Evcil Hayvanlarımıza "Çocuğum! Diyecek Kadar Bağlanmak

Antropolog Shelly Volsche'un bir araştırmasında lisana getirdiği üzere son yıllarda, evcil hayvanlara olan ilgi artmış durumda. Artan ilgiyle birlikte hayvanları sevme biçimimiz de evrilmiş üzere duruyor; zira şu telaffuzlar online platformlarda, hayvan sahiplendirme sayfalarında sık sık gördüğümüz "Ben onun annesiyim", "Ben onun babasıyım", "Öz çocuğum olsa anca bu kadar severdim", "Oğlum", "Kızım" üzere telaffuzları sık duyar olduk.

İnsan münasebetlerini tanımlamak için kullanılan bu kavramlar, insanların evcil hayvanlar ile olan ilgilerini tanımlamak için de kullanılmaya başlanınca online platformlarda yanlış anlaşılmalar ortaya çıkabiliyor.

O yanlış anlaşılmalardan bir örnek:




Ortaya çıkan yanlış anlaşılmalarla birlikte, bu durumu daha ileri bir düzeye taşıyan ve hakikaten de kendi çocuğu üzere gören bir kitle de mevcut üzere duruyor. İnsanların neden hayvanlarla bu kadar yakın bir bağ kurduğuyla ilgili farklı mecralarda farklı teoriler mevcut. Bu teorilerden kimileri ise şunlar:

• Hayvan yavruları insan yavrularının yerini mi alıyor?
• İnsanlar bağ kurma gereksinimini hayvanlarla mı gideriyor?
• İnsanların bu davranışları hayvanların tabiatını mı değiştiriyor?

Hayvan yavruları insan yavrularının yerini mi alıyor?


İnsan ve hayvan ilgileri üzerine çalışan bilim insanları, bilimde yeni bir alanın keşfini sağladılar: Antrozooloji (Anthrozoology). Bu alanda çalışan evrimci antropolog Sarah Hrdy, 2009'da, kendi tipinden olmayan canlıların yavrularının bakımını üstlenmenin insanlara has bir özellik olduğunu belirttikten sonra bunun antropologlar ve biyologlar ortasında alloparenting olarak bilindiğini de aktardı.

Bu anlayışa nazaran beşerler bu çağda kendi yavruları yerine hayvanların yavrularını koyuyor olabilir. Zira evcil hayvanın bakımını üstlenmek bir çocuk yetiştirmeye kıyasla daha az vakit, maliyet ve emek gerektirir. Bununla birlikte insanın duygusal ihtiyaçlarını (sevgi, ilgi, bağ kurma vb.) gidermenin yeni bir yolu da olabilir.

İnsanlar bağ kurma muhtaçlığını hayvanlarla mı gideriyor?


Bağlanma kuramının kurucularından olan Psikolog John Bowbly'ye nazaran insan birinci inançlı bağlanmasını kendisine bakım veren bireyle, birden fazla vakit annesiyle kurar. Bu, 2 yaşına kadar devam eder. Ergenlikte bu bağ arkadaşlarla kurulurken yetişkinlikte ise romantik bağlantılara evrilir. Hasebiyle bu bağ kurma muhtaçlığı sürekli devam eder. Bu teoriyi dillendiren şahıslara nazaran beşerler birbirlerine karşı inanç sorunu yaşadıkları ve birbirleriyle bağ kurmak istemedikleri için kendilerine ihanet edemeyecek canlılar olan hayvanlara yönelmiş olabilirler.

Ayrıca hayvanlar denetim edebildiğimiz canlılar oldukları için gelecek korkumuzu da yatıştırıyor olabilirler: Evcil hayvanlar yaşlansalar da değişmezler ve istediğimiz tutarlılığı sağlarlar. Her gün meskene geldiğimizde bizi görmekten keyifli olurlar, ilgimizi beklerler, bize sevgi vermeye hazırdırlar. Hatta biz öldükten sonra bile bizi sevmeye devam edebilirler. Tıpkı ölen sahibinin akabinde 15 yıl boyunca onu her akşam beklediği metro istasyonunda tıpkı saatte bekleyen Hachi üzere. Hachi: Bir Köpeğin Öyküsü (Hachiko: A Dog's Tale) sinemasında, Hachi her sabah sahibiyle bir arada metro istasyonuna kadar yürür, akşam da onun geleceği saatlerde tekrar metro istasyonuna gelip onu bekler ve birlikte konutlarına dönerler. Sahibi öldüğünde de, kendisi de ölene kadar buna devam eder.

İnsanların bu davranışları hayvanların tabiatını değiştiriyor olabilir mi?


Bu teoriye nazaran hayvanlar insan olmadıkları için onları seviyoruz. Kendimizde ve diğerlerinde görmek istediğimiz şeyleri onlara yansıtıyoruz. Onların sahiden hayvan -vahşi, doğal- olmalarını istemiyor ve bizim üzere bir insan olmalarını lakin daha statik ve öngörülebilir olmalarını istiyor olabiliriz.

Hatta bu yüzden onlara banyo yaptırıp, kıyafetler almış, onlara kendi konutumuzu açmış olabiliriz. Yalnızlık kaygımızı da onlarla yenmeye çalışıyoruzdur tahminen de.