Finansal Fair Play Kalkıyor! Yeni Sistem ve Transfer

Son yıllara baktığımız vakit pek çok futbol kulübünün büyük borçlar altında olduğunu, transferlere inanılmaz paralar harcandığını fark etmişsinizdir. İşte futbolun Avrupa’daki işvereni UEFA, bu kulüplerin harcamalarını denetim edebilmek için Finansal Fair - Play (FFP) sistemini devreye sokmuştu.

Ancak çok başarılı sonuçlar elde edildiğini söyleyemeyeceğimiz bu sistem, yerini öbür bir planlamaya bırakıyor. İşte biz de bu değişikliği, yeni sistemi, futbolda transferlere neden bu kadar para harcandığını TFF 1. Lig ekiplerinden Altınordu Futbol Kulübü Teknik Yöneticisi Hüseyin Eroğlu ve Spor - İktisat Gazetecisi Ceyhun Kuburlu ile konuştuk.

Temelden başlayalım, Finansal Fair Play (FFP) nedir?


Fair - Play aslında bizim yıllardır duyduğumuz bir kavram. Yani rakibe saygılı davranmak, kazananı tebrik etmek, adil bir oyun oynamak. UEFA, bu Fair - Play ruhunu mali rekabete yansıtmak istedi. 2012 - 2013 döneminde hayata geçirilen Finansal Fair Play, kulüplerin gelir ve sarfiyatlarında yaşadığı mali denkliği incelemeye başladı ve buna nazaran kulüplere yaptırımlar da uyguladı.

Bugünkü konuklarımızdan Ceyhun Kuburlu, FFP’nin birinci ortaya çıkış gayesini şöyle aktarıyor: ''Aslında futbolda kara paranın önüne geçmek için kurgulandı. Lakin Avrupa kulüpleri bu sistemi delmek için birçok farklı yol izledi. Bunlardan biri sponsorluklar. Orta Doğulu sermayeler, bir anda kulüplere milyonlarca euro sponsorluk parası aktardı. UEFA bu sistemi de engellemeye çalıştı lakin Neymar transferi, 200 milyon euro karşılığında gerçekleşti ve sorgulanmadı bile. Yani FFP de çok faydalı olmadı.''

Finansal Fair Play, Türk kulüplerini nasıl etkiledi?


Kuburlu, FFP’nin Türk kulüplerine olan tesirini ise ''Türkiye üzere ülkelerde harcamaların kısılmasını sağladı. Yani ‘Ayağını yorganına nazaran uzat’ dendi. FFP nedeniyle Türkiye’de birçok kulüp ceza aldı ancak tekrar de kulüplerin borcu arttı. Bunda ise banka kredileri tesirli oldu'' sözleriyle özetledi.

Peki Finansal Fair Play neden kaldırılıyor?


UEFA’nın 9 yıldır uyguladığı FFP sistemine en büyük pürüz ise koronavirüs pandemisi oldu. Pandemi nedeniyle gelir kalemleri azalan kulüpler, bu durumdan şikayet etmeye başladı. FFP’nin kaldırılıyor olmasını da bu sebebe bağlayan Kuburlu, ''Pandemi nedeniyle gelirleri azalan Avrupa kulüplerine sermaye sağlamak için UEFA bu kuraldan vazgeçtiğini duyurdu. Zira kulüplerin paraya muhtaçlığı var'' dedi.

UEFA, FFP'nin yerine geçecek yeni sistemi duyurdu


UEFA Lideri Aleksander Ceferin


UEFA Lideri Aleksander Ceferin idaresinde toplanan UEFA Yürütme Komitesi, Finansal Fair Play sonrası yerine geçecek sistemi de duyurdu. 'Finansal Sürdürülebilirlik Düzenlenmesi' isimli bu yeni plan şu biçimde olacak:

• Futbol ekip harcamaları (Transfer, maaş ve menajer ücretleri) kulübün gelirinin yüzde 70’ini geçemeyecek.
• Yıllık kabul edilebilir sapma 30 milyon Euro'dan 60 milyon Euro'ya yükselecek.
• Kulüplere yeni sisteme ahenk sağlamak için 3 yıl verilecek.
• Kararlar, Haziran 2022'de yürürlüğe girecek.

Kuburlu'ya nazaran, bu plan gerçek bir kontrol ile ilerlemezse harcanan gelirler daha çok artacak.

Finansal Fair Play'in kaldırılması, Avrupa ve Türk futbolunu nasıl etkileyecek?

Şüphesiz FFP’nin kaldırılmasıyla hem Avrupa, hem de Türk kulüpleri bu karardan etkilenecek. Avrupa futbolu mali manada daha özgürleşecekken, Türk kulüpleri geçmişten gelen borçları nedeniyle biraz zorluk çekecek. Kuburlu, bu durumu şöyle aktarıyor: ''Avrupa futbolunda pasta daha da büyüyecek. Zira sermaya akışı hızlanacak. Fakat Türk kulüpleri için birebir şey geçerli değil. Zira borçlar 20 Milyar Lira'ya yaklaşıyor ve bu parayı ödeyecek bir gelir kalemi de bulunmuyor. Türkiye’de gelecek dönem harcama limitlerinin de askıya alınması bekleniyor.''

Altınordu Teknik Yöneticisi Hüseyin Eroğlu'na sorduk: Kulüplerin başarılı olması için para harcamak bu kadar değerli mi?


Altınordu Teknik Yöneticisi Hüseyin Eroğlu


Başarılı olmak için bir yatırım yapmak kural, evet. Fakat bu yatırımın ne vakit, nereye ve nasıl yapıldığı da büyük değer taşıyor. Elhasıl, yatırım yapmak değil doğru yatırım yapmak değerli. Futboldaki mali kısıtlamalar kimi vakit transfer yasaklarını beraberinde getiriyor. Pekala transfer bir grup için her şey mi demek? Bugünkü bir öbür konuğumuz, İzmir takımı Altınordu'nun teknik yöneticisi Hüseyin Eroğlu. 'Türkiye'nin futbolcu fabrikası' diyebileceğimiz Altınordu, yatırımını tesisleşmeye, eğitime, oyuncu yetiştirmeye yapan bir kulüp. Bunun meyvelerini de Cengiz Ünder, Çağlar Söyüncü üzere yıldızları dünya futboluna kazandırarak alıyorlar. Biz de bir teknik yönetici gözünden FFP vb mali kısıtlmalarda nasıl bir plan izliyorlar, dinlemek istedik ve Hüseyin Eroğlu'na sorularımızı yönelttik.

'Çok transfer yapmak, muvaffakiyet manasına gelmiyor'

• Futboldaki mali kısıtlamalar kulüpleri zorluyor fakat transferler hiç bitmiyor. Ekonomik zorluklara karşın transfer bu kadar kıymetli mi?

Transfer devirlerinde bütçene nazaran oyuncu bakıyorsun. Vakit zaman da zorlanıyorsun bunu yaparken. Elindeki oyuncuları da tutman sıkıntı oluyor. Yeterli bir oyuncun gittiği vakit yerine alabileceğin oyuncu bütçeni aşabiliyor. Lakin çok transfer yapmak demek, muvaffakiyet manasına da gelmiyor. Gerçek transfer 3-4 oyuncunun takıma katılması. Transferle muvaffakiyetin geleceğini savunuyorlar. Her yıl 12-13 oyuncu almak maddi manada ziyana uğratıyor kulüpleri, borçlar daima artıyor. Transfer değil, gerçek transfer kaide. Bu nedenle scouting sistemi çok kıymetli. Kulüpler de ekonomik manada ziyan görünce, transfer yasağından ötürü da düşünce yaşayabiliyor. Türkiye'de bu harcamaların Avrupa'daki üzere çok incelendiğini düşünmüyorum. İncelense bile kulüpler esasen bir halde transfer yapıyor.

'Transfere para harcamak en kolayı lakin sonrası...'


Kulüplerin günlük olarak değil, geleceğe yönelik düşünmesi lazım. Bu noktada değerli olan scouting sistemi ile oyuncuyu erken yaşta tespit edip ekibin bünyesine kazandırabilmek. Bu ilerleyen süreçte A grup için yetenekli bir oyuncu yahut kulüp için de maddi gelir demek. Oyuncu izleme ünitesine güvenmelisin. Lakin oyuncu geldiğinde de oyuncuyu geliştirecek antrenörlerle çalışacaksın. Biz oyuncuyu kendi bünyemizde yetiştirsek bile yurt dışında ya da yurt içinde tarama yapıyoruz. Transfere para harcamak en kolayı ama sonrasında da bu türlü kısıtlamalar ve maddi meselelerle karşılaşıyorsun.

Bugün UEFA'nın kaldırmaya hazırlandığı FFP sistemini, yeni sistemin ne olacağını Ceyhun Kuburlu ve Hüseyin Eroğlu ile konuştuk. Kulüplerimizin temel sorunu şu: Başarısız epeyce transfer yani harcama yapıyoruz, harcama yaptıkça ödenemeyecek borçların altına giriyoruz. Bu da tekrar başarısızlığı getiriyor. İşte bu nedenle bana nazaran gerçek model, altyapıya yönelip özkaynaktan yetiştirdiğimiz oyuncuları futbola kazandırmak. Şayet bu sistemi oturtabilirsek aşamayağımız limit ya da kısıtlama yok. Sizler ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda fikrinizi belirtmeyi unutmayın.