bir terim olmasının yanına günümüzde etle beslenen etobur yapıda 600 dek bitki çeşidi bulunmaktadır Etobur olan bu bitkiler tıpkı öteki reel tümör gibi bütün özelliklere ve donanımlara sahiptirler Fotosentez de yapabilen bu canlılar fakir topraklardan alamadıkları bazı mineraller için böcekleri tüketirler
Etçil bitki örtüsü hangi şartlarda yaşarlar? Niçin haşere harcamak zorundadırlar?
Birçok etçil bitki sulak, bataklık özelliği belirten, toprağı eksik yerlerde yaşar Bir Takım özelleşmiş türleri ise sarp kayalık ve kurak yerlere adapte olmuştur Bu bitki örtüsü alamadıkları mineralleri alabilmek için bazı değişimlere de uğramışlardır Öteki bitki örtüsü gibi iletim demetlerine sahip, yeşil ve çiçekli bitkilerdir Hatta böcekleri cezbetmesi açısından son derece renkli ve hoş kokuludurlar Böceksiz bir hayat gelişimleri için epeyce eksik değerlidir ve dinç büyümeleri için bir engeldir Tümör protein yapımı için zorunlu azotu ve gözenekli olan duvarı için gerekli kalsiyumu sağlayabilmek için bu nesil bir beslenme alma evrimleşmesi geçirmişlerdir Çekirdeğin yapısına katılan fosfatı ve klorofil için gerekli demiri de sağlayarak hayati faaliyetlerini sağlıklı bir şekilde devam ettirmekte ve neslini sürdürebilmektedirler
SİNEKKAPAN BİTKİSİ
Sinekkapan (Dionaea muscipula) bitkisi etobur ot gibi yaşama aralarında en çok bilinendir Yaprakları saniyenin onda biri hızında açılıp kapanabilme özelliğindedir
Çanak güya yaprakları olan, cazibeli kokuya sahip bir bitkidir Yapraklarının yüzeyi tüycüklerle kaplıdır ve canlı bu yüzeye konduğu anda hızlıca kapanır ve içeride hapsolurBu bitkilerin, saniyede 200 defa kanat çırpabilen sinekleri kaslı yapıya sahip olmamalarına karşın, nasıl bir manevra ile içeriye doğru hapsettiği hala bilim adamları için merak konusudur
GÜNEŞGÜLÜ BİTKİSİ
Güneşgülü bitkisi de tıpkı sinekkapan bitkisi gibi yapraklarının dış yüzeyinde tüycükler bulundurur Yuvarlak yapıdaki bu yapraklar canlı yüzeye geldiği anda yapışık bir akışkan salgılar ve kaçmasını engelleyerek kısa sürede içeriye doğru kıvrılır Yaprakların dokunaçları üstünde nektar,yapışık madde ve enzim salgılanırSinekler, böcekler hatta kelebekler bu tuzağa zahmetsizce kapılmaktadırÇünkü güneşgülünün dokunaçları derhal heryöne kıvrılabilme özelliğine sahiptir ve böceği anında sarmalamaktadır
SUİBRİĞİGİLLER
Nepenthes türü olan bu bitkilerin yaprakları dibinde su bulunan bir tüp şekline sahiptir İçi sindirim sıvısı ile dolu sürahiye aynı bu bitkiye yakında olacak olan canlılar kaygan yüzeyden dolayı tutunamayarak kayar ve bu akıcı içerisine boğulurlar İçi sindirim sıvısı ile batmış bu tuzaklar kısa sürede sineklerin hareketsiz kalmasına neden olur Ağdamsı* ve mumsu bir yapıya sahip olan bu sıvının içeriği ise iyice hala bilinememektedir
Balık ‘yiyen ’ bitki örtüsü var mıdır?
Suda yüzen bir nesil keseotu ( Utricularia )* supireleri
küçük minik su canlıları ile beslenmektedir Saplarında bulunan küçük keseciklere dokunan canlı bitkiyi uyarır ve büyük bir çabuk bu kesecikler açılarak su ile beraber canlıyı içerisine hapseder Kesecikler kapandıktan sonra içeriye dolan su özel salgıbezleri ile dışarı her yerde pompalanmaktadır Bu Nedenle kese baştan hazır ışık halkası gelir
ETÇIL BİTKİ GRUPLARI
•** *Sürahi şeklinde olan ur; tıpatıp sürahi gibi üstte uzun bir uzunlamasına, altta ise balonsu su haznesine sahiptirler Üst kısma gelen böcek nekadar çırpınsa da boyundan aşağıya içten kayar ve balonsu haznede salgılanan enzimler tarafımdan sindirilir Daha fazla ufak böcekleri yiyebilen bu grup bitkilerin içinde üstelik Raja adında, ufak fare ve bazı kertenkeleleri de yiyebilen büyük ot gibi yaşama* vardır
•** *Böcek kağıdı bitkileri; yaprakları üzerinde tüylere sahiptir ve bu tüyler böcekleri cezbeden aydınlık yapışık istikrarsız salgılamaktadırlarbu nesil içerisinde Gökkuşağı bitkisi bilhassa çöllerde yaşamaktadır
•** *Venüs kapanı bitkileri; menteşeli bir dişliye veyahut mideyelere benzetilebilir Orta kısımda bulunan tüylere dokunan böcek bitkiyi uyarır ve bitki şipşak kapanarak arada böceği sıkıştırır Bu böceğin sindirimi birkaç haftayı bulabilmektedir
•** *Kese şeklindeki tümör; kese şeklinde bir yapıya sahiptir Böcek açık kese ucuna dokunduğu anda bir basınç oluşturarak böceği emer ve* kendine dürüst çeker
•** *Istakoz kavanozu bitkileri; Y harfi şekilli bir böcek yakalayıcısıdır Ağız kısmında bulunan tüyler böceği çırpınsa deha şipşak aşağıya dürüst iter Y ’nin daha alçak kısmı diyebileceğimiz mide bölümünde şipşak sindirilirler

*