Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
FIKRA TÜRÜ VE FIKRA TÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ
ESPRI TÜRÜ VE ESPRI TÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ
* Olayların gülünç, olağandışı ve çelişkili yönlerini yansıtarak insanı düşündürme, eğlendirme ya da güldürme sanatıdır Bu amaçla yazılan yazınsal eserler de mizah türü için de değerlendirilir En kaba şaka olarak en ince espriye değin bütün mizah örnekleri, birbiri ile düzen içindeki olaylar arasındaki çelişkinin aniden ortaya çıkarılmasına dayanır Espri gelenek ve kuralların sorgulanmasında önemli bir rol oynar İki amacı vardır, saldırma ve savunma İnsanın topluca yaşamaya başladığı dönemle birlikte espri da otaya çıkmıştır Kentleşmeyle birlikte daha görünmeyen ve dolaylı bir nitelik kazandı
*Mizahı fiziksel şiddetten ayırıp bariz dilli bir sanata dönüştüren Atinalılar olmuştur Ortaçağda kilise ve kralları alaya alan masallarıyla şenliklerde halkı eğlendiren hikaye anlatıcıları jonglörler ve yolcu minstrel ’le birlikte açık cinsel çağrışımları da olan yeni bir espri türü yagınlaştı 20 yüzyılda yeni bir espri türü doğdu Komik öğelerin yanı sıra ürkütücü ve korkunç öğelere de yer veren kara mizah ortaya çıktı Siyasal espri da bu dönemde yük kazandı
1GÜLDÜRÜCÜ FIKRALAR
Maksat:kısa ve kısa ve öz biçimde bir görüşü belirtme
bir ders ya da tavsiye vermektir
Vasıta:güldürücü,eğlendirici anlatım
UYARI:Bazen gaye aracın yerine geçebilir, tek niyet güldürmek olabilir
Yazanı ya da söyleyeni kesin değildir
2GAZETE VE DERGİ FIKRALARI
Gazete ve dergilerin açıklanmış köşelerinde
Konular genel olarak aktüel
Gazetelerdekine köşe yazısı denir
Deneme türünün gazete ve dergilerdeki durumu diyebiliriz
Esas kasıt :Okurun manâlı noktalara dikkatini sürüklemek, onu ihtar etmek ve düşündürmektir
Kanıtlama yoluna gitmez
Kısa ve günübirlik yazılardır
Yüzeysel
Nükteli sözler ve atasözlerinden yararlanır
Kişisel düşünceler
Us ağırlıklıdır,fikir yazılarıdır
Türk edebiyatında mizah
* Türk edebiyatında ise hakiki anlamda birincil mizah ürünleri masallar, fıkralar ve seyirlik oyunlardır Divan edebiyatında da sık rastlanmamakla birlikte espri yer almıştır Tanzimat döneminde Türk mizahının çehresi geniş ölçüde değişti Teodor Kasap ve Direktör Ali Bey ’in Fransız edebiyatının etkisiyle yazdıkları tiyatro eserleri yük kazandı Şinasi ’nin Şair Evlenmesi, Ziya Paşa ’nın Zafername Şerhi, Namık Kemal ’in imzasız fıkra ve yergileri bu tiyatro eserlerini izledi 2 Meşrutiyet ’le birlikte Türk espri edebiyatı büyük gelişme gösterdi Baha Tevfik, Peyami Safa, Ömer Seyfettin, Yusuf Ziya Ortaç ve Orhan Seyfi Orhon gibi çoğu yazar espri yazılarıyla ünlendi
* Cumhuriyetle birlikte Türk mizahı yeni bir kimlik kazandı Bu dönem yazarları geçmişi eleştiren, yani dönemi savunan bir tavır benimsedi Fazla partili dönemle birlikte mizah kapsam ve konu bakamından büyük zenginlik kazandı Aziz Nesin, Sabahattin Ali, Rifat Ilgaz, Orhan Kemal, Bedii Faik, Haldun Taner, Muzaffer İzgü, Çetin Altan gibi yazarlar bu dönemin kayda değer isimleridir *
ESPRI TÜRÜ VE ESPRI TÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ
* Olayların gülünç, olağandışı ve çelişkili yönlerini yansıtarak insanı düşündürme, eğlendirme ya da güldürme sanatıdır Bu amaçla yazılan yazınsal eserler de mizah türü için de değerlendirilir En kaba şaka olarak en ince espriye değin bütün mizah örnekleri, birbiri ile düzen içindeki olaylar arasındaki çelişkinin aniden ortaya çıkarılmasına dayanır Espri gelenek ve kuralların sorgulanmasında önemli bir rol oynar İki amacı vardır, saldırma ve savunma İnsanın topluca yaşamaya başladığı dönemle birlikte espri da otaya çıkmıştır Kentleşmeyle birlikte daha görünmeyen ve dolaylı bir nitelik kazandı
*Mizahı fiziksel şiddetten ayırıp bariz dilli bir sanata dönüştüren Atinalılar olmuştur Ortaçağda kilise ve kralları alaya alan masallarıyla şenliklerde halkı eğlendiren hikaye anlatıcıları jonglörler ve yolcu minstrel ’le birlikte açık cinsel çağrışımları da olan yeni bir espri türü yagınlaştı 20 yüzyılda yeni bir espri türü doğdu Komik öğelerin yanı sıra ürkütücü ve korkunç öğelere de yer veren kara mizah ortaya çıktı Siyasal espri da bu dönemde yük kazandı
1GÜLDÜRÜCÜ FIKRALAR
Maksat:kısa ve kısa ve öz biçimde bir görüşü belirtme
bir ders ya da tavsiye vermektir
Vasıta:güldürücü,eğlendirici anlatım
UYARI:Bazen gaye aracın yerine geçebilir, tek niyet güldürmek olabilir
Yazanı ya da söyleyeni kesin değildir
2GAZETE VE DERGİ FIKRALARI
Gazete ve dergilerin açıklanmış köşelerinde
Konular genel olarak aktüel
Gazetelerdekine köşe yazısı denir
Deneme türünün gazete ve dergilerdeki durumu diyebiliriz
Esas kasıt :Okurun manâlı noktalara dikkatini sürüklemek, onu ihtar etmek ve düşündürmektir
Kanıtlama yoluna gitmez
Kısa ve günübirlik yazılardır
Yüzeysel
Nükteli sözler ve atasözlerinden yararlanır
Kişisel düşünceler
Us ağırlıklıdır,fikir yazılarıdır
Türk edebiyatında mizah
* Türk edebiyatında ise hakiki anlamda birincil mizah ürünleri masallar, fıkralar ve seyirlik oyunlardır Divan edebiyatında da sık rastlanmamakla birlikte espri yer almıştır Tanzimat döneminde Türk mizahının çehresi geniş ölçüde değişti Teodor Kasap ve Direktör Ali Bey ’in Fransız edebiyatının etkisiyle yazdıkları tiyatro eserleri yük kazandı Şinasi ’nin Şair Evlenmesi, Ziya Paşa ’nın Zafername Şerhi, Namık Kemal ’in imzasız fıkra ve yergileri bu tiyatro eserlerini izledi 2 Meşrutiyet ’le birlikte Türk espri edebiyatı büyük gelişme gösterdi Baha Tevfik, Peyami Safa, Ömer Seyfettin, Yusuf Ziya Ortaç ve Orhan Seyfi Orhon gibi çoğu yazar espri yazılarıyla ünlendi
* Cumhuriyetle birlikte Türk mizahı yeni bir kimlik kazandı Bu dönem yazarları geçmişi eleştiren, yani dönemi savunan bir tavır benimsedi Fazla partili dönemle birlikte mizah kapsam ve konu bakamından büyük zenginlik kazandı Aziz Nesin, Sabahattin Ali, Rifat Ilgaz, Orhan Kemal, Bedii Faik, Haldun Taner, Muzaffer İzgü, Çetin Altan gibi yazarlar bu dönemin kayda değer isimleridir *
