Fergana Karahanlı Devleti Hakkında Bilgi

Fergana Kağanlığı ile ilgili bilgi
Fergana Kağanlığı kuruluş ve yıkılış
Fergana Karahanlı Devleti kurucusu


Fergana Karahanlı Devleti

1141 yılında Batı Karahanlı Devleti, Karahıtaylar'ın istilasına uğrayınca, Fergana'da merkezi Ozkend olmak uzere mustakil bir Karahanlı devleti kuruldu İlk hukumdarı, Gelaleddunye ve'ddin Huseyin bin Hasan olup, Fergana kağanları, Turkce Tuğrul Kara Hakan unvanını taşırlardı Unvanlarında Turk kelimesi de kullanan Fergana Kağanlığı, 1211 veya 1212 senelerinde, Muhammed Harezmşah'ın tabiiyetine girdi

Karahanlı Devleti, daha ilk kuruluş yıllarında, tarihi Turk devlet idaresi geleneğine uygun olarak iki buyuk idari kısma bolundu Bunlardan doğuda kalan kısmın başında hakan bulunur ve her turlu idari yetkiyi elinde bulundururdu Batı kısmını ise hakanın hukumranlığı altında, aynı aileden bir han, ona bağlı olarak idare ederdi Karahanlı devlet teşkilatında, bu buyuk ve ortak kağanın yanında, hanedana mensup dort alt kağan ile altı hukumdar vekili vardı Rutbeler, kademe kademe yukselme esasına goreydi Her rutbenin değişebilen unvanları olurdu Turkce unvanların değişmesine rağmen, İslami unvanlar değişmezdi Hukumdar vekilleri, İrken, Sagun, İnanc unvanlarını taşırlardı Hukumdarların yanında Yuğruşdenilen bakanlar kurulu bulunurdu Yuksek devlet memuriyetlerinde, başkumandana subaşı, maliye bakanına ağıcı, saray hacibine tayanguveya bitikcidenirdi

Karahanlılar'da ordu: Selcuklular'da olduğu gibi başlıca dort ana bolumden meydana gelirdi Bunlar, saray muhafızları, hassa ordusu, hanedan mensupları ile valiler ve diğer devlet adamlarının kuvvetleri, devlete bağlı Turk teşekkullerine mensup kuvvetlerdi

Kultur ve Medeniyet: Turk an'anesine gore kurulan Karahanlı Devleti, 10 asırda İslamiyeti kabuluyle, ilk İslami Turk eserlerini meydana getirdi Hakani Turkleri adını taşıyan Karahanlılar, Turkler'in milli kultur ve sanat geleneğini ve istidadının guclu ozelliklerini butunuyle İslama adayıp bu ilham ile yeni bir uslubun kurucusu oldular Karahanlı hukumdarlarının ilme hayranlığı, alimlere saygısı ve onları korumaları neticesinde Turkistan, Maveraunnehir şehirleri birer medeniyet, kultur beşiği haline geldi Doğu Karahanlılar devrinde Balasagunlu Yusuf Has Hacib Kutadgu Bilig, Kaşgarlı Mahmud Divanu Lugati'tTurk, İmamı Ebu'lFutuh Abdulgafur Tarihi Kaşgar adı ile, Turk dili, edebiyatı, kulturu ve tarihi icin cok muhim eserler yazdılar

Buyuk İslam hukukcu ve alimleri, Karahanlılar zamanında yetişti Bunlardan bazıları şunlardır: Burhaneddin Mergınani, Şemsu'lEimme Serahsi, Şemsu'lEimme Hulvani, Ebu Zeyd Debbusi, Fahru'lİslam Pezdevi, Sadruşşehid, Kaşani, Omer Nesefi, Siracuddin Uşi

Şahi Turkistan denilen Ahmed Yesevi hazretleri, İslam dininin gocebe Turkler arasında yayılmasına hizmet etmiş olup, bugun bile, Rusya, Bulgaristan, Cin ve İran'daki Turkler'in Turkluklerini ve İslamlıklarını korumalarında tesiri vardır