Farabi'nin Sudur Nazariyesi

Farabi'nin Sudur Teorisi


Farabi'nin Sudur Anlayışı


İslam filozoflarında da ilk olarak Farabi temelde YeniPlatoncu Plotinusu takip ederek evrenin yaratılışında sudur teorisini benimsedi Buna gore goksel ve dunyevi varlıklar determinist bir surec sonucu ilk varlık olan Allahtan turemişlerdi

İbn Sinanın sudur teorisinin farabinin kinden esas itibariyle farklı bir tarafı yoktur Cunku her ikisi de bu konu da İskenderiye ekolunden, yani yeni eflatunculuğun temsilcisi Plotinden istifade etmişlerdir Fakat İbn Sina, Farabiye nisbetle maddeye daha az onem atfederek makulatı* maddeden ustun tutmuştur Hatta nefsi de makulat ile cisimler arasında bir vasıta gibi gorerek maddeyi en aşağı varlık olarak kabul etmiştir Ancak Farabi de, İbn Sinada bu nazariyeye Plotinden daha farklı bir yorum getirmişlerdir

Farabi'nin Sudur Teorisi

Buna gore; Allah birdir ve varlıklar ondan zaruri olarak sudur etmiş, fışkırmış ve dışa vurmuştur Buna gore evrenin, bir bakıma Allahın iradesi olmadan ortaya cıktığı kabul ediliyordu Allah, sadece kendisini biliyor, kendisinden zorunlu olarak sudur eden evren hakkında bilgi sahibi değildi

Farabi ayrıca, ahiret hayatının, sadece ruhi olduğuna inanıyordu

Farabinin Sudur Teorisi, aslında Antikcağ duşuncesinin bu asırdaki bir ceşit yansıması olup, yaratılışı Allahın hur iradesinde goren İslam anlayışına ters duştuğu icin tenkit edilmiştir

Farabiye gore, Peygamber de filozoflar da Faal Akılla irtibat kuran seckinlerdir Aralarındaki fark, Peygamberin buna hayal gucune sahip mertebesiyle varması, diğerlerinin buna duşunce ve nazarla ulaşmasıdır Farabiye gore faal akıl, Peygambere vahiy getiren Cebrail ile aynı mahiyettedir Farabi, Peygamberin bilginin bu saf kaynağına, faal akıl veya Cebraile muhayyile aracılığıyla ulaşırken, filozofun akli duşunme ve derin tefekkurle vardığını belirtir