iltasyazilim
FD Üye
Hacettepe Teknoparkı ’nda etkinlik gösteren genç araştırmacılar, yürüme yetisini kaybeden hastaların ayakta durmasını ve yürütülmesini sağlayacak ''pantolon sistemi''geliştiriyor
Konak Tıp Çevre ve Madencilik Ltd Şti Genel Müdürü Prof Dr Ufuk Kemal Gülsoy, AA muhabirine, Paraplejik Hastaların Yürütülmesi ve Rehabilitasyonunda Ses Komutlu, Bilgisayar Destekli Pnömatik Pantolon Sistemi Prototipinin Oluşturulması isimli projelerini anlattı
Şirketlerinin 1986 yılında kurulduğunu ve bilhassa sağlıkta görüntüleme teknolojileri konusunda ArGe faaliyetleri yürüttüğünü dile getiren Gülsoy, 2 yıl önce başlattıkları projelerinde ise yürüme yetisini kaybetmiş hastaların ayağa kaldırılmasını sağlayacak pantolon sistemi geliştirmeyi amaçladıklarını kaydetti
PARAPLEJİ NEDİR?
Paraplejinin, omurganın yukarı sırt bölgesi veya daha aşağı kesimlerinde oluşan yaralanmalar sonucu omurilikteki asap iletiminin vücudun aşağısına ulaşamaması ile ortaya çıkan fazla kompleks bir klinik tablo olduğunu anlatan Gülsoy, hastalığın boşaltım ve cinsel kontrolsüzlük gibi öyle çok yaşamsal işlevin de yitirilmesine neden olduğunu belirtti
Gülsoy, genç yaşta kötürüm kalan bir insanın ömür boyu başkalarına yoksul yaşamak zorunda oluşu ve yürüyemeyecek durumda olmasının çok ciddi psişik sorunları da beraberinde getirdiğini vurguladı
Projelerinin genç yaşta parapleji olmuş, yaşama sevincini ve umudunu kaybetmemiş ve iş yapabilme yeteneği yer alan dinç ve devingen grup hastalara karşın geliştirildiğini gösteren Gülsoy, bu grup hastalar için egemen yaşam koşulları sağlanabileceğine sinyâl etti Gülsoy, projedeki hedeflenen getirileri şöyle anlattı:
Söz konusu pantolon sistemi, kasları pasif olarak hareket ettirip ölmelerini, dolaşımsal hastalıkların ortaya çıkmasını, kemik erimesini, cilt hastalıklarının oluşmasını engelleyecek; bu vesile ile genç hastaların iyileşme umudunu yitirmesi önlenecek Çünkü günün birinde asap iyileşmesi sağlanırsa hasta hareketini sağlayacak niyet organın sağlam kalacağını bilecek Manâlı bir nokta, uyumlandırılabilir yazılım baştan sona hastanın orteze kısa sürede uyumu da sağlanacak
MEVCUT YÖNTEMLERE ÜSTÜNLÜKLERİ
Bugüne kadar paraplejik hastaların yürütülmesine ve rehabilitasyonuna yönelik çok sayıda ortez ve yerine koyma geliştirildiğini, fakat bunların hiçbirinin projelerindeki ayrıntılı yapıya sahip olmadığını gösteren Gülsoy, sözlerini şöyle sürdürdü:
Teknolojimiz, ses komutlu ile çalışacak ve ellerin kullanımı için yeterli özgür sağlayacak Mevcut ortezlerin öyle çoğu sert materyallerden üretildiğinden hareket kaybı yanına duyu kaybı da olan hastanın beğenilmeyen yaralanmalarına niçin olabiliyor Projemizdeki havalı, yumuşak sistem bu bakımdan öncü olacak
Projede hedeflenen pantolon sistemi, bu tür hastaları kısa sürede kendi bacakları üzerinde yürütmeyi sağlayarak kasların ölmesini ve kemiklerin erimesini, eklemlerin donmasını önleyecek Proje ile yapılmak istenen pantolon sistemi, dünyada henüz bu düzeyde gerçekleştirilmemiş bir ortez oluşturuyor
SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR?
Projenin mekanik, elektronik ve yazılım bölümlerinden oluştuğunu, insan vücuduna fazla yakın mekanizmalar içerdiğinden konforlu bir yürüme sağlamayı hedeflediğini belirten Gülsoy, sistemi şöyle anlattı:
Projenin mekanik kısmı, dış iskeleti oluşturan sert plastik veya hafif metal alaşımlardan üretilmiş, üzerinde değişik oynaklar yer alan çerçeve ile buna sıkıca kaynaştırılmış ve içerisinde istenilen şekilde basınç değişikliklerine dirençli öbür katmanlardan oluşan pantolondan ibaret Dış iskelet, hem takviye ayrıca de eklemleri vasıtasıyla hastanın hareketine müsade verecek yapıda olacak; belini tepede olan tutacak, kalça, diz, üçgenin taban olmayan kenarı bileği eklemini sabitleyecek fakat insan kalkıp ayakta durabilsin
Pantolonun en iç katmanını, içerisinde düşük basınçlı atık havanın aşağıdan yukarı dolaşacağı, bir nevi sıvazlamaya benzer hareket ile duyudan yoksun bacakları ilk elden ve dolambaçlı travmalardan koruma yanına, toplar damar dolaşımını yatıştırıcı etki yapacak astar bölümü oluşturuyor
Dış katman ise ana işlevsel bölümü meydana getiriyor Burada evvelden hesaplanan, her eklemi oturma kalkma, ayakta durma ve yürüme pratiğine uygun bir şekilde hareket ettirecek momentleri sağlayacak kuvvetin oluşturulması için zorunlu basınç bölmeleri ve basınçlı havayı sevk eden kanallar bulunacak
Sistemin elektronik yoklama ünitesinin ise bir mikroişlemci ve emrindeki ünitelerinden oluştuğunu gösteren Gülsoy, yazılımların bu sistem üstünde çalışacağını bildirdi
SESLE YÖNLENDİRİLECEK
Yazılımın birinci bölümünün sistemi sesle yol göstermek için kullanılacak komut tanınma sistemi olduğunu kaydeden Gülsoy, buradaki yazılımın elektronik üniteden alınacak analog ses sinyalini tanıyarak hangi hareket komutunu ifade ettiğini belirleyeceğini ve gerisinde yazılımın ikinci bölümünü harekete geçireceğini kaydetti
Gülsoy, ürünün ortaya çıkmasının arkasında hastalara getireceği yararlarla ilgili şöyle konuştu:
Projeyi çalıştırabilecek en kayda değer zorlama hastanın kendisi Bu sistemde enerji verimliliği kayda değer bir yer tutacak Pnömatik sistem, tanıdık pnömatik kaslardan öbür bir egzersiz prensibine sahip olacak Bu kapalı devre, eklemleri yoklama edip gerektiğinde kilitleyecek, hareket moduna konumlanmış eklemlere zorunlu hareketleri yaptıracak momentleri uygulayacak şekilde basınç değişikliklerini sağlayacak ve bunu pnömatik kasların aksine bir alıştırma ile başaracak
DESTEK BEKLİYORUZ
Projenin duyulmasının arkasından bir sosyal baskı ile karşılaştıklarını ve bu nedenle projeyi bir lahza önce bitirmeye çalıştıklarını dile getiren Gülsoy, Türkiye ’de ArGe destekleri konusunda devletin kayda değer bir yaklaşımının bulunduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu:
Ama işleyiş daima beklendiği gibi olmuyor Projemiz TÜBİTAK destekli olmasına rağmen demin TÜBİTAK ’tan bir maddi destek alamadık TÜBİTAK ’a 3 yıllık bir vakit içinde takriben 2 milyon dolarlık bir harcama öngörmüştük Yaklaşık 2 yılı geçti Fiziksel yardım alamadığımızdan öz kaynaklarımızla hareket ettiğimizden proje yavaş ilerliyor Ticari partner bulabilirsek, projemizi fazla daha hızlı olarak hayata geçirilebiliriz Çünkü ArGe ’de önemli ilerlemeler sağladık
UMUT TACİRİ OLMAK İSTEMİYORUZ
Avrupa ’da 300 binin üstünde, Türkiye ’de de yaklaşık bu rakam kadar paraplejik hastanın bulunduğunun varsayım edildiğini dile getiren Gülsoy, Projemizin şu anki alternatifi akülü sandalyeler Projemizin bu sandalyelerin dörtte bir fiyatına pazarlanabileceğini düşünüyoruz Keza, ürünün kişisel versiyonları da çıkacak Sistem, yüksek teknoloji ürünü olarak bir pantolon haline sokulacak ve bu nedenle kolaylıkla hasta tarafından kullanılabilecek dedi
Gülsoy, paraplejik hastaların yeniden yürüme umudunu koskocoman hasretle bekleyen halk müziği olduğunu vurgulayarak, konuşmasını şu sözlerle tamamladı:
''Bu projenin manâlı bir ArGe projesi olduğunu ve halen üstünde çalışıldığını belirtmeliyiz Elektronik kısım bitmeye yaklaştı Motor bölümünde önemli çözümler sağladık İskelet buluş içermiyor Pantolon kısmı da bir nevi terzilik gerektiriyor Şu lahza çalışmalarımız sürüyor böylece bu hastalara umut tacirliği yapmak istemiyoruz'' *
Konak Tıp Çevre ve Madencilik Ltd Şti Genel Müdürü Prof Dr Ufuk Kemal Gülsoy, AA muhabirine, Paraplejik Hastaların Yürütülmesi ve Rehabilitasyonunda Ses Komutlu, Bilgisayar Destekli Pnömatik Pantolon Sistemi Prototipinin Oluşturulması isimli projelerini anlattı
Şirketlerinin 1986 yılında kurulduğunu ve bilhassa sağlıkta görüntüleme teknolojileri konusunda ArGe faaliyetleri yürüttüğünü dile getiren Gülsoy, 2 yıl önce başlattıkları projelerinde ise yürüme yetisini kaybetmiş hastaların ayağa kaldırılmasını sağlayacak pantolon sistemi geliştirmeyi amaçladıklarını kaydetti
PARAPLEJİ NEDİR?
Paraplejinin, omurganın yukarı sırt bölgesi veya daha aşağı kesimlerinde oluşan yaralanmalar sonucu omurilikteki asap iletiminin vücudun aşağısına ulaşamaması ile ortaya çıkan fazla kompleks bir klinik tablo olduğunu anlatan Gülsoy, hastalığın boşaltım ve cinsel kontrolsüzlük gibi öyle çok yaşamsal işlevin de yitirilmesine neden olduğunu belirtti
Gülsoy, genç yaşta kötürüm kalan bir insanın ömür boyu başkalarına yoksul yaşamak zorunda oluşu ve yürüyemeyecek durumda olmasının çok ciddi psişik sorunları da beraberinde getirdiğini vurguladı
Projelerinin genç yaşta parapleji olmuş, yaşama sevincini ve umudunu kaybetmemiş ve iş yapabilme yeteneği yer alan dinç ve devingen grup hastalara karşın geliştirildiğini gösteren Gülsoy, bu grup hastalar için egemen yaşam koşulları sağlanabileceğine sinyâl etti Gülsoy, projedeki hedeflenen getirileri şöyle anlattı:
Söz konusu pantolon sistemi, kasları pasif olarak hareket ettirip ölmelerini, dolaşımsal hastalıkların ortaya çıkmasını, kemik erimesini, cilt hastalıklarının oluşmasını engelleyecek; bu vesile ile genç hastaların iyileşme umudunu yitirmesi önlenecek Çünkü günün birinde asap iyileşmesi sağlanırsa hasta hareketini sağlayacak niyet organın sağlam kalacağını bilecek Manâlı bir nokta, uyumlandırılabilir yazılım baştan sona hastanın orteze kısa sürede uyumu da sağlanacak
MEVCUT YÖNTEMLERE ÜSTÜNLÜKLERİ
Bugüne kadar paraplejik hastaların yürütülmesine ve rehabilitasyonuna yönelik çok sayıda ortez ve yerine koyma geliştirildiğini, fakat bunların hiçbirinin projelerindeki ayrıntılı yapıya sahip olmadığını gösteren Gülsoy, sözlerini şöyle sürdürdü:
Teknolojimiz, ses komutlu ile çalışacak ve ellerin kullanımı için yeterli özgür sağlayacak Mevcut ortezlerin öyle çoğu sert materyallerden üretildiğinden hareket kaybı yanına duyu kaybı da olan hastanın beğenilmeyen yaralanmalarına niçin olabiliyor Projemizdeki havalı, yumuşak sistem bu bakımdan öncü olacak
Projede hedeflenen pantolon sistemi, bu tür hastaları kısa sürede kendi bacakları üzerinde yürütmeyi sağlayarak kasların ölmesini ve kemiklerin erimesini, eklemlerin donmasını önleyecek Proje ile yapılmak istenen pantolon sistemi, dünyada henüz bu düzeyde gerçekleştirilmemiş bir ortez oluşturuyor
SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR?
Projenin mekanik, elektronik ve yazılım bölümlerinden oluştuğunu, insan vücuduna fazla yakın mekanizmalar içerdiğinden konforlu bir yürüme sağlamayı hedeflediğini belirten Gülsoy, sistemi şöyle anlattı:
Projenin mekanik kısmı, dış iskeleti oluşturan sert plastik veya hafif metal alaşımlardan üretilmiş, üzerinde değişik oynaklar yer alan çerçeve ile buna sıkıca kaynaştırılmış ve içerisinde istenilen şekilde basınç değişikliklerine dirençli öbür katmanlardan oluşan pantolondan ibaret Dış iskelet, hem takviye ayrıca de eklemleri vasıtasıyla hastanın hareketine müsade verecek yapıda olacak; belini tepede olan tutacak, kalça, diz, üçgenin taban olmayan kenarı bileği eklemini sabitleyecek fakat insan kalkıp ayakta durabilsin
Pantolonun en iç katmanını, içerisinde düşük basınçlı atık havanın aşağıdan yukarı dolaşacağı, bir nevi sıvazlamaya benzer hareket ile duyudan yoksun bacakları ilk elden ve dolambaçlı travmalardan koruma yanına, toplar damar dolaşımını yatıştırıcı etki yapacak astar bölümü oluşturuyor
Dış katman ise ana işlevsel bölümü meydana getiriyor Burada evvelden hesaplanan, her eklemi oturma kalkma, ayakta durma ve yürüme pratiğine uygun bir şekilde hareket ettirecek momentleri sağlayacak kuvvetin oluşturulması için zorunlu basınç bölmeleri ve basınçlı havayı sevk eden kanallar bulunacak
Sistemin elektronik yoklama ünitesinin ise bir mikroişlemci ve emrindeki ünitelerinden oluştuğunu gösteren Gülsoy, yazılımların bu sistem üstünde çalışacağını bildirdi
SESLE YÖNLENDİRİLECEK
Yazılımın birinci bölümünün sistemi sesle yol göstermek için kullanılacak komut tanınma sistemi olduğunu kaydeden Gülsoy, buradaki yazılımın elektronik üniteden alınacak analog ses sinyalini tanıyarak hangi hareket komutunu ifade ettiğini belirleyeceğini ve gerisinde yazılımın ikinci bölümünü harekete geçireceğini kaydetti
Gülsoy, ürünün ortaya çıkmasının arkasında hastalara getireceği yararlarla ilgili şöyle konuştu:
Projeyi çalıştırabilecek en kayda değer zorlama hastanın kendisi Bu sistemde enerji verimliliği kayda değer bir yer tutacak Pnömatik sistem, tanıdık pnömatik kaslardan öbür bir egzersiz prensibine sahip olacak Bu kapalı devre, eklemleri yoklama edip gerektiğinde kilitleyecek, hareket moduna konumlanmış eklemlere zorunlu hareketleri yaptıracak momentleri uygulayacak şekilde basınç değişikliklerini sağlayacak ve bunu pnömatik kasların aksine bir alıştırma ile başaracak
DESTEK BEKLİYORUZ
Projenin duyulmasının arkasından bir sosyal baskı ile karşılaştıklarını ve bu nedenle projeyi bir lahza önce bitirmeye çalıştıklarını dile getiren Gülsoy, Türkiye ’de ArGe destekleri konusunda devletin kayda değer bir yaklaşımının bulunduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu:
Ama işleyiş daima beklendiği gibi olmuyor Projemiz TÜBİTAK destekli olmasına rağmen demin TÜBİTAK ’tan bir maddi destek alamadık TÜBİTAK ’a 3 yıllık bir vakit içinde takriben 2 milyon dolarlık bir harcama öngörmüştük Yaklaşık 2 yılı geçti Fiziksel yardım alamadığımızdan öz kaynaklarımızla hareket ettiğimizden proje yavaş ilerliyor Ticari partner bulabilirsek, projemizi fazla daha hızlı olarak hayata geçirilebiliriz Çünkü ArGe ’de önemli ilerlemeler sağladık
UMUT TACİRİ OLMAK İSTEMİYORUZ
Avrupa ’da 300 binin üstünde, Türkiye ’de de yaklaşık bu rakam kadar paraplejik hastanın bulunduğunun varsayım edildiğini dile getiren Gülsoy, Projemizin şu anki alternatifi akülü sandalyeler Projemizin bu sandalyelerin dörtte bir fiyatına pazarlanabileceğini düşünüyoruz Keza, ürünün kişisel versiyonları da çıkacak Sistem, yüksek teknoloji ürünü olarak bir pantolon haline sokulacak ve bu nedenle kolaylıkla hasta tarafından kullanılabilecek dedi
Gülsoy, paraplejik hastaların yeniden yürüme umudunu koskocoman hasretle bekleyen halk müziği olduğunu vurgulayarak, konuşmasını şu sözlerle tamamladı:
''Bu projenin manâlı bir ArGe projesi olduğunu ve halen üstünde çalışıldığını belirtmeliyiz Elektronik kısım bitmeye yaklaştı Motor bölümünde önemli çözümler sağladık İskelet buluş içermiyor Pantolon kısmı da bir nevi terzilik gerektiriyor Şu lahza çalışmalarımız sürüyor böylece bu hastalara umut tacirliği yapmak istemiyoruz'' *