Tanınan internet tarayıcılarından Mozilla Firefox, yaşadığı birtakım sıkıntılardan sonra kullanıcıları tekrar kendisine çekmeye çalışıyor. İnternet tarayıcısı, kapalılığı ön plana çıkardığı yeni özelliğinde, reklam verenlerin ve yayıncıların sizi izlemesini sağlayan site çerezlerini engelliyor.
Ufak metin evrakları olarak isimlendirebileceğimiz çerezler, temel olarak ikiye ayrılıyor. 1. parti çerezler, internet sitesi operatöründen; üçüncü parti çerezler ise reklam verenlerden ya da tahlil firmalarından gelerek tarayıcınıza depolanıyor. Mozilla, 2018’de yaptığı duyuruda 'Gelişmiş İzleme Koruması' ismini verdiği özelliğiyle birlikte üçüncü parti çerezleri engellediğini açıklamıştı.
Kapalılık meselelerini külliyen çözemese de şirketlerin kullanıcıları bir siteden başkasına geçiş yaparken takip etmesini zorlaştıracak olan bu özellik konusunda Mozilla, “İnsanlar giderek daha savunmasız hissediyorlar. Kişileri hakikaten korumak için gizliliği ön planda tutan yeni standartlar yayımlama muhtaçlığı hissettik” dedi.
Tarayıcı takiplerini engelleme bir standart haline geliyor
Mozilla, bu engellemeye birinci olarak 2017’de başlamıştı ama bu hususta Mozilla'nın önünde olan şirketler de var. Üçüncü parti çerezleri engellemeye çok daha evvel başlayan Apple’ın tarayıcısı Safari, yeni yakın akıllı takip müdafaası ismini verdiği bir özelliğini daha kullanıcılarına sunmaya başladı. Zımnilik odaklı bir tarayıcı olan Brave de üçüncü parti çerezleri engelliyor. Son periyotlarda kimi tartışmalara husus olan Chrome bile çerezler konusunda dizginleri eline almaya başladı.
Mozilla, yeni indirilen Firefox sürümlerinin takipçileri otomatik olarak engellediğini, hâlihazırda Firefox kullananların ise bu özelliğe önümüzdeki aylarda kavuşacağını söyledi. Bu özellik tarayıcınıza evvelce ayarlı formda geliyor fakat isterseniz bu özelliği kapatabilir ya da müdafaa seviyesinde değişiklik yapabilirsiniz zira kimi sitelerde bu üslup engellemeler sorun yaratabiliyor.
Çerezleri engellemek, bir öbür takip stratejisi olan ve parmak izi ismi verilen takip biçiminin de engellenmesine ön ayak olabilir. Bu takip sisteminde, takip kodları sitenin ayarlarının içerisinde gömülü oluyor ve tarayıcınızı yapılandırıyor. Bu biçimde topladığı datalarla sizi direkt olarak belirleyebiliyor. Tarayıcı firmaları, bunları önlemek için de çeşitli adımlar atabilir.
Yeni tarayıcı savaşı: Zımnilik
Safari’de kadro mühendisi olan ve Apple’ın akıllı takip müdafaa teknolojisini geliştirmesine yardımcı olan John Wilander, 2017’de yaptığı paylaşımda “Gizlilik, yeni tarayıcı savaşı” demişti. Kendisi başkaca bu hususta Mozilla’yı ve Microsoft Edge’i müttefikleri olarak görüyor.
Mozilla mühendisi Marcos Cáceres birkaç gün evvel yaptığı paylaşımda Google ve Facebook’u maksat alarak “Kullanıcı kapalılığı, takip ve hedeflenmiş reklamlar etrafında şekillenen devasa bir tarayıcı savaşı yaklaşıyor. Bu savaş birkaç yıl sürecek ve hayli nahoş bir hâle gelecek” tabirlerini kullandı.
Kapalılık konusunda daima olarak amaç tahtasına oturtulan Facebook ve Google’ın CEO’larında da kapalılık konusunda çeşitli açıklamalar gelmişti. Mark Zuckerberg, Nisan ayında “Gelecek gizlilikte” derken Google CEO’su Sundar Pichai “Gizlilik, yalnızca premium eserleri ve servisleri kullanabilenlere sunulan bir lüks olamaz” tabirlerini kullanmıştı.