iltasyazilim
FD Üye
FABL NEDİR?
Hayvanlar ya da cansız varlıklar aralarında geçen bir olayı, çoklukla manzum olarak anlatan ve tavsiye veren yazılara fabl denir
Fabl türü eğitim ve öğretimde çokça kullanılır Konu epeyce kısadır Kahramanlar insan kişilik ve davranışlarına sahip hayvan, bitki ve cansız varlıklardır
Eski Türk Edebiyatında kıssadan hisse adı verilen bu türün örneklerine Sadi ’nin Bostan ve Gülistan ve Mevlana ’nın Mesnevisinde de oldukça çok rastlanır
Eski Edebiyatımızda fabl türünün en bilinen eseri 15 Asır şairi Şeyhî ’nin Harname isimli eseridir
Dünya Edebiyatında bu türün meşhur isimleri Ezop ve Lafonten ’dir (La Fontaine)
Hint yazarı Beydaba ’nın fabl türündeki manâlı ve ünlü eseri Kelile ve Dimne ’dir
Edebiyatımızda Tanzimat döneminde Şinasi önce Lafonten ’den tercümeler yapmış daha sonra kendisi de fabl türü eserler ortaya koymuştur Orhan Veli Kanık ve Sabahattin Eyüboğlu ’nun Lafonten ’den yaptığı tercümeler de önemlidir
Günümüzde özellikle çocuklara karşın eser veren yazar ve şairlerimiz fabl türüyle birbirinden güzel ürünler ortaya koymaktadırlar
Sitemizde fabl türü ile ilgili örnekleri okuyabilirsiniz
MRSelimoğlu
ÖRNEK FABL
LEYLEĞİN ZIHINSEL OLARAK
Güvercinin biri yüksek bir hurma ağacına yuva yapmıştı Orada yumurtluyor, yavrularını orada besliyordu Güvercinin böyle yüksek bir ağaçta yavru beslemesi fazla güç oluyordu
Hayvancağız yavrular yavrulamaz bir tilki geliyor, güvercini korkutuyordu:
Ya yavrularını aşağıda beygir ya da ağaca tırmanıp hepsini değil edeceğim, diyordu
Güvercin korkudan tir tir titriyor, yavrularını altında atıyordu Tilki de afiyetle onları yiyordu
Güvercin tekrar yumurtlamış, nefret içinde yuvasında büzülüp kalmıştı O sırada bir leylek gelerek güvercine selamlama verdi, hatırını sordu Üzüntülü olduğunu görür görmez, bunun sebebini sordu Güvercin olanları tıpkı anlattı Bunun üzerine leylek:
Bak sana bir zihin öğreteyim Tilki yine gelirse dersin ki, ben bundan böyle sana yavrularımı atmayacağım Çıkabilirsen çık al Beni ele geçiremezsin Ben uçar kurtulurum, ancak yavrularımı alabilirsin
Bu sözleri söyledikten sonra leylek uçup gitti Bir su kıyısına kondu Tilki tekrar hurma ağacının altına geldi Bağırıp çağırdı Güvercinden yavrularını istemeye kalkıştı Güvercin leyleğin kendisine söylediği sözleri tilkiye söyledi
Tilki:
İyi lakin, dedi, bu aklı sana kim öğretti?
Güvercin:
Kim olacak, leylek
Ben ona acilen kim olduğumu göstereyim de anlasın, dedi
Irmak kıyısına koştu Leyleği görür görmez ona yaklaştı
Leylek, dedi Söyle bakayım, yel sağdan eserse ne yaparsın, soldan eserse ne yaparsın, başını hangi yöne çevirirsin?
Leylek:
Sağdan eserse başımı sola, soldan eserse sağa çeviririm
Tilki:
Ya dört yönden rüzgâr eserse?
Leylek:
O zaman başımı kanatlarımın arasına alırım
Tilki:
Bu işi nasıl yaparsın? İnanmam açıkçası Böylesini hiç görmedim Siz kuşlar öbür hayvanlardan daha akıllısınız illaki
Leylek, tilkinin bu konuşmasından fazla hoşnut kalmıştı
Bak yapayım da, bir defa de sen gör
Leylek başını kanatlarının arasına aldı Tilki hemen leyleğin üstüne atıldı Leyleği boğdu
Tilki:
Ey kendinin düşmanı, dedi Güvercine düşünce veriyorsun da, kendin neden akıllı olmuyorsun? Bak düşmanın seni avladı
RSelimoğlu *
Hayvanlar ya da cansız varlıklar aralarında geçen bir olayı, çoklukla manzum olarak anlatan ve tavsiye veren yazılara fabl denir
Fabl türü eğitim ve öğretimde çokça kullanılır Konu epeyce kısadır Kahramanlar insan kişilik ve davranışlarına sahip hayvan, bitki ve cansız varlıklardır
Eski Türk Edebiyatında kıssadan hisse adı verilen bu türün örneklerine Sadi ’nin Bostan ve Gülistan ve Mevlana ’nın Mesnevisinde de oldukça çok rastlanır
Eski Edebiyatımızda fabl türünün en bilinen eseri 15 Asır şairi Şeyhî ’nin Harname isimli eseridir
Dünya Edebiyatında bu türün meşhur isimleri Ezop ve Lafonten ’dir (La Fontaine)
Hint yazarı Beydaba ’nın fabl türündeki manâlı ve ünlü eseri Kelile ve Dimne ’dir
Edebiyatımızda Tanzimat döneminde Şinasi önce Lafonten ’den tercümeler yapmış daha sonra kendisi de fabl türü eserler ortaya koymuştur Orhan Veli Kanık ve Sabahattin Eyüboğlu ’nun Lafonten ’den yaptığı tercümeler de önemlidir
Günümüzde özellikle çocuklara karşın eser veren yazar ve şairlerimiz fabl türüyle birbirinden güzel ürünler ortaya koymaktadırlar
Sitemizde fabl türü ile ilgili örnekleri okuyabilirsiniz
MRSelimoğlu
ÖRNEK FABL
LEYLEĞİN ZIHINSEL OLARAK
Güvercinin biri yüksek bir hurma ağacına yuva yapmıştı Orada yumurtluyor, yavrularını orada besliyordu Güvercinin böyle yüksek bir ağaçta yavru beslemesi fazla güç oluyordu
Hayvancağız yavrular yavrulamaz bir tilki geliyor, güvercini korkutuyordu:
Ya yavrularını aşağıda beygir ya da ağaca tırmanıp hepsini değil edeceğim, diyordu
Güvercin korkudan tir tir titriyor, yavrularını altında atıyordu Tilki de afiyetle onları yiyordu
Güvercin tekrar yumurtlamış, nefret içinde yuvasında büzülüp kalmıştı O sırada bir leylek gelerek güvercine selamlama verdi, hatırını sordu Üzüntülü olduğunu görür görmez, bunun sebebini sordu Güvercin olanları tıpkı anlattı Bunun üzerine leylek:
Bak sana bir zihin öğreteyim Tilki yine gelirse dersin ki, ben bundan böyle sana yavrularımı atmayacağım Çıkabilirsen çık al Beni ele geçiremezsin Ben uçar kurtulurum, ancak yavrularımı alabilirsin
Bu sözleri söyledikten sonra leylek uçup gitti Bir su kıyısına kondu Tilki tekrar hurma ağacının altına geldi Bağırıp çağırdı Güvercinden yavrularını istemeye kalkıştı Güvercin leyleğin kendisine söylediği sözleri tilkiye söyledi
Tilki:
İyi lakin, dedi, bu aklı sana kim öğretti?
Güvercin:
Kim olacak, leylek
Ben ona acilen kim olduğumu göstereyim de anlasın, dedi
Irmak kıyısına koştu Leyleği görür görmez ona yaklaştı
Leylek, dedi Söyle bakayım, yel sağdan eserse ne yaparsın, soldan eserse ne yaparsın, başını hangi yöne çevirirsin?
Leylek:
Sağdan eserse başımı sola, soldan eserse sağa çeviririm
Tilki:
Ya dört yönden rüzgâr eserse?
Leylek:
O zaman başımı kanatlarımın arasına alırım
Tilki:
Bu işi nasıl yaparsın? İnanmam açıkçası Böylesini hiç görmedim Siz kuşlar öbür hayvanlardan daha akıllısınız illaki
Leylek, tilkinin bu konuşmasından fazla hoşnut kalmıştı
Bak yapayım da, bir defa de sen gör
Leylek başını kanatlarının arasına aldı Tilki hemen leyleğin üstüne atıldı Leyleği boğdu
Tilki:
Ey kendinin düşmanı, dedi Güvercine düşünce veriyorsun da, kendin neden akıllı olmuyorsun? Bak düşmanın seni avladı
RSelimoğlu *