Gerçek vakit idaresi, bilhassa de çalışma hayatında, üzerimizdeki gerilimi büyük ölçüde hafifletebilir. Elbette bunun aksisi de mümkün. Yani vakti yanlışsız yönetememek de değerli bir gerilim kaynağı olabilir. Bilhassa de irtibatın ve bilgiye ulaşımın akıl almaz bir biçimde değiştiği bu günlerde. Artık çok süratli değişen şartlara ayak uydurmak gerek. Ve bu, yalnızca çalışanlar için de geçerli değil üstelik. Vakit idaresi, elinizdeki kaynağı, yani vakti, mümkün olan en yeterli biçimde kullanmak olarak özetlenebilir. Bu durumda, faal bir vakit idaresi için (1) gereksiz vakit harcamalarından kaçınmak, (2) hakikat sonuca götürecek işleri, (3) mümkün olan en kısa vakitte yapmak olarak özetlenebilir. Bu tarif tıpkı vakitte verimlilik sözünün de tarifi, lakin ben, bizim lisanımızda daha çok karşılık bulduğu için vakit idaresi kavramını kullanacağım. Pekala, üstte saydıklarımı nasıl yapacağız? Bilhassa de bu kadar ağır ve süratli değişen bir dünyada? Bu sorunun karşılığı rahatlıkla bir kitabı dolduracak uzunlukta olabilir, lakin ben en değerli gördüğüm 10 ipucu ile başlamak istiyorum.
-
Amaçlarınızı belirleyin: Kısa vadeli (haftalık, aylık), orta vadeli (3–4 aylık yıllık) ve uzun vadeli (2–3 yıllık ve daha uzun gayeler, ülküler vs) amaçlarınızı belirleyin. En kısa vadelisinden en uzun vadelisine gerçek sıralayın ve ister bir kağıda, isterseniz de elektronik ortama kaydedin. Çok ayrıntılı yazmayın. Unutmayın, yapmanız gereken her şeyi değil, yalnızca amaçlarınızı yazıyorsunuz. En fazla 20–25 amaç düzgün bir sayıdır, fazlası çok detaylandırdığınız manasına gelebilir. Bu yazdıklarınız kolay erişebileceğiniz bir yerde olsun, zira en azından ayda bir, bunlara göz atıp, bu amaçlar doğrultusunda çalışıp çalışmadığınıza bakacaksınız. -
Önceliklerinizi, belirlediğiniz bu maksatlara nazaran oluşturun: Üstte belirlediğiniz gayeler meslek ile alakalı olmak zorunda değil. Ailenizle ilgili amaçlar de belirlemiş olabilirsiniz. Bu belirlediğiniz gayeleri pusulanız üzere düşünün. Artık yeni bir işe giriştiğinizde, bir yere para harcamayı düşündüğünüzde vb. size yol gösterecek pahalar, bu belirlediğiniz gayeler olacak. -
Listeler yapın ve kullanın:Beyniniz herşeyi hatırlamak için dizayn edilmedi. Şayet ona her şeyi hatırlama misyonu verirseniz asıl çözmesi gereken sıkıntılar ile uğraşacağı vakit ve enerjiyi boşa harcamış olursunuz. Bu nedenle aklınıza gelen her şeyi yazın. Bu bir fikir, yapmanız gereken bir iş vs. olabilir. Başta, üstte oluşturduğunuz amaçları yazmak ile başlayın. Listeler hayatınızı yönetmekte size çok yardımcı olacaktır. Ayrıyeten vaktinizi nereye harcamanız gerektiği konusunda da daha sağlıklı kararlar vermenizi sağlar. İster bir kağıt kalem kullanın, isterseniz de elektronik bir yapılacak işler programı. Ne kullandığınızın ehemmiyeti yok, size hangisi kolay gelirse. Şayet akıllı telefonum ile bu işi yapayım, ailemle vs. yaptığım listeleri, işleri paylaşayım derseniz, size Türkçe kolay kullanımlı bir araç olarak Wunderlist'i tavsiye ederim. -
E-postaların esiri olmayın: Gün içinde pek çok e-posta alıyoruz. Çoğumuzun işi, e-postaları dakika dakika takip etmeyi gerektirecek işler değil. Lakin, birden fazla vakit elimiz mouse da yahut telefonda, her an yeni posta geldi mi diye bakarken buluyoruz kendimizi. E-postalar ile yalnızca iş gelmiyor. Dikkatimizi dağıtabilecek, bazen saatlerimizi gereksizce internette gezmemize yol açabilecek postalar da alabiliyoruz. Halbuki bu vaktin en azından bir kısmını üstte belirlediğimiz amaçlara harcasak…
-
E-postanızı okumak için muhakkak vakitler belirleyin ve postalarınıza bu vakitlerde bakın. -
Telefonunuzdaki e-posta ihtarlarını kapatın, bu durum yalnızca dikkatinizi dağıtmaya yarayacaktır. Şayet iPhone kullanıyorsanız yalnızca değerli olarak belirlediğiniz (örneğin patronunuz) bireylerden anında ikaz alacak halde ayarlama yapabilirsiniz. -
Maillerini okuduktan yahut gerekli aksiyonu aldıktan sonra gelen kutusunda bırakmayın. Arşivle seçeneği ile arşiv klasörüne yollayın. Yüzlerce e-postanın olduğu bir alanda çalışmak dikkatinizin dağılmasına yol açacaktır. Gelen kutusunda yalnızca üzerinde çalıştığınız e-postalar olsun. Böylelikle ne üzerinde çalıştığınızın ayrımına da daha kolay varabilirsiniz.
-
-
Takvim kullanın: İster elektronik, ister kağıt üzerinde olsun kesinlikle bir takviminiz olsun. Vakit alacak kıymetli işleriniz için – örneğin, yıl sonu raporu hazırlanması, çocuğunuza imtihan çalışmasında yardım gibi- takviminizde vakit ayırın. Yapacağınız her şeyi takvime yazmayın. Yapacaklarınız için listeleri kullanın. Yalnızca fazla vakit alacak ve rahatsız edilmeden çalışmanız gerekecek işler için takvimde vakit ayırın. Her gün yahut bir gün öncesinden takviminize bakın ve gününüzü planlayın. Planlama yaparken, sizi üstte belirlediğiniz maksatlara götürecek işlere öncelik vermeye çalışın. -
İnternet, bilhassa de toplumsal medya kullanımınızı sonlandırın: Şayet işiniz toplumsal medya ile alakalı değil ise gün içinde kaç saatinizi facebook, twitter vs.de geçirmek istediğinize karar verin ve toplumsal medyaya girmek için belirli vakitler belirleyin. Dilerseniz bu iş için yapılmış programları da kullanabilirsiniz. -
Hayır demeyi öğrenin: Her vakit sizden istenen her şeyi yapamazsınız. Sizden istenen bir şeye evet demeden evvel takviminize ve listenize bakın. Bu iş ne kadar kaçınılmaz? Ve bu iş, ne kadar sizin emellerinize hizmet ediyor? Evet yahut hayır deme kararınızı bu sorulara yanıt verdikten sonra katılaştırın. -
Sabah birinci işiniz “o kurbağayı yemek” olsun: “Kurbağa yemek” bir tabir. Daha doğrusu Brian Tracy2’nin tıpkı isimli kitabından sonra tabir haline geldi. Burada kurbağadan kasıt, “önemli lakin yapmak istemediğiniz” tatsız işler. Mantığımız şu: şayet en “iğrenç” işi sabah birinci iş hallederseniz, öğleye gelmeden günün en güçlü işini halletmiş ve rahatlamış olursunuz. Bu sebeple sabah birinci iş olarak o iğrenç kurbağayı yeğin, günün geri kalanının daha kolay ve daha verimli geçtiğini göreceksiniz. -
Başarılarınızdan keyif alın: Çok küçük de olsalar, başarısızlıklarımızı fark ederiz ve ekseriyetle de bunlar için kendimizi suçlama eğilimi içinde oluruz. Fakat birebir şeyi ufak muvaffakiyetler için yapmayız. Başarılarımızı fark etmemiz için kayda paha büyüklükte olmaları gerekir. Meğer, muvaffakiyetleri fark ettiğimizde hem daha motive bir halde çalışırız, hem de onları tekrarlama bahtımız olur. Böylelikle daha tesirli bir vakit ve verimlilik idaresi sağlamış oluruz. Size saçma da gelse, daha evvel başaramadığınız bir şeyi başardığınızda, bunu fark edin ve kendinizi tebrik edin. -
Hayatınızda rutinleriniz olsun. İşe başlamadan evvel, sabah kalktığınızda yahut işten gitmeden evvel belli rutinler oluşturun. Bu rutinler çok karmaşık olmak zorunda değil, lakin bu rutinler, sizi işe hazırlayacak ve iş sonrasında “şalteri kapatıp” özel hayat moduna geçişinizi kolaylaştıracak. Örnek olarak kendi sabah rutinimi paylaşmak isterim. Bu yazacağım rutin, ofise geldikten sonra uyguladığım bir rutin. Elbette her vakit bu rutini uygulamak mümkün olmuyor. Bazen işe gelir gelmez ilgilenmeniz gereken işler olabilir. Lakin mümkün olduğunca uygulamaya çalışmanın da benim için fayda sağladığını gördüm.
-
Sabah kahveni iç. -
Süratlice haberlere göz at. -
Süratlice maillere göz at. Kıymetli mail var ise cevaplamak için yapılacak işler programına kaydet. (Bu kademede kıymetli olmayan mailler ile ilgilenmiyorum. Gmail kullanıyorsanız Gmail’in mailleri sekmelere ayırarak sunma özelliği burada işe yarıyor. Yalnızca birincil sekmedeki maillere bakıyorum. Alışveriş, forum, Toplumsal Medya üzere sekmelere bakmıyorum.) -
Takvimi gözden geçir. -
Yapılacak işleri gözden geçir ve bugün yapmak istediklerine kabaca karar ver.
-