Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Imal tesislerinde ham maddeden son ürüne dek olan süreçlerde, toplam ham maddenin mahsul için kullanılamayan yani nafile giden ham madde kayıplarına “fire denmektedir İşletmeler için her fire israftır ve zarar kalemidir Her idare fonksiyonu, aldığı ham madde ve muavin malzemelerden azami verimlilik sonucu imal yerine getirmek ister ve bu durum özel sektörün de doğasında vardır
Fire kayıpları birçok vakit yüzdelik dilimler ile ifade edilmektedir Sektöre tarafından fire yüzdelerinin tartma durumlarının değiştiği de göz önüne alınarak sıradan %3 ile %5 civarındaki fireler birçok vakit makul olarak görülmektedir Bir demirci ustası, aldığı 20 cm x 20 cm boyutlarındaki profil demirlerden masalar yerine getirmek istemektedir Demirlerin kesilen uçlarından birbirlerine kaynak yapılacağı için bir takım noktalar kullanılamaz ayla gelecektir Işlem gereği kesilip kullanılamayacak olan bu demir parçaları, fire olarak adlandırılmaktadır
Bir tekstil atölyesinde açık en şeklinde alınan kumaşlar, masa üzerine yatırılarak dikime yerinde kalıplar eşliğinde kesilmek istenmektedir Örneğin, eni 1 metre 90 santimetre olan bir kumaştan, eni 90 santimetre olan 2 adet çarşaf kesilmek ve dikilmek istenmektedir Tabi yandan getirilen 2 adet çarşafın eni, toplam olarak 1 metre 80 santimetreye eşit gelmektedir Kumaştan kesilecek bu kalıplar neticesinde her kat bez için 10 santimetrelik fireler meydana gelecektir Bu şekilde öyle ya da böyle 100 kat kesim yapıldığında, 10 metrelik kumaş çöpe gitmiş olacaktır
Yukarıdaki iki örnekte anlatılmak istenen, fire olarak adlandırılan kayıpların, genele vurulduğu vakit ne ölçüde kayda değer olduğu gerçeğidir Fire hesaplamak ve bu kalemi maliyetlendirmek, mühendislik ve matematik zekası gerektirmektedir Yerinde kalıplar çıkartılarak hazırlanan üretim numunelerinde dikkat edilecek en önemli unsurlardan biri, fire kaybının asgari şekilde olması ilkesidir Hatta özellikle ağır sanayide, yalnızca fire hesabı yaparak maksimizasyonu sağlamaya karşın geliştirilmiş ve özelleştirilmiş bilgisayar programları kullanılmaktadır
Fire kapsamına sadece kullanılması mümkün olmayan malzemeler yok, yanlış üretilmiş ya da yanlış işlem görmüş malzemeler de girmektedir Yani bir işlemden sonra üretime uygun olarak her yerde kullanılamayacak nitelikte*olan maddeler de fire dahilinde değerlendirilmektedir
Engebeli ekonomik düzende, değerinde ödenerek alınan her malzeme, kişiler ve kurumlar göre sonuna kadar kullanılmak istenmektedir Paranın güç kazanıldığı, idareli sıkıntıların yaşandığı, peşin para döngünün sağlanmasının güçleştiği bu nesil zamanlarda, %100 verimlilik ve uygunlukla gider kalemlerinin gelir kalemlerinden minik olması kayda değer bir hedeftir böylece de orta ölçekli ve büyük ölçekli firmalar öncelikle almak üzere, neredeyse bütün işletmeler, alınan asistan ve ham maddelerden hasar etmeden ve defalarca daha fazla üretim yapmak amacındadırlar
Yalın imal sistemleri gibi israfları imha etmek niyeti ile düşünülmüş tüm imal sistemlerinde stok ve fire önleme fikri, en önemli fikirlerdendir Bu şekilde gözle görülmeyen ve anlık olarak *bir zarar olarak nitelendirilmeyen firelerin, genele vurulduğunda yaratacağı büyük zararlar evvelden önlenmiş olmaktadır Çağın çabuk ve güç ekonomik düzeninde, rekabetçi politikalarla varlığını sürdürmeye çalışan işletmeler, karlılık yüzdelerini artırmak için fire gibi maliyetlerden sakınmak zorundadırlar böylece fire kayıpları önlenmeli ve bu konuda yöneticilere farkındalık yaratılmalıdır
Kaynakça:
http:iibferciyesedutrdergisayi1901OzguvenCaliskanpdf
Fire kayıpları birçok vakit yüzdelik dilimler ile ifade edilmektedir Sektöre tarafından fire yüzdelerinin tartma durumlarının değiştiği de göz önüne alınarak sıradan %3 ile %5 civarındaki fireler birçok vakit makul olarak görülmektedir Bir demirci ustası, aldığı 20 cm x 20 cm boyutlarındaki profil demirlerden masalar yerine getirmek istemektedir Demirlerin kesilen uçlarından birbirlerine kaynak yapılacağı için bir takım noktalar kullanılamaz ayla gelecektir Işlem gereği kesilip kullanılamayacak olan bu demir parçaları, fire olarak adlandırılmaktadır
Bir tekstil atölyesinde açık en şeklinde alınan kumaşlar, masa üzerine yatırılarak dikime yerinde kalıplar eşliğinde kesilmek istenmektedir Örneğin, eni 1 metre 90 santimetre olan bir kumaştan, eni 90 santimetre olan 2 adet çarşaf kesilmek ve dikilmek istenmektedir Tabi yandan getirilen 2 adet çarşafın eni, toplam olarak 1 metre 80 santimetreye eşit gelmektedir Kumaştan kesilecek bu kalıplar neticesinde her kat bez için 10 santimetrelik fireler meydana gelecektir Bu şekilde öyle ya da böyle 100 kat kesim yapıldığında, 10 metrelik kumaş çöpe gitmiş olacaktır
Yukarıdaki iki örnekte anlatılmak istenen, fire olarak adlandırılan kayıpların, genele vurulduğu vakit ne ölçüde kayda değer olduğu gerçeğidir Fire hesaplamak ve bu kalemi maliyetlendirmek, mühendislik ve matematik zekası gerektirmektedir Yerinde kalıplar çıkartılarak hazırlanan üretim numunelerinde dikkat edilecek en önemli unsurlardan biri, fire kaybının asgari şekilde olması ilkesidir Hatta özellikle ağır sanayide, yalnızca fire hesabı yaparak maksimizasyonu sağlamaya karşın geliştirilmiş ve özelleştirilmiş bilgisayar programları kullanılmaktadır
Fire kapsamına sadece kullanılması mümkün olmayan malzemeler yok, yanlış üretilmiş ya da yanlış işlem görmüş malzemeler de girmektedir Yani bir işlemden sonra üretime uygun olarak her yerde kullanılamayacak nitelikte*olan maddeler de fire dahilinde değerlendirilmektedir
Engebeli ekonomik düzende, değerinde ödenerek alınan her malzeme, kişiler ve kurumlar göre sonuna kadar kullanılmak istenmektedir Paranın güç kazanıldığı, idareli sıkıntıların yaşandığı, peşin para döngünün sağlanmasının güçleştiği bu nesil zamanlarda, %100 verimlilik ve uygunlukla gider kalemlerinin gelir kalemlerinden minik olması kayda değer bir hedeftir böylece de orta ölçekli ve büyük ölçekli firmalar öncelikle almak üzere, neredeyse bütün işletmeler, alınan asistan ve ham maddelerden hasar etmeden ve defalarca daha fazla üretim yapmak amacındadırlar
Yalın imal sistemleri gibi israfları imha etmek niyeti ile düşünülmüş tüm imal sistemlerinde stok ve fire önleme fikri, en önemli fikirlerdendir Bu şekilde gözle görülmeyen ve anlık olarak *bir zarar olarak nitelendirilmeyen firelerin, genele vurulduğunda yaratacağı büyük zararlar evvelden önlenmiş olmaktadır Çağın çabuk ve güç ekonomik düzeninde, rekabetçi politikalarla varlığını sürdürmeye çalışan işletmeler, karlılık yüzdelerini artırmak için fire gibi maliyetlerden sakınmak zorundadırlar böylece fire kayıpları önlenmeli ve bu konuda yöneticilere farkındalık yaratılmalıdır
Kaynakça:
http:iibferciyesedutrdergisayi1901OzguvenCaliskanpdf
