Farabi Hayatı ve Eserleri

Farabi Hayatı ve Eserleri

HAYATI
871 yılında Turkistan ’da doğan Farabi ’nin babasının kumandan olduğu dışında ailesi hakkında bilgi yoktur Doğduğu şehir olan Farab ’da dini eğitimini tamamladıktan sonra bir sure kadılık yaptı Ancak ilm oğrenme arzusu onu şehrinden cıkarttı ve hayatı boyunca seyahat ederek once Buhara sonra Semerkant, ardından Merv, Belh, Bağdat ve İran gibi bolgeler de kultur seviyesini yukseltti Bağdat ’a vardığında 40 yaşını gecmiş olan Farabi burada mantık ve felsefe ilmini oğrendi 20 yıl kadar burada yaşayan Farabi eserlerinin coğunu da burada kaleme aldı ve 941 yılında Dımaşk ’a gitti İlerlemiş yaşına rağmen 948 yılında Mısır ’a gitti ve 2 yıl sonra 950 yılında 80 yaşlarındayken hayatını kaybetti

ŞAHSİYETİ
Maddiyata onem vermeyen, şohret ve gosterişten nefret eden Farabi, ruhun ve ahlakın temizliğinin her şeyden ustun olduğunu duşunmektedir İlim ve sanat adamlarına buyuk değer verirdi Hayatı boyunca munzevi bir hayat yaşadı, hic evlenmedi ve mal mulk edinmedi

Şohretten nefret etse de yaşarken buyuk bir şohrete kavuşmuş olan Farabi ‘ ’Muallimi Sani ’ ’ sıfatı ile anılmaktaydı Her zaman mutevazi bir kişilik sergileyen Farabi, ona ‘ ’Sen mi daha bilginsin, Aristo mu? ’ ’ diye sorulunca ‘ ’Eğer Aristo ’ya yetişseydim onun en seckin talebelerinden olurdum ’ ’ Diyerek bunu kanıtlamaktadır

İLMİ BİRİKİMLERİ
Yaşadığı donemde ilimlerin tasnifini yapmış ve her ilmin tanımını, teorik ve pratik acıdan değerini belirtmiştir İlimleri başlıklandıran filazof; dil, mantık, matematik, fizik ve metafizik, son olarak medeni ilimler adları altında bilgilerini acıklamıştır Ayrıca ilim ve sanatları taşıdıkları değer acısından da sınıflandırmıştır En buyuk başarısını Mantık ’da gosteren Farabi, dil ile mantık arasında sıkı bir ilişki kurmuştur Ona gore dil bilgisi hatasız konuşmanın, mantık da doğru duşunmenin kurallarını vermektedir

Felsefedeki duşuncesi ise varlık olarak varlığın bilgisidir Yani tum kainatı kaplayan bir ilimdir Zaten Farabi, ‘ ’Filozof ’un yapması gereken şey kendi gucu olcusunde Allah ’a benzemektir ’ ’ diyerek filozofun fikren aydınlanarak Allah ’ın varlığının evrensel bilgisine sahip olmasını kastediyordu

Filozof varlıkları şu şekilde sınıflandırmıştır Onkoloji, KulliCuzi, VacibMumkin ve Sudur Teorisi Farabi ’nin fizik anlayışı ise basit olsun birleşik olsun tabii cisimlerin ilkelerini, ozelliklerini ve onlardaki değişimi sağlayan prensipleri icinde barındıran bir ilimdi

Farabi doğustan bilgi teorisini reddederek, yeni doğmuş bir cocuğun zihninin bomboş olduğunu savunur Akıl kavramını bircok farklı eserinde tum boyutları ile incelemiş olan Farabi, aklı ameli ve nazari olmak uzere ikiye ayırır

Bunun dışında filozof erdemli bir hayatın ancak ideal bir toplumla gercekleşebileceğini savunur Bu savında Eflatunun utopik devletinin izleri okunmaktadır

DİN FELSEFESİ
Farabi, din felsefesinin temel meselelerini şu şekilde sıralar;

Uluhiyyet, insan aklının ulaşabildiği en genel kavram varlık, en kutsal kavram ise Allah ’tır

Nubuvvet, butum semavi dinler vahye dayanır Peygamber, Allah tarafından ustun yetenekler ile donatılmış, onun emir ve iradesinin insanlara ulaştırmakta gorevlendirilmiş ustun bir şahsiyet olarak kabul edilir

Mead, insanın yapısında var olan ebediyet duygusu, onu ruhun olumsuzluğu fikrine ve olumden sonraki ikinci bir hayatın varlığı uzerinde duşunmeye sevketmesidir

ESERLERİ
100 ’den fazla eser yazmış olan duşunurun coğu eseri başka dillere de tercume edilmiştir Başlıca eserlerine bakacak olursak; ElMedinetu ’lfazıla, EsSiyasetu ’lmedeniyye, Kitabu ’lMille, EtTenbih Sebili ’s Saade, Fusulu ’lMedeni, ElCem Beyne reyeyi ’lhakimeyn, Risale Fima yenbagi en yukaddem kable teailumu ’lfelsefe, Fususu ’lhikem, Risaletu Zinnuni ’lKebir