Evlilik hazırlığı yapanlar hayatlarında hem yeni bir periyoda adım atmanın heyecanı ile hareket ederler. Alışverişin ve harcamaların getirdiği yükün altında ezilmenin gerilimi de uğraşı. Bu bahiste çiftlerin anlayışlı olması kadar satıcıların anlayışı da değerlidir.
Son devirde enflasyon ve kur bu anlayışa çok müsaade vermiyor. Hammadde fiyatlarındaki artış yeni bir konut kurmanın heyecanını tamamen strese döndürüyor. Meskeni olmayanların kiralarla ezildiği devirde bir de beyaz eşya, mobilya üzere ana kalem eserlerdeki artışlar zorluyor.
Çeyiziniz hazır mı bilmiyoruz lakin hazırlasanız âlâ olur.
Yeni artırımlar kaçınılmaz
Son periyotta girdi maliyetlerindeki artış ve Türk Lirası'ndaki bedel kaybı tüketicinin karşısına çoğu eserde artırım olarak çıkmaya devam ediyor. Bilhassa son bir yılda fiyatları neredeyse ikiye katlanan mobilya, beyaz eşya ve küçük mesken aletlerindeki artırımlar tüketiciyi hayli zorluyor. Çünkü bu eserlerin üretiminde kullanılan hammaddelerin birden fazla yurtdışından ithal ediliyor. Hasebiyle eserler hem kur farkından hem de global olarak büyük bir artış gösteren hammadde fiyatlarından fazlasıyla etkileniyor.
DW Türkçe'den Emre Eser haberine nazaran, şimdiye kadar bu artışları olabildiğince tüketiciye yansıtmamaya çalıştıklarını belirten dal temsilcileri ise hammadde fiyatlarındaki son yükselişten sonra gelecek ay yeni artırımların kaçınılmaz olduğunu söz ediyor.
Mobilyada artırım yolda!
Üretim maliyetlerinde son bir yılda önemli yükselişlerle karşılaştıklarını belirten Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Lideri Ahmet Güleç, Nisan ayından itibaren mobilya eserlerinde yüzde 10 ile 15 ortasında yeni bir artırımın daha olacağını söylüyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Şubat ayı enflasyon verisi yüzde 54,44 olurken, konut eşyalarındaki yıllık fiyat artışı ise yüzde 65 düzeyinde gerçekleşmişti.
1 yılda ikiye katlanan fiyatlar!
Metaller, cam, sünger, ağaç, kumaş, mermer, plastik ve kaplama üzere ithal eserlerdeki fiyat artışlarının 12 ayda yüzde 100 ila yüzde 150 oranında artış gösterdiğini lisana getiren Güleç, 'Hammadde fiyatlarındaki bu artışla kimse başa çıkamıyor. Üstelik üretim maliyetlerindeki yükselişler yalnızca bunlarla hudutlu değil. Kullandığımız elektrik, doğal gaz, emekçi fiyatları ve nakliye masrafları da daima katlanıyor. Biz her artışı olduğu üzere yansıtmıyoruz. Bu süreçte daima kendi kârımızdan yedik. Tüketiciye yansıtmamaya çalıştık. Fakat bunun bir sonu yok. Bir noktada siz de bu artışları son esere yansıtmak zorundasınız' formunda konuştu.
Beyaz eşyada da artırım geliyor!
Günlük hayatın vazgeçilmezlerinden olan beyaz eşya kümelerinde da misal bir durum kelam konusu. Beyaz eşya bayileri de markalar tarafından gelecek aydan itibaren eserlerine yüzde 10 oranında bir artırım yapılacağı bilgisinin paylaşıldığını söz etti. Bu eser kümelerindeki artışın temel nedeni ise bilhassa alüminyum ve birtakım çiplerdeki fiyat artışı olarak tabir ediliyor.
Ancak maliyet artışı yalnızca bu eserlerle hudutlu değil.
Mutfakta yangın yalnızca besinde değil!
Uluslararası piyasalarda yaşanan hammadde fiyatlarındaki artışın savaşın da tesiriyle çok yüksek boyutlara ulaştığını anlatan Konut ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Lideri Talha Özger'e nazaran tava ve tencere üzere eserlere de önümüzdeki devirde yüzde 30 oranında artırım kaçınılmaz.
Tonu 4 bin dolara satılan hammaddenin kısa müddet sonra 8 bin dolarlık bir maliyete ulaşmasının beklendiğini söz eden Özger, 'Piyasalarda savaş tesiriyle bu türlü bir durum kelam konusu. Esasen savaştan evvel de hammadde fiyatları uzun müddettir yükseliyordu. Savaş durumu çok öbür bir noktaya getirdi. Şu an kimse hammadde fiyatlarının hangi noktada duracağını bilmiyor. Şayet kısa müddette çözülmezse maalesef yakın vakitte eserlerimizde yüzde 30'a yakın bir artırım daha olacak. Lakin piyasalarda bir yumuşama olur ve hammadde fiyatları gerileme gösterirse bu artırım yüzde 30'dan daha aşağı bir oranda kalacaktır' diye konuştu.
Savaş uzadıkça maliyet artıyor
Özger, ayrıyeten şunları söyledi:
Eğergirdi maliyetlerindeki artış artmaya devam ederse ve barış sağlanamazsa bu kere ilerleyen günlerde, yani 3-4 ay sonra raflara yansıyan artırım yüzde 60'ı bulabilir. Biz zati bugün yaşadığımız maliyet artışını tüketiciye yarın yansıtmıyoruz. Ürettiğimiz, bitmiş eseri eski fiyattan satıp periyodu geçirmeye çalışıyoruz. Artırımların yansıması da biraz vakit alıyor.
Bahar aylarının mobilya, beyaz eşya ve küçük mesken aletleri için epeyce hareketli geçtiğini söyleyen dal temsilcileri gelecek artırımlardan sonra bu harekette bir zayıflama olabileceğini belirtiyor.
Ambalajın maliyeti eseri aştı!
Özellikle tahta ve ambalaj fiyatlarındaki artışla kimsenin başa çıkamadığını söyleyen MOSFED Lideri Ahmet Güleç, 'Bizim iç pazarda kullandığımız odun hammaddesinde bile yüzde 60'dan fazla bir artış var. Devletin burada devreye girip dalı desteklemesi gerekiyor. Bu dayanaklar kural. Devir dönem uygulanan KDV indirimlerinin bile çok büyük tesiri olmuştu. Biz de kampanyalarla dayanak verdik. Ancak artık hem üretim tarafında hem de tüketici tarafında bunların devam etmesi gerekiyor' şeklinde konuşurken, EVSİD Lideri Talha Özger de kimi eserlerde ambalaj maliyetinin eserin kendisini geçtiğini söylüyor. Özger, başta ambalaj olmak üzere plastik ve kâğıt üzere birtakım eserlerde maliyet düşüşünün sağlanmaması durumunda üretimin zora gireceğini söz ediyor.