iltasyazilim
FD Üye
Tarihçe
Kadıköy ve Fenerbahçesi;
İstanbul ’un Kadıköy yakası; Allah ’ın, yeryüzünü yaratırken kuşkusuz imtiyazlı davrandığı bir benzersiz yöre Tarihlerin hemen şimdi 1900 yılına ulaşmadığı İstanbul ’da, Kalamış ’ıyla
Fenerbahçe ’siyle, Caddebostan ’ı Suadiye ’si Moda ’sı ile hemen hemen bir rüya beldesi Göz alabildiğine bomboş arsalarla yemyeşil çayırlara sahip bu yörede, doğanın insanları spor yerine getirmek için güya teşvik ettiği yıllar
Ve de, İstanbul ’un silüeti deniz üzerinde uzaklardan perde perde yansıyıp dalgalanırken, Fenerbahçe Burnu ’nda yanıp sönerek yol belirten bir fener Türk sporuna önderlik edeceği bir kulübe sembol olmanın da gururu içinde, Adalar ’a, Marmara ’ya, daha da ötesi uzakta yıllara doğru benzer şevkle ışık saçacağı günlerin özlemi ile çakıp durmaya başlamıştı sözde Ve de Kadıköy, o dönemlerde en hoş semti olan Fenerbahçesi ’nin bağrından çıkaracağı takımını önce yakınlara, sonra da yarınlara hediye edeceği günleri bekliyordu gayri
Kuşdili Çayırında Birincil Futbol Oyunu;
Birincil futbol oyununun, bugünkü anlamıyla ilk olarak 1823 yılında İngiltere ’de oynanmaya başlamasının üzerinden az daha yıllar ve yıllar geçmişti Nihayet tarihler 1890 ’lı yıllara ulaştığında, Moda ’da oturan İngiliz ’ler de bu keyifli spordan en ince ayrıntısına kadar etkilenmiş ve o yemyeşil arsaların bulunduğu Kadıköy ’ün geniş alanlarında, futbolu oynamaya başlamışlardı Seyri fazla keyifli bu oyunun, çevredeki Türk gençlerinde de alaka uyandıracağı ve de bu sporu onlara sevdireceği pek natürel idi ve hatta da kaçınılmazdı Ama ne var fakat, o sıralarda süren monarşi rejimi nedeniyle Müslüman Türkler için cemiyet kurmanın ve hatta mevcut cemiyetlere deha üye olmanın yasak olmasından dolayı, Kadıköy Çayırlarında top koşturan İngiliz gençlere yeniden ama Rum gençleri eşlik edebilmekteydi gerçi, hemencecik her akşamüstü bilhassa Kuşdili Çayırında yapılan bu futbol maçları ya da antrenmanları, Kadıköy halkının büyük bir kesiminin ilgisini çekmekte, genelde akşamüstleri müsamaha için de olsa oynanan bu futbol oyunu için, Kalamış ’tan, Moda ’dan, Kuyubaşı ’ndan, ve hatta Haydarpaşa civarlarından gelecek öbek öbek halkı, gününe ve hava durumuna göre ufak ya da büyük kümeler halinde bu oyunu seyretmeye yöneltmekteydi Kadıköy halkının ekserisi ikindi sularında ayaklanır, günlerden Cuma ve Pazar değilse yani Kurbağalıdere ’nin kenarındaki salaş tiyatroda Komik Hasan ’ın tuluat kumpanyası oynanmıyorsa Kuşdili Çayırı ’na içten yola koyulurlardı Yok, eğer günlerden Cuma veya Pazar ise de, Moda ’ya içten veya şimdiki Fenerbahçe Stadyumu ’nun bulunduğu Papazın Çayırı ’na doğru yola koyulurlardı (*1) Omuzdaş kılıklı, burma bıyıklı tüylü tüysüz gençler, yanlarında zirve boy çocuklarla hanım nineler ve de orta ihtiyar hatunlar, Arap bacılar, ahretlikler, kahvede pineklemekten usanan efendi kişiler, burada çayırı çepeçevre kuşatır, kadınlar getirdikleri kilimleri yayarlar, erkeklerin kimi toprağa bağdaş kurar, kimi oldukça büyük bir taşa oturur, kimi ayakta dururdu Sucusu, dondurmacısı, kağıt helvacısı, simitçisi, baloncusu, Eyüp oyuncakçısı velhasılı satıcıların her çeşidi burada arzı endam eyler, burayı hemen hemen panayır yerinden farksız kılardı Ortadaki saha olacak alanda ise, kapı gibi gövdeli, başları açık, renk renk gömleklerinin kolları sıvalı, göğüsleri fora, bacaklarından dizkapaklarına dek şortlu bir alay adam nefes nefese koşuşurlar, birbirlerine çarpıp çarpıp, daha alçak alta üst üste mecelleşirler, iddiaya göre da top oynarlardı Oynanan bu futbollardan örnek bölge bir takım gençler, Kadıköy ’ündeki arsalarda veya geniş çayırlarda onlar gibi top oynamaya heveslenir, karman çorman bir biçimde, bir harradır bir gürradır gider, topa en fazla vuranla onu en havalara yükselten erbab sayılırdı Ne var oysa bir süre sonradan, bir diğer deyişle 1900 ’lü yıllara tamamen yaklaşılmasıyla birlikte, Moda ’da oturan İngiliz gençlerinin bundan böyle modern futbolu oynamaya başlamaları ve dolayısıyla da oynadıkları futbolu daha seyredilir bir halde sunmaları, kendilerini hayran hayran seyreden Kadıköy ’lü gençlerin yüreklerinde birtakım kıpırdanmalara sebep oluyor, onlar gibi organize bazı kurma isteklerini ise, vazgeçilemez bir tutkuya dönüştürmeye başlıyordu
Kadıköy Football Association ;
1890 ’lı yıllarda İstanbul Moda ’da yaşayan İngiliz ailelerinden La Fontaine, Giraud, Whittall, Charnaud, Pears, Armitage aileleri Kadıköy ve Moda ’nın çayırlarında kendi arasında bu oyunu yeni yeni oynamaya başladıklarında, İzmir ’de yaşamış İngiliz aileleri, Bornova çayırlarında bu oyunu çoktan oynamaya başlamışlardı bile (*2) Zira sosyal ve yönetimle ilgili bakımdan payitaht İstanbul ’a uzaktan ve kuytu iki şehir halkı olan Selanik ile İzmir, 1870 ’li yıllarda Osmanlı ’nın futbol oyunu için ilk taraftar bulduğu toprakları oluyor, futbol oyunu o dönemlerde dini inançların da etkisi ile Müslüman Türkler aralarında gelişemediğinden, böylece de Osmanlı toprakları üstünde ilk kere gayrimüslim ve levanten (ülkede yerleşmiş bulunan tanıdık olmayan uyruklu) vatandaşlar tarafından oynanıyordu
Moda ’da futbolla tanışan ilk ailelerin İstanbul ’da İngiltere elçiliği personeli görevlileriyle arasında yaptıkları maç rekabetini, 1894 yılında İzmir ’de “Football Club Smyrnenin kurulması ile birlikte İstanbul İzmir rekabeti izlemeye başlıyordu (*3) İzmir ’de futbolun öncülüğünü yapan James La Fontaine, 1889 yılında İstanbul ’a yerleştiğinde, Kadıköy ’de İngilizlerin futbolrugby karışımı bir oyun oynadıklarını görmüş ve onlarla kısa zamanda dostluk kurarak, daha iyi bildiği futbol oyununu onlara kabul ettirmişti Tarihler 1897 yılını gösterdiğinde, James La Fontaine ve arkadaşları Kadıköy yakasında ilk kez bir futbol takımı olarak Kadıköy Football Association adı aşağı toplanıyor, takımı yaratıcı İngiliz, Rum, Ermeni gençleri, çoğunlukla İstanbul ’a sefere gelen İngiliz gemicilerle oynadıkları oyunlarını Kadıköy ’ün çayırlarında sürdürüyor, ve her akşamüstü (birincil bölümde geniş bir biçimde sunduğumuz) o topluluk izleyici kitlesine de seyrettiriyorlardı Bu müsabakalar halkın öylesine ilgisini çekmişti ama “Football Association takımı, iki sene içerisinde “İzmir Karması ile ortak olarak futbol maçları yapmaya yönelmişti
“BLACK STOCKING FC Kuruluyor ;
Ne var ama, Sultan 2 Abdülhamid ’in padişahlığının sürdüğü o dönemde, mevcut monarşi rejiminin korunması nedeniyle Türk gençlerinin dernek kurmaları yasaktı Bu koşul ise, tanıdık olmayan ve azınlıkların top koşturdukları kendi topraklarında futbol oynamanın imkan ve zevkinden yoksun olan ve onların aralarına karışarak oynamak istedikleri bu çekici oyunu oysa gıpta ile seyretmekle yetinen Kadıköylü Müslüman Türk gençleri aralarında, yalnızca endişe yok bununla birlikte natürel ama öfke ve hırs da uyandırıyordu İşte her türlü tehlikeyi göze alan bu gençlerden, deniz öğrencisi Fuat Hüsnü (Kayacan), eski hariciyecilerden Reşat Danyal ve Mehmet Ali ile, Kuşdili ’nde Papazın Çayırı adı bahşedilen topraklarda meşin yuvarlağa vuruşlar yapan arkadaşları bu özlemin sona ermesini amaçlıyorlar, ve 1899 yılında da, devrin hafiye ve jurnalcilerinin dikkatlerinden kaçmak ve hışımlarından korunmak nedeniyle bir İngiliz adı aşağı Black Stocking FC (Siyah Çoraplılar Futbol Kulübü) ‘nü kuruyorlardı Oysa siyah çorap ve kırmızı üstteki formaları ile Türk gençlerinin oluşturduğu bu birincil Türk spor ve futbol topluluğu daha birincil maçlarında hafiyelerin baskınına uğruyor ve hemen dağıtılıyordu
1899; Fenerbahçe ’nin Reel Kuruluş Yılı
Burada dikkati çeken en manâlı nokta; Fenerbahçe Spor Kulübü ’nün Black Stocking FC ismi aşağıda 1899 yılındaki bu ilk girişimindeki öncülük yapan gençler ile, ilerideki yıllarda kurulacak olan Kadıköy Futbol Kulübü (1902) ve Fenerbahçe Futbol Kulübü (1907) ismi aşağıda toplanan gençlerin genelde benzer kişiler olacağıydı Dolayısıyla FENERBAHÇE KULÜBÜ kuruluşunu gayri resmi olarak 1899 yılında gerçekleştirmiş, ne var ama iki defa kapatılmaları nedeni ile faaliyetlerine, ancak resmi kuruluş yılları olan 1907 yılında geçebilmişti Görülen odur fakat; Black Stocking FC veya Kadıköy Futbol Kulübü isimleri, hedef karşısında birer araçtırlar Ayrıca İstanbul ’da kurulan futbol kulüplerinin listeleri incelendiğinde de; Moda Futbol Kulübü (1896), CadiKeuy Football Club (1899) ve Imogen (1900) takımlarının İngiliz uyruklular göre, Elpis (1900) takımının Rumlar kadar, Black Stocking (1899), Beşiktaş, Galatasaray ve Fenerbahçe kulüplerinin ise Osmanlı uyruklular göre yerleşmiş oldukları da zaten görülmektedir *
Kadıköy ve Fenerbahçesi;
İstanbul ’un Kadıköy yakası; Allah ’ın, yeryüzünü yaratırken kuşkusuz imtiyazlı davrandığı bir benzersiz yöre Tarihlerin hemen şimdi 1900 yılına ulaşmadığı İstanbul ’da, Kalamış ’ıyla
Fenerbahçe ’siyle, Caddebostan ’ı Suadiye ’si Moda ’sı ile hemen hemen bir rüya beldesi Göz alabildiğine bomboş arsalarla yemyeşil çayırlara sahip bu yörede, doğanın insanları spor yerine getirmek için güya teşvik ettiği yıllar
Ve de, İstanbul ’un silüeti deniz üzerinde uzaklardan perde perde yansıyıp dalgalanırken, Fenerbahçe Burnu ’nda yanıp sönerek yol belirten bir fener Türk sporuna önderlik edeceği bir kulübe sembol olmanın da gururu içinde, Adalar ’a, Marmara ’ya, daha da ötesi uzakta yıllara doğru benzer şevkle ışık saçacağı günlerin özlemi ile çakıp durmaya başlamıştı sözde Ve de Kadıköy, o dönemlerde en hoş semti olan Fenerbahçesi ’nin bağrından çıkaracağı takımını önce yakınlara, sonra da yarınlara hediye edeceği günleri bekliyordu gayri
Kuşdili Çayırında Birincil Futbol Oyunu;
Birincil futbol oyununun, bugünkü anlamıyla ilk olarak 1823 yılında İngiltere ’de oynanmaya başlamasının üzerinden az daha yıllar ve yıllar geçmişti Nihayet tarihler 1890 ’lı yıllara ulaştığında, Moda ’da oturan İngiliz ’ler de bu keyifli spordan en ince ayrıntısına kadar etkilenmiş ve o yemyeşil arsaların bulunduğu Kadıköy ’ün geniş alanlarında, futbolu oynamaya başlamışlardı Seyri fazla keyifli bu oyunun, çevredeki Türk gençlerinde de alaka uyandıracağı ve de bu sporu onlara sevdireceği pek natürel idi ve hatta da kaçınılmazdı Ama ne var fakat, o sıralarda süren monarşi rejimi nedeniyle Müslüman Türkler için cemiyet kurmanın ve hatta mevcut cemiyetlere deha üye olmanın yasak olmasından dolayı, Kadıköy Çayırlarında top koşturan İngiliz gençlere yeniden ama Rum gençleri eşlik edebilmekteydi gerçi, hemencecik her akşamüstü bilhassa Kuşdili Çayırında yapılan bu futbol maçları ya da antrenmanları, Kadıköy halkının büyük bir kesiminin ilgisini çekmekte, genelde akşamüstleri müsamaha için de olsa oynanan bu futbol oyunu için, Kalamış ’tan, Moda ’dan, Kuyubaşı ’ndan, ve hatta Haydarpaşa civarlarından gelecek öbek öbek halkı, gününe ve hava durumuna göre ufak ya da büyük kümeler halinde bu oyunu seyretmeye yöneltmekteydi Kadıköy halkının ekserisi ikindi sularında ayaklanır, günlerden Cuma ve Pazar değilse yani Kurbağalıdere ’nin kenarındaki salaş tiyatroda Komik Hasan ’ın tuluat kumpanyası oynanmıyorsa Kuşdili Çayırı ’na içten yola koyulurlardı Yok, eğer günlerden Cuma veya Pazar ise de, Moda ’ya içten veya şimdiki Fenerbahçe Stadyumu ’nun bulunduğu Papazın Çayırı ’na doğru yola koyulurlardı (*1) Omuzdaş kılıklı, burma bıyıklı tüylü tüysüz gençler, yanlarında zirve boy çocuklarla hanım nineler ve de orta ihtiyar hatunlar, Arap bacılar, ahretlikler, kahvede pineklemekten usanan efendi kişiler, burada çayırı çepeçevre kuşatır, kadınlar getirdikleri kilimleri yayarlar, erkeklerin kimi toprağa bağdaş kurar, kimi oldukça büyük bir taşa oturur, kimi ayakta dururdu Sucusu, dondurmacısı, kağıt helvacısı, simitçisi, baloncusu, Eyüp oyuncakçısı velhasılı satıcıların her çeşidi burada arzı endam eyler, burayı hemen hemen panayır yerinden farksız kılardı Ortadaki saha olacak alanda ise, kapı gibi gövdeli, başları açık, renk renk gömleklerinin kolları sıvalı, göğüsleri fora, bacaklarından dizkapaklarına dek şortlu bir alay adam nefes nefese koşuşurlar, birbirlerine çarpıp çarpıp, daha alçak alta üst üste mecelleşirler, iddiaya göre da top oynarlardı Oynanan bu futbollardan örnek bölge bir takım gençler, Kadıköy ’ündeki arsalarda veya geniş çayırlarda onlar gibi top oynamaya heveslenir, karman çorman bir biçimde, bir harradır bir gürradır gider, topa en fazla vuranla onu en havalara yükselten erbab sayılırdı Ne var oysa bir süre sonradan, bir diğer deyişle 1900 ’lü yıllara tamamen yaklaşılmasıyla birlikte, Moda ’da oturan İngiliz gençlerinin bundan böyle modern futbolu oynamaya başlamaları ve dolayısıyla da oynadıkları futbolu daha seyredilir bir halde sunmaları, kendilerini hayran hayran seyreden Kadıköy ’lü gençlerin yüreklerinde birtakım kıpırdanmalara sebep oluyor, onlar gibi organize bazı kurma isteklerini ise, vazgeçilemez bir tutkuya dönüştürmeye başlıyordu
Kadıköy Football Association ;
1890 ’lı yıllarda İstanbul Moda ’da yaşayan İngiliz ailelerinden La Fontaine, Giraud, Whittall, Charnaud, Pears, Armitage aileleri Kadıköy ve Moda ’nın çayırlarında kendi arasında bu oyunu yeni yeni oynamaya başladıklarında, İzmir ’de yaşamış İngiliz aileleri, Bornova çayırlarında bu oyunu çoktan oynamaya başlamışlardı bile (*2) Zira sosyal ve yönetimle ilgili bakımdan payitaht İstanbul ’a uzaktan ve kuytu iki şehir halkı olan Selanik ile İzmir, 1870 ’li yıllarda Osmanlı ’nın futbol oyunu için ilk taraftar bulduğu toprakları oluyor, futbol oyunu o dönemlerde dini inançların da etkisi ile Müslüman Türkler aralarında gelişemediğinden, böylece de Osmanlı toprakları üstünde ilk kere gayrimüslim ve levanten (ülkede yerleşmiş bulunan tanıdık olmayan uyruklu) vatandaşlar tarafından oynanıyordu
Moda ’da futbolla tanışan ilk ailelerin İstanbul ’da İngiltere elçiliği personeli görevlileriyle arasında yaptıkları maç rekabetini, 1894 yılında İzmir ’de “Football Club Smyrnenin kurulması ile birlikte İstanbul İzmir rekabeti izlemeye başlıyordu (*3) İzmir ’de futbolun öncülüğünü yapan James La Fontaine, 1889 yılında İstanbul ’a yerleştiğinde, Kadıköy ’de İngilizlerin futbolrugby karışımı bir oyun oynadıklarını görmüş ve onlarla kısa zamanda dostluk kurarak, daha iyi bildiği futbol oyununu onlara kabul ettirmişti Tarihler 1897 yılını gösterdiğinde, James La Fontaine ve arkadaşları Kadıköy yakasında ilk kez bir futbol takımı olarak Kadıköy Football Association adı aşağı toplanıyor, takımı yaratıcı İngiliz, Rum, Ermeni gençleri, çoğunlukla İstanbul ’a sefere gelen İngiliz gemicilerle oynadıkları oyunlarını Kadıköy ’ün çayırlarında sürdürüyor, ve her akşamüstü (birincil bölümde geniş bir biçimde sunduğumuz) o topluluk izleyici kitlesine de seyrettiriyorlardı Bu müsabakalar halkın öylesine ilgisini çekmişti ama “Football Association takımı, iki sene içerisinde “İzmir Karması ile ortak olarak futbol maçları yapmaya yönelmişti
“BLACK STOCKING FC Kuruluyor ;
Ne var ama, Sultan 2 Abdülhamid ’in padişahlığının sürdüğü o dönemde, mevcut monarşi rejiminin korunması nedeniyle Türk gençlerinin dernek kurmaları yasaktı Bu koşul ise, tanıdık olmayan ve azınlıkların top koşturdukları kendi topraklarında futbol oynamanın imkan ve zevkinden yoksun olan ve onların aralarına karışarak oynamak istedikleri bu çekici oyunu oysa gıpta ile seyretmekle yetinen Kadıköylü Müslüman Türk gençleri aralarında, yalnızca endişe yok bununla birlikte natürel ama öfke ve hırs da uyandırıyordu İşte her türlü tehlikeyi göze alan bu gençlerden, deniz öğrencisi Fuat Hüsnü (Kayacan), eski hariciyecilerden Reşat Danyal ve Mehmet Ali ile, Kuşdili ’nde Papazın Çayırı adı bahşedilen topraklarda meşin yuvarlağa vuruşlar yapan arkadaşları bu özlemin sona ermesini amaçlıyorlar, ve 1899 yılında da, devrin hafiye ve jurnalcilerinin dikkatlerinden kaçmak ve hışımlarından korunmak nedeniyle bir İngiliz adı aşağı Black Stocking FC (Siyah Çoraplılar Futbol Kulübü) ‘nü kuruyorlardı Oysa siyah çorap ve kırmızı üstteki formaları ile Türk gençlerinin oluşturduğu bu birincil Türk spor ve futbol topluluğu daha birincil maçlarında hafiyelerin baskınına uğruyor ve hemen dağıtılıyordu
1899; Fenerbahçe ’nin Reel Kuruluş Yılı
Burada dikkati çeken en manâlı nokta; Fenerbahçe Spor Kulübü ’nün Black Stocking FC ismi aşağıda 1899 yılındaki bu ilk girişimindeki öncülük yapan gençler ile, ilerideki yıllarda kurulacak olan Kadıköy Futbol Kulübü (1902) ve Fenerbahçe Futbol Kulübü (1907) ismi aşağıda toplanan gençlerin genelde benzer kişiler olacağıydı Dolayısıyla FENERBAHÇE KULÜBÜ kuruluşunu gayri resmi olarak 1899 yılında gerçekleştirmiş, ne var ama iki defa kapatılmaları nedeni ile faaliyetlerine, ancak resmi kuruluş yılları olan 1907 yılında geçebilmişti Görülen odur fakat; Black Stocking FC veya Kadıköy Futbol Kulübü isimleri, hedef karşısında birer araçtırlar Ayrıca İstanbul ’da kurulan futbol kulüplerinin listeleri incelendiğinde de; Moda Futbol Kulübü (1896), CadiKeuy Football Club (1899) ve Imogen (1900) takımlarının İngiliz uyruklular göre, Elpis (1900) takımının Rumlar kadar, Black Stocking (1899), Beşiktaş, Galatasaray ve Fenerbahçe kulüplerinin ise Osmanlı uyruklular göre yerleşmiş oldukları da zaten görülmektedir *