Exim Bank, FETÖ şirketlerine milyonlarca lira kredi vermiş

Kredi alacaklarının peşine Asya İştirak Bankası kapatıldıktan sonra da gecikmeli olarak düştüğünü tespit eden Sayıştay, “Yetkililerin mali sorumluluğu aranmalı” dedi

AKP-FETÖ alakaları, 'Siyasi ayak' tartışmaları ile yine gündemin birinci sıralarına yerleşirken, kamu kaynakları ile cemaate bağlı şirketlerin fonlanması Sayıştay raporlarında da ortaya kondu. Asya İştirak Bankası’nın verdiği teminat mektupları ile bankadan milyonlarca liralık kredi çeken, 15 Temmuz sonrası iflasını isteyen şirketlerden alacak tahsilinde de gecikmeli davranıldığı ortaya çıktı. Sayıştay, bu sürece ait yetkililerin sorumluluğunun altını çizdi.

Sayıştay, Başbakan Yardımcılığı’ndan Mehmet Şimşek devrinde alınarak evvel İktisat Bakanlığı’na bağlanan, isim değişikliği sonrası da Ticaret Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu olan Türkiye İhracat Kredi Bankası'nın (EXIM BANK) kredi süreçleriyle ilgili çarpıcı tespitlerde bulundu.




Sayıştay denetçilerinin Meclis’e sunulan kontrol raporu, 15 Temmuz sonrası kapatılan ve çok sayıda insanın müşteri ilgilerinin bile örgüt üyeliğine kanıt olarak gösterildiği Bank Asya ile iktidar ortasındaki münasebetleri ortaya koydu.

Bankanın güç duruma düşürülmesine neden olan krediler ve 15 Temmuz sonrası da gerekli süreçlerin vaktinde yapılmadığı tespitleri raporda yer aldı.

Kontrol raporunda, Asya İştirak Bankası teminat mektupları ile krediler çeken şirketlerin “iflas erteleme taleplerine ve iflas kararlarına karşın kredi hesapları ile ilgili süreçlerin geç başlatıldığı, bankanın faaliyet müsaadesinin 19 Temmuz 2016’da iptaline teminat mektubu kullanan firmalardan teminat mektubunun değiştirilmesi ya da ek teminat talep edilmesi yoluna gidilmediği” bildirildi. Raporda, kredi takip süreçlerinin daha dikkatli yapılmasını istenilerek, “Zamanında gerekli önlemi almayan yetkililerin mali sorumluluğunun aranması önerilir” denildi.

Raporda yer alan tespitlerden öne çıkanlar özetle şöyle:

15 TEMMUZ’LA DA BİTMEDİ




? Dokuma eserleri imalatı ve satışı şirketi:

9 milyon 471 bin 398 Avro, 19 milyon 630 bin ABD Doları ve 31 milyon 350 bin TL kredi kullandırıldı. Şirketin Asya İştirak Bankası kaynaklı 6 milyon 503 bin Avro dengeli teminat mektupları 21 Mart 2018’de Bank Asya için açılan iflas masasına iflas erteleme müracaatında bulunduktan dört ay sonra başvurdu.

? Dişli ve senkromeç üreticisi şirket:

2018 sonunda 2 milyon 651 bin TL’lik kredisi “Tasfiye Olunacak Alacaklar Hesabında” izlenen şirketin Asya İştirak Bankası kaynaklı 804 bin 384 Avro dengeli teminat mektupları 2018’de iflas davası açıldıktan yaklaşık iki buçuk ay sonra kaydedildi.

? Blok mermer üretim ve ticaret şirketi:

8 milyon 300 bin ve 7 milyon 800 bin ABD Doları kredi kullandırılan şirketten bankanın 2 milyon 749 bin TL’lik alacağı için Aralık 2016’da iflas masasına müracaat yapıldı. Şirketin iflas ertelemeye başvurmasından beş ay, iflas kararı verilmesinden bir ay sonra hesabı ket edildi.

? Oto korkuluk imalat, montaj ve taahhüt işleri şirketi:




Şirkete yaklaşık 38 milyon ABD Doları fiyatında kredi kullandırıldı. Şirket Aralık 2015’te iflas erteleme talebinde bulundu. Banka, hesabın kat edilme tarihine kadar, 23 teminat mektubundan 1 milyon 332 bin 928 TL, 1 milyon 591 bin ABD Doları ve 587 bin 576 Avro tahsilat yaptı. Şirket kalan kredi taksitlerini ise vadesinde ödeyemedi. Asya İştirak Bankası’nın teminatı dahilindeki kredisine ait tazmin talebinde bulunuldu lakin banka ve devredildiği TMSF’den olumlu karşılık alınamadı. Şirketin Aralık 2015’te iflas erteleme talebinde bulunmasına, 2016 ve 2017 yılında tahsilatlarının değerli bir kısmını teminat mektubu tazmini yoluyla yapmasına karşın kredi alacağının kat edilmesi süreci Eylül 2017’de istendi. Banka 19 Temmuz 2016’da kapatıldı fakat firmanın teminat mektubunun da değiştirilmesi istenmedi.

? İplik, örme ve boyalı örme kumaş üreticisi şirket:

2012 yılında firmaya teminat mektubu karşılığında toplam yaklaşık 6,1 Milyon ABD Doları meblağında kredi kullandırıldı. Firma, 700 bin ABD doları fiyatındaki işletme sermayesi kredisinin 1 Aralık 2016 taksidini ödemedi. Lakin 570 bin 707 ABD Doları dengeli teminat mektupları 21 Mart 2018’de iflas masasına kaydedildi.

Nurcan Gökdemir/Birgün