Fiillerde Anlam Kayması

Fiillerde Manâ (zaman,kip) Kayması,
fiillerde kasıt kayması testi

Fiillerde Manâ Kayması (süre,kip)

Bir fiil kipinin kendi anlamı açık havada kullanılmasına kasıt kayması denir

*Kardeşim ve ben bu okuldan mezun olduk
Anadolunun kapıları 1071de açıldı(öğrenilen geçmiş süre)

*Dün akşam komşulara gitmişler
Saçların çok hoş olmuş
Eyvah,anahtar kapının üstünde kalmış!(Sonra ayrım etme)

*Yarın oysa sınav için ders çalışıyor
İki yıldır ÖSSye hazırlanıyor(sürekli meslek)
Eksik sonra en sevdiğim dizi başlıyor(gelecek zaman)
Yedi sene önce bu şehre yerleşiyorlar(geçmiş vakit)
Her sabahtan geç kalıyor okula(geniş vakit)

*Haftaya bu işi de bitireceğiz
Bu meslek sabaha mutlaka bitecek (dikte)
Karşıdaki adam Ali nin dayısı olacak(gereklilik )

*Senelerdir tanırım, kimsenin işine karışmaz
Ben doğmadan önce kardeşim tifodan ölmüş(geçmiş zaman )
Azıcık sabret, biz de eksik sonra geliriz(Gelecek süre )
Akşamki davete bu işi bitirir böylece gidersin(emir)

*Şu binayı bir de ben göreyim
Arkadaşlar sessiz olalım!

*Yarın toplantının hazırlıkları yapmalıyım
Tam bir saat sonradan burada olmalısın(emir)
Şu Anda İstanbul da olmalı, Boğaz da çay içmeli(özlem)

*Hemencecik burayı terk edin!
Allah'ım sen aklımı koru!(rica)

*Fiiller ek eylemin idi, imiş, ise ekleriyle kullanılarak alaşım zamanlı yapılır
Sen gidersen yaşayamam
Ölürse deri ölür, canlar ölesi değil
Ben ölürsem, akşam üstü ölürüm
Gidiyordum gurbeti gönlümde duya duya
Akşamlar bir roman gibi biterdi
Üşürdüm, içim ürperirdi
Mesutmuş, seviyormuş kocasını
Söz olurmuş, olsun ; sevgilim yok misin?
Yağmurlardan daha sonra büyürmüş başak
Meyveler sabırla olgunlaşırmış

*Seri cümlelerde bileşik zaman eki son fiilde verilebilir
Beraber oynar, ders çalışır , film izlerdik
Erkenden kalkar, kahvaltıyı hazırlar, işe gidermiş
Beni arar, bulamazsa telaşlaşmasın


Ekeylemin üç görevi vardır:
1 Ad soylu sözcükleri yüklem yapar
Hastayım, yalnızım diğer taraftan param yok
Beş yaşındaydım, kimsesizdim
Hepimiz kardeşiz, Müslüman ız
Hastaysan, yorgunsan hiç gelme

2Kolay zamanlı fiilleri alaşım zamanlı yaapar
Böyle olacağını bilmeliydim
yeniden aramayacaksın
Babam öğrenirse çok kızardı

3 Kolay zamanlı fiillere getirilen dir ekeylemi cümleye ihtimal, katiyet anlamı getirir
Bu konu kapanmıştır, bundan böyle bunu tartışmayalım(katiyet)
Babam geç kalacağımızı öğrenince çok kızmıştı(ihtimal)
Ders bitmiştir, gidebilirsiniz (katiyet)
Şu saatlerde evine varmıştır(ihtimal) *