Ferayidir Kızın Adı

Ferayi'dir Kızın Adı
Şu bizim Milas, tarih boyunca iki uygarlığa başkentlik etmiştir İlkin Halikarnassos'tan (Bodrum'dan) once Karya Krallığına; daha sonra da Menteşe Beyliğine

Menteşe beylerinden Yakup'un oğlu İlyas, av meraklısı, dağlar sevdalısıymış Silahını omuzladığı gibi, dağlara duşermiş O dağ senin, bu dağ benim

Hani, bizim Muğla'mızın dağları da dağdır ha Adam, avcı olmasa bile ac kalmaz Muğla dağlarında Mevsimine gore cıntar (mantar) toplar, kozde kebap edip yer Mersindi, cilekti, geyik elmasıydı, haruptu, incirdi; doyurur karnını Sozun akışını değiştirmiyelim; İlyas Bey'den anlatıyorduk: Bu İlyas Bey, bir ilkyaz gunu Muğla dağlarında av ardında koşuyormuş Goktepe dolaylarında olacak; dunya guzeli bir Yoruk kızına rasgelmiş Bilinir ki; Yorukler yazı yaylada, kışı yazıda (ovada) gecirirler İlyas Bey; bu becene(ıssız) dağ başında bir guzeller guzeliyle karşılaşınca şaşırmış:

İn misin, cin misin? diye sormuş Kız:
Ne in'im, ne cin! Sencileyin bir insanım
Peki, ne arıyorsun bu dağ başında?
Kuzularımı, oğlaklarımı guderim Ya sen?
Ben mi? av avlayıp kuş kuşlardım ki; bugun bahtım karşıma seni cıkardı Adın ne senin?
Ferayi
Ferayi Ferayi Ferayi
Benim Turkmen adımı Beyenmedin yalım galiba?
Yoo Cok Beyendim de, Beyendiğimden, duşurmem adını dilimden
Ya senin adın ne? Neyin nesi, kimin fesisin?
Adım İlyas Yakup beyin oğlu
Ooo Beyimizin oğlu beyimiz onurlandırmış obamızın konduğu yerleri Ne mutluluk canımıza Hadi, cadırımıza buyur da, bir tas ayran sunayım sana Acsındır, cokelek cıkarayım

İlyas Bey, Ferayi'nin sunduğu cokeleği bazlamaya sarıp yemiş, tas tas ayran icmiş Bir yadan da, Ferayi'yle evlenmeyi kafasına koymuş, icini acmış:

Benle evlenir misin Ferayi?
Bunu anamatamla konuşman gerek bey

İlyas Bey donmuş Milas'a Anasına iletmiş kararını:

Ana can, hep, benim evlenmemi ister durursun değil mi?
Hemde nasıl! Hayrola, buldun mu yoksa gonlunun sultanını?
Buldum ana Senden dileğim odur ki; dileğimi bey babama acasın
Olur oğul Kim ki gelinimiz olacak kız?
Goktepe'de oba kurmuş Yoruk kızı Ferayi

Yakup bey, adamlarından birkacını yanına alıp, varmış, Ferayi'nin obasına Hoşbeşten sonra da cıkarınış ağzında baklayı:

Gelişimiz şundandır ki; diye soze başlamış Bahcenizdeki gulu dermeye geldik, sizinle kardeşlik olmaya geldik Oğlum bir Beyenmiş Ferayi'yi, ben iki Beyendim

Bey bu, sozu buyruktur Ferayi'nin babası da mırınkırın etmemiş:
Civan oğlun İlyas'a kız vermek, obamıza şan verir, demiş

Duğun hazırlıklarına tezelden başlanması kararlaştırıldıktan sonra konuklar daha oturmamışlar Muştuyu İlyas'a ve halka vermek icin, Milas'a doğru yola koyulmuşlar

Onlar obadan uzaklaşırken, Ferayi'nin ağabeyi Mıstık donmuş suruyu yaylatmaktan Neler olup bittiğini sormuş babasına Babası:
Obamızın başına devlet kuşu kondu oğul! diye girmiş soze; Yakup Beyoğlu İlyas Bey, bacın Ferayi'ye gonul koymuş ki; babası Ferayi'yi istemeye gelmiş

Mıstık:
O İlyas olacak beyoğlu Ferayi'yi nerde gormuş? demiş ve Anlaşılan Ferayi onunla yavuklanmadan (nişanlanmadan) goruşmuş Ben bunu ar ederim İlyas kendine başka kısmet arasındiye eklemiş Nice ısrar etmişlerse de, naldemiş, mıhdememiş Mıstık

Ferayi, bakmış ki başka yol yok; haber salmış İlyas Bey'e:
Beni falan gun Kanlı Kapuz'un (kanyonun) ağzında bekle Ben ceyizimi sarı mayaya (dişi deveye) yukler gelirim Ordan da kacarız birlikteİlyas Bey, atlamış atına, kavil (buluşma) yerine doğru yola duzulmuş Gelin gorun ki; Mıstık sezmiş olan biteni İzlemiş Ferayi'yi Kanlı Kapuz'un başında yakalamış Demek İlyas'la kacacaksın ha?diyerek, cekmiş bıcağını, delikdeşik etmiş biricik bacısını Sonra da kendini, kapusun kara derinliklerine atmış İlyas bey kavil yerinde, ceyiz yuklu sarı mayayı başıboş gorunce, yureği ağzına gelmiş Az sonra da Ferayi'nin, al kanlar icindeki olusunu bulmuş Bunun uzerine İlyas Bey ne yapmış, bilmiyoruz Bildiğimiz bir yey var: Halk usta, bu acılı oykuyu turkuleştirmiş, dunya durdukca cığrılsın; sevenlerin arasına kimse girmesin diye:

Ferayidir gızın adı Ferayi de yandım aman
Esmer yarim de aman da Ferayi
Turkmen de gızı,katarlamış mayayı of yandım aman
Esmer yarim de aman da mayayı
Ninni ninna,ninni ninnana,nininih,ninaynam
Aman da aman Ferayi

Demirciler demir doğer,tuncolur of yandım aman
Esmer yarim de aman da tuncolur
Sevip sevip ayrılması,gucolur of yandım aman
Esmer yarim de aman da gucolur


Kaynak:
Ahmet Gunday
Bağlama Metodu
Notaları ile Halk Turkuleri
ve Turku Hikayeleri Nisan 1977