Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Fiziki ve Kimyasal Olaylar
Maddenin şekil, yoğunluk, çözünürlük, genleşme, erime ve kaynama noktaları, değişken, katı ya da gaz hâlde olması gibi özellikleri maddenin maddi özellikleridir Maddenin bu özelliklerinde görülen değişimleri maddesel değişimdir Maddenin iç yapısında değişme olmaz Örneğin demirin, tel levha veya tırnak hâline getirilmesi olaylarında demirin şeklinde bir başkalaşım olmuştur Tırnak de, tel de demirin özelliklerini taşır Suyun donup buz olması veya ısınıp buharlaşması da somut değişmedir Çünkü su, katı veya gaz hâle geçerken iç yapısında bir değişiklik olmamıştır Su buharı soğutulduğunda bitmiş su elde edilebilir Buz da ısıtıldığında bitmiş suya dönüşür
Lakin demir tırnak paslandığında, artık demirin özelliklerini taşımaz Odun baltayla ikiye kesilse odunun şekli değişir Ama odun yakıldığında geriye doğru kalan kül, odunun özelliklerini taşımaz
Yanma, paslanma, çürüme, ekşime, elektroliz gibi olaylar sonucunda maddenin iç yapısında değişmeler olur, yeni maddeler oluşur
Maddenin iç yapısı, bileşimi, başka maddeye dönüşebilmesi gibi özelliklere kimyasal özellikler denir Maddenin kimyasal özelliklerinde meydana gelen değişmeler sonucunda yeni özellikte maddeler oluşur Kimyasal özelliklerdeki değişmelere kimyasal durum ya da kimyasal reaksiyon denir Bileşik atomlarını bir arada tutan bağlara kimyasal bono denir Kimyasal değişmeler esnasında bu bağlar kopar, yenileri oluşur Kimyasal olaylar, maddelerin birbirleriyle etkileşmesi sonucu oluşabileceği gibi ısı, elektrik akımı gibi dış etkilerle de oluşabilir Mesela demirin havadaki oksijenle birleşmesi sonucu pas oluşurken, suyun elektrik akımıyla elektrolizi sonucu hidrojen ve oksijen gazları açığa çıkar
Kimyasal Tepkimeler
Kimyasal değişmelere ya da kimyasal tepkimelere kimyasal reaksiyonlar da denir Kimyasal tepkime esnasında metamorfoz geçiren maddelere reaksiyona girenler, yeni oluşan maddelere de reaksiyondan çıkanlar veya ürünler adı verilir
Demirin paslanması sırasında havadaki oksijenle demir birleşerek demir oksit denilen pası oluşturur Burada demir ve oksijen girenler, demir oksit ise meydana çıkan üründür
Kimyasal tepkimeler sırasında meydana gelen şansın dönmesi, kimyasal denklemlerle gösterilir
Kimyasal denklemlerde giren ve meydana çıkan maddeler formüllerle gösterilir Mesela kömür yanarken içindeki karbon havadaki oksijenle birleşir ve karbon dioksit gazı açığa çıkar Bu olaya ilişkin tepkime denklemi şu şekilde yazılır:
C + O2 CO2
Kömür Oksijen Karbon dioksit
Girenler Çıkanlar (Ürün)
Denklemden de görüldüğü gibi tepkimeye giren ve meydana çıkan maddeler arasına ok konur Giren maddeler okun sol tarafında, çıkanlar ise sağ tarafında bulunur
Kimyasal denklemler tepkime hakkında bir fazla bilgiyi basit bir şekilde göstermemize yarar Mesela; C + O2 CO2 tepkimesi bize 1 karbon atomuyla 2 oksijen atomunun birleşerek 1 karbon dioksit molekülü oluşturduğunu gösterir
Tepkime Çeşitleri
Kimyasal tepkimeler gerçekleşirken bir takım maddeler aralarında bağlar koparken, bazı maddeler aralarında yeni bağlar oluşur Kimyasal tepkimeler oluş şekline tarafından sınıflandırılabilir:
1 Sentez (Birleşme) Tepkimeleri:
Element ya da bileşiklerin birleşmesiyle yeni bir madde oluşumuna birleşim (birleşme) tepkimesi adı verilir
Örnek; karbon dioksit ve suyun oluşumu:
C + O2 CO2
2 H2 + O2 2 H2O
2 Çözümleme (Ayrışma) Tepkimeleri:
Bir alaşım kendini yaratıcı daha basit maddelere ayrışıyorsa, buna analiz (ayrışma) tepkimesi adı verilir
Örnek; suyun ve potasyum kloratın (KClO3) ayrışması:
2 H2O 2 H2 + O2
KClO3 KCl + 32O2
3 Yer Değişim Tepkimeleri:
Bir element ve bir alaşım aralarında ya da iki öbür alaşım arasında oluşan tepkimelerde, atomlar birbiriyle yer değiştirip yeni bileşikler oluşturabilir Bu herif tepkimelere yer değiştirme tepkimesi adı verilir
Mesela magnezyum ile çinko oksit tepkimeye girdiğinde magnezyum oksit ve çinko oluşur
Mg + ZnO MgO + Zn
Reaksiyon denkleminde de görüldüğü gibi elementler yer değiştirerek yeni bileşikler oluşturur
Tepkime Denklemlerinin Denkleştirilmesi
Kimyasal tepkimelere giren maddelerle çıkan maddeleri yaratıcı atomların cinsleri ve sayıları aynıdır Dolayısıyla bir tepkime denkleminin sol ve sağ tarafında benzer tür ve benzer sayıda atom bulunmalıdır Böyle reaksiyon denklemlerine denkleştirilmiş tepkime denklemi adı verilir
Eğer bir reaksiyon denklemi denk değilse, formül ve sembollerin önüne uygun sayılar yazılarak reaksiyon denkleştirilir
Mesela su, oksijen ve hidrojenin birleşmesiyle oluşur Ama oksijen ve hidrojen tek atom hâlinde değil, O2 ve H2 molekülleri biçiminde ve gaz hâlde bulunur Suyun reaksiyon denklemini H2 + O2 H2O şeklinde yazarsak denk bir reaksiyon denklemi yazmış olmayız Çünkü giren atom sayısı ile çıkan atom sayısı aynı değildir Girenler tarafında 2 tane O atomu, çıkanlar tarafında ise 1 tane O atomu vardır
Denklemi denkleştirmek için H2 ve H2O ’nun önüne 2 yazalım;
2 H2 + O2 2 H2O
4 adet H 4 adet H
2 adet O 2 adet O
Bu durumda girenler ve çıkanlar denkleşmiş olur
Misal:Magnezyum ve oksijen birleşerek Magnezyum oksit (MgO) bileşiğini oluştururBu olayın tepkime denklemini yazın
Örnek: Metanın formülü CH4 olduğuna tarafından, metan ve oksijen arasındaki kimyasal denklemi yazınız
Tepkimelerde Kütlenin Korunumu
Bir kimyasal tepkimede, tepkimeye giren maddelerin kütlelerinin toplamı, meydana çıkan maddelerin kütlelerinin toplamına eşittir Demirin kükürt ile tepkimesinden demir sülfür oluşur Demir sülfürün reaksiyon denklemi şu şekildedir
Fe + S FeS
56 32 88 g
Giren Meydana Çıkan
kütle 56 + 32 88 g kütle 88 g
Örnek: Kalsiyum karbonat ısıtıldığında kalsiyum oksit ve karbon dioksit maddelerine ayrışır100 g kalsiyum karbonat ayrıştığında 44 g karbon dioksit çıktığına kadar, kaç gram kalsiyum oksit oluşur?
*
Maddenin şekil, yoğunluk, çözünürlük, genleşme, erime ve kaynama noktaları, değişken, katı ya da gaz hâlde olması gibi özellikleri maddenin maddi özellikleridir Maddenin bu özelliklerinde görülen değişimleri maddesel değişimdir Maddenin iç yapısında değişme olmaz Örneğin demirin, tel levha veya tırnak hâline getirilmesi olaylarında demirin şeklinde bir başkalaşım olmuştur Tırnak de, tel de demirin özelliklerini taşır Suyun donup buz olması veya ısınıp buharlaşması da somut değişmedir Çünkü su, katı veya gaz hâle geçerken iç yapısında bir değişiklik olmamıştır Su buharı soğutulduğunda bitmiş su elde edilebilir Buz da ısıtıldığında bitmiş suya dönüşür
Lakin demir tırnak paslandığında, artık demirin özelliklerini taşımaz Odun baltayla ikiye kesilse odunun şekli değişir Ama odun yakıldığında geriye doğru kalan kül, odunun özelliklerini taşımaz
Yanma, paslanma, çürüme, ekşime, elektroliz gibi olaylar sonucunda maddenin iç yapısında değişmeler olur, yeni maddeler oluşur
Maddenin iç yapısı, bileşimi, başka maddeye dönüşebilmesi gibi özelliklere kimyasal özellikler denir Maddenin kimyasal özelliklerinde meydana gelen değişmeler sonucunda yeni özellikte maddeler oluşur Kimyasal özelliklerdeki değişmelere kimyasal durum ya da kimyasal reaksiyon denir Bileşik atomlarını bir arada tutan bağlara kimyasal bono denir Kimyasal değişmeler esnasında bu bağlar kopar, yenileri oluşur Kimyasal olaylar, maddelerin birbirleriyle etkileşmesi sonucu oluşabileceği gibi ısı, elektrik akımı gibi dış etkilerle de oluşabilir Mesela demirin havadaki oksijenle birleşmesi sonucu pas oluşurken, suyun elektrik akımıyla elektrolizi sonucu hidrojen ve oksijen gazları açığa çıkar
Kimyasal Tepkimeler
Kimyasal değişmelere ya da kimyasal tepkimelere kimyasal reaksiyonlar da denir Kimyasal tepkime esnasında metamorfoz geçiren maddelere reaksiyona girenler, yeni oluşan maddelere de reaksiyondan çıkanlar veya ürünler adı verilir
Demirin paslanması sırasında havadaki oksijenle demir birleşerek demir oksit denilen pası oluşturur Burada demir ve oksijen girenler, demir oksit ise meydana çıkan üründür
Kimyasal tepkimeler sırasında meydana gelen şansın dönmesi, kimyasal denklemlerle gösterilir
Kimyasal denklemlerde giren ve meydana çıkan maddeler formüllerle gösterilir Mesela kömür yanarken içindeki karbon havadaki oksijenle birleşir ve karbon dioksit gazı açığa çıkar Bu olaya ilişkin tepkime denklemi şu şekilde yazılır:
C + O2 CO2
Kömür Oksijen Karbon dioksit
Girenler Çıkanlar (Ürün)
Denklemden de görüldüğü gibi tepkimeye giren ve meydana çıkan maddeler arasına ok konur Giren maddeler okun sol tarafında, çıkanlar ise sağ tarafında bulunur
Kimyasal denklemler tepkime hakkında bir fazla bilgiyi basit bir şekilde göstermemize yarar Mesela; C + O2 CO2 tepkimesi bize 1 karbon atomuyla 2 oksijen atomunun birleşerek 1 karbon dioksit molekülü oluşturduğunu gösterir
Tepkime Çeşitleri
Kimyasal tepkimeler gerçekleşirken bir takım maddeler aralarında bağlar koparken, bazı maddeler aralarında yeni bağlar oluşur Kimyasal tepkimeler oluş şekline tarafından sınıflandırılabilir:
1 Sentez (Birleşme) Tepkimeleri:
Element ya da bileşiklerin birleşmesiyle yeni bir madde oluşumuna birleşim (birleşme) tepkimesi adı verilir
Örnek; karbon dioksit ve suyun oluşumu:
C + O2 CO2
2 H2 + O2 2 H2O
2 Çözümleme (Ayrışma) Tepkimeleri:
Bir alaşım kendini yaratıcı daha basit maddelere ayrışıyorsa, buna analiz (ayrışma) tepkimesi adı verilir
Örnek; suyun ve potasyum kloratın (KClO3) ayrışması:
2 H2O 2 H2 + O2
KClO3 KCl + 32O2
3 Yer Değişim Tepkimeleri:
Bir element ve bir alaşım aralarında ya da iki öbür alaşım arasında oluşan tepkimelerde, atomlar birbiriyle yer değiştirip yeni bileşikler oluşturabilir Bu herif tepkimelere yer değiştirme tepkimesi adı verilir
Mesela magnezyum ile çinko oksit tepkimeye girdiğinde magnezyum oksit ve çinko oluşur
Mg + ZnO MgO + Zn
Reaksiyon denkleminde de görüldüğü gibi elementler yer değiştirerek yeni bileşikler oluşturur
Tepkime Denklemlerinin Denkleştirilmesi
Kimyasal tepkimelere giren maddelerle çıkan maddeleri yaratıcı atomların cinsleri ve sayıları aynıdır Dolayısıyla bir tepkime denkleminin sol ve sağ tarafında benzer tür ve benzer sayıda atom bulunmalıdır Böyle reaksiyon denklemlerine denkleştirilmiş tepkime denklemi adı verilir
Eğer bir reaksiyon denklemi denk değilse, formül ve sembollerin önüne uygun sayılar yazılarak reaksiyon denkleştirilir
Mesela su, oksijen ve hidrojenin birleşmesiyle oluşur Ama oksijen ve hidrojen tek atom hâlinde değil, O2 ve H2 molekülleri biçiminde ve gaz hâlde bulunur Suyun reaksiyon denklemini H2 + O2 H2O şeklinde yazarsak denk bir reaksiyon denklemi yazmış olmayız Çünkü giren atom sayısı ile çıkan atom sayısı aynı değildir Girenler tarafında 2 tane O atomu, çıkanlar tarafında ise 1 tane O atomu vardır
Denklemi denkleştirmek için H2 ve H2O ’nun önüne 2 yazalım;
2 H2 + O2 2 H2O
4 adet H 4 adet H
2 adet O 2 adet O
Bu durumda girenler ve çıkanlar denkleşmiş olur
Misal:Magnezyum ve oksijen birleşerek Magnezyum oksit (MgO) bileşiğini oluştururBu olayın tepkime denklemini yazın
Örnek: Metanın formülü CH4 olduğuna tarafından, metan ve oksijen arasındaki kimyasal denklemi yazınız
Tepkimelerde Kütlenin Korunumu
Bir kimyasal tepkimede, tepkimeye giren maddelerin kütlelerinin toplamı, meydana çıkan maddelerin kütlelerinin toplamına eşittir Demirin kükürt ile tepkimesinden demir sülfür oluşur Demir sülfürün reaksiyon denklemi şu şekildedir
Fe + S FeS
56 32 88 g
Giren Meydana Çıkan
kütle 56 + 32 88 g kütle 88 g
Örnek: Kalsiyum karbonat ısıtıldığında kalsiyum oksit ve karbon dioksit maddelerine ayrışır100 g kalsiyum karbonat ayrıştığında 44 g karbon dioksit çıktığına kadar, kaç gram kalsiyum oksit oluşur?
*
