Fil vakası

Fil vakası nedir
Fil vakası nasıl gercekleşti
Fil vakası ozet

Kabe'yi yikmak uzere buyuk bir orduyla gelen Yemen valisi Ebrehe'nin ordusuna saldiran kuslar

Ebabil, Arapca'da bolukler, suru, surulerdemektir Kelime, Kur'ani Kerim'de Fil sUresinin ucuncu ayetinde gecmektedir Fil sUresinde olay soyle anlatilmaktadir: Gormedin mi Rabbin fil sahiplerine ne yapti? Onlarin tuzaklarini bosa cikarmadi mi? Ustlerine suru suru kuslar gonderdi Onlara camurdan sertlesmis taslar atiyorlardi Nihayet onlari yenilmis ekin yapragi gibi yapti(elFil, 1I515)

Bu olay Hz Peygamber'in dogdugu yil olmus ve orduda bulunan filfillerden dolayi Araplar arasinda Fil Vak'asi, gectigi yil ise Fil Yiliolarak meshur olmustur Olay kaynaklarda soyle zikredilmektedir:

Habesistan Krali Necasi Ashame'nin, Yemen'e hukumdar tayin ettigi Ebrehe b Sabbah elEsrem, Mekke'ye giden kervan ve Kabe ziyaretcilerini cekmek ve San'a sehrini ticaret merkezi haline getirmek uzere burada Kulleys veya Kalis denilen bir tapinak (kilise) yaptirdi Ancak tapinaga gelen olmadigi gibi Fukaym kabilesine mensup bir Arap veya bir grup Arap kiliseye girerek pislediler Bunu ogrenen Ebrehe cok kizdi ve Kabe'yi yikacagina yemin etti Buyuk bir ordu ve gayet iri cusseli Mamudadli fili onde oldugu halde Mekke'ye yoneldi MS 57I veya 571 yilinda altmis bin asker ve on yahut dokuz fille yola cikti (Ibnu'lEsir, elKamil fi't Tarih, Nsr: Tornberg, Beyrut 1965, I, 442)

Ebrehe yolda Yemen krali ZU Neferi bozguna ugratti, ardindan Has'amlilari yendi ve bunlarin Nufeyl b Nubeyb adindaki liderinin hayatini bagislayarak kendisine Mekke'ye gidiste rehber yapti Taif'teyken Sakif'liler tanrilari Lat'i korumak ugruna Ebrehe ile isbirligine yanasip EbU Regal'i ona rehber olarak verdiler Ebrehe'nin fillerin destegindeki muazzam ordusunun karsisinda hicbir ordu dayanamadi ve Kureys'liler bu gelise bakarak Kabe'nin yikilacagina kesin olarak inanmaya basladilar

Abdulmuttalibin Ebrehe ile Gorusmesi

Mekke yakininda Mugammes denilen yerde Ebrehe ordusu cadirlarini kurdu ve cevredeki Mekke'lilere ait develeri yagmaladilar Burada, EbU Regal oldu Develerin icinde Abdulmuttalib'in de iki yuz devesi vardi Ebrehe'nin elcisi Hinata elHimyeri Mekke'ye giderek Kureys'lilerin ileri gelenleriyle gorustu ve Kabe'yi tavaf etmeyi biraktiklari takdirde onlara saldirmayacaklarinisoyledi Onlara sadece Kabe'yi yikmak icin geldiklerini, kendileri ile savasmayacaklarini bildirdi (Ibnu'lEsir, age, s443)

Abdulmuttalib, Biz onunla savasmak istemiyoruz, buna gucumuz de yetmez Orasi Beytullah'tir, eger korursa O (Allah) Harem'i korurdedi; develerini gorusmek uzere Ebrehe'nin yanina vardi Abdulmuttalib'e iyi davranan ve once onu takdirle karsilayan Ebrehe, Abdulmuttalib develerini isteyince soyle dedi: Seni ilk gordugumde gozume buyuk bir sahsiyet olarak gorunmustun Ama sen Kabe'nin korunmasini isteyecegin yerde develerinin pesine dusunce gozumden dustunAbdulmuttalib, Ben develerin sahibiyim Kabe'nin de sahibi var, O onu korurdedi

Abdulmuttalib develerini alip Kureys'lilerin yanina dondu, onlara olup biteni anlatti ve hepsi, muhtemel bir katliama karsi Mekke'den ayrilip daglara cekildiler

Fillerin Yere Cokmesi

Sabaha karsi Ebrehe, Mekke'ye ilerledi Mamud denilen buyuk fil, sehre yaklasinca yere cokuverdi; kalkmasi icin cok ugrastiklari halde kalkmadi Oteki fillerin de, Kabe yonunde surulduklerinde yere coktukleri, baska bir yone yoneltildiklerinde kosarak kacmaya calistiklari goruldu Bu mucizeyi olayin sihhati Hz Peygamber (sas)'in Kusva adli devesinin Mekke yakinlarinda cokmesi olayinda, Nebi (sas)'in soyledigi sozlerle sabit olmustur: Devesi cokunce RasUlullah'in ashabi, Deve coktudediginde, RasUlullah; Hayir, Kusva cokmedi, yalniz onu 'Fili engelleyen' engelledibuyurmustur Buhari ve Muslim'de, RasUlullah (sas)'in Mekke'nin fethi gunu soyle dedigi nakledilmektedir: Yuce Allah filleri Mekke'ye girmekten alikoydu Ama RasUlunu ve mu'minleri oraya gonderdi Dun oldugu gibi bugun de oranin hurmeti iade olmustur Dikkat edin, hazir olan olmayana bildirsin

Kuslarn Ebrehe Ordusuna Saldirmasi

Ebrehe ordusu Mekke'ye girerken deniz tarafindan, daha once o bolgede hic gorulmemis, kirlangica benzer kus suruleri bir anda ortaya cikarak Ebrehe ordusuna saldirdilar Gaga ve pencelerinde tasidiklari taslari ve camurdan balciklari askerlerin uzerine biraktiklarinda onlar, kurumus, paramparca olmus agac yapraklari gibi dagildilar Rehberleri Nufeyl kacti, askerler kus saldirisinda telef olup feci sekilde olduler; yolda kalanlar, geriye donenler de helak oldular Mekke'liler bu mucizeyi daglardan seyrederken Allah'in iradesi karsisinda hayret ve dehset icindeydiler Ebrehe, bu saldirida etleri parcalanmis, curumus halde San'aya donerken, Hasm kabilesinin yasadigi bolgede gogsu ikiye yarilarak acikli sekilde oldu (Kadi Beydavi, Envaru'tTenzil, Fil SUresi tefsiri)

Kuslar ve attiklari taslar hakkinda cesitli rivayetler vardir Bu olay RasUlullah'in dunyaya geldigi yilda vukU buldugundan, Peygamberimizin ilk mucizelerinden sayilmistir Muhammed b Ishak ve Ikrime o yil cicek hastaliginin Mekke'de yayginlastigini soylemislerdir Muhammed Abduh (v 19I5) bu rivayetlerden hareketle Kur'an'da gecen Tayran Ebabileifadesiyle kastedilenin sinekleroldugunu ayaklarinda salgin hastalik mikrobu tasiyan sinek surulerini Allah'in, Ebrehe ordusuna musallat kildigini belirtmektedir Yeryuzunun en ihtisamli ordusu ve hayvanlari (filleri) ile gelen Ebrehe ve ordusunu Allah, bir ibret olsun diye gozle gorulemeyen kucuk canlilarla mikroplarla helak etmistir Bu gorusu yukarida zikrettigimiz gibi daha once ilk siyercilerden Muhammed b Ishak da kaydetmistir

Bu tefsirde onemli olan husus; Muhammed Abduh, Resid Riza, ve diger bazi mufessirlerin, Allah'in, olaganustu, fevkalade, harikulade mucizesi ile bu Allah dusmani orduyu helak edisini dile getirmeleridir Tefsirlerde kuslarin mahiyeti hakkinda degisik gorusler bulunmaktadir Ibn Abbas ile Dahhak, Ebabil'i birbiri arkasindan gelenlerdiye yorumlamislardir Hasani Basri ile Katade, cokmanasina; Ibn Zeyd cesitli, sagdan soldan gelenlermanasina; Mucahid, toplu halde arka arkaya gelenmanasina geldigini soylemislerdir Kuslarin, boluk boluk, karisik turde olduklari anlasilmaktadir Rivayetlerde kuslar; kirlangica, keklige, sigirciga, yarasaya, hatta zumrudu ankaya benzetilmektedir

Siccilkelimesi, tas ve camur demektir Yahut, camurla sivanmis tas anlamina gelir Asfkelimesi, agac yapragi anlamina gelir Haserelerin agac yapragini yiyip ufalttiklarinda yaprak yenik yenik hale gelir ki, sUrede anlatilmak istenen budur

SUrenin anlami; Allah'in, Kabe'nin mudafaasini musriklere birakmadigini, saldirganlari alisilmadik sekilde helak ettigini bize anlatmaktadir

Olayin Gerceklestigi Yer

Fil olayi, Muzdelife ve Mina arasindaki Muhassab vadisi arasinda bulunan Muassib'da meydana gelmistir Muslim ile EbU DavUd, Cabir'den rivayetle onun soyle dedigini yazarlar: RasUlullah Muzdelife'den Mina'ya hareket ettigi zaman Muassib vadisin de hizlanmistiImam Nevevi bunu soyle izah etmistir: Ashabi Fil olayi burada cereyan etmistir Onun icin, sunnet olan, hacilarin buradan hizla gecmesidir(MevdUdi, Tefhimul Kur'an Trc: Muhammed Han Kayani ve digerleri, Istanbul 1988, VII, 238)

Imam Malik de Hz Peygamber'den, Muzdelife durma yeridir, ama Muassib vadisinde durulmamalidirhadisini nakleder

Musrik Kureyslileri bu olay o kadar etkilemistir ki, uc yuz altmistan fazla Kabe putunu unutup yedi yahut on sene Allah'a tapmislardir Fil sUresin de Allah, Ashabi Fil'in aci akibetinin fecaatine sadece ana hatlariyla deginmis ve musriklere, Hz Muhammed (sas)'in davetine karsi ciktiklarinda, onlarin baslarina gelebilecek acikli azabi hatirlatmistir

Kaynak: Islam tarihi​