Football Manager 2020 - İnceleme

Her sene nizamlı olarak çıkan ve başında binlerce saat harcadığım bir oyunu incelemeye nasıl başlarım, bilemedim. Gelgelelim şunu söyleyebilirim ki her sene yeni Football Manager oyunu gelmeye yakın içimde kelebekler uçuşmaya başlıyor, bu büyük bir bağımlılık ve bir noktadan sonra olmazsa olmaz haline geliyor. Yeniden bu hislerle oturdum FM 20'nin başına. Bakalım bu sene oyun nasıl olmuş, bizlere neler sunuyor?

Aslında Football Manager oyunlarının bir aşamadan sonra (ki bu aşama bence FM 12'ydi) haddinden fazla detaylı bir hal alması birtakım oyuncuları kendisinden uzaklaştırmaya başladı, doğal bu detaylarda kaybolmayı seven benim üzere hastalar ise oyuna daha da bağlandı. İşte Football Manager 2020 bu detayların üzerine daha fazlasını ekleyen, sizi daha çokça şeyden sorumlu tutan ve yalnızca oyuncuları alana çıkarıp, aktarımları yapmakla değil tam mealiyle bir teknik yönetici üzere hissettiren bir oyun olmuş. Tıpkı 19 ve önceleri üzere. 


Taze Umutlar, Yeni Başlangıçlar

Daha çabucak oyunun girişinde yeni bir şeye başladığımızı hissettirdi oyun. Menajeri ayarlayıp "oynamaya başla" dediğim anda klasik haber ekranı bölgesine bir içtima odasında buldum kendimi ve memleketin gazetelerinden birisinin (Türkiye Ligi açtığım için bu Milliyet oldu) hakkımda yaptığı haberle karşılaştım. Sonrasında yönetici klasik güzel geldin iletisiyle beni karşıladı ve kulübün tarihiyle ilgili gerekli haberleri anlatan bir ekran gördüm. Bunlar evvelki oyunlarda da vardı ama oyun başında bu biçimde sunulmuyordu. 

Derhal takımla ilgili haberleri de öğrendikten sonra, kulübün kültürü, 5 yıllık planda neler yapılmak istenildiği üzere şeyler de size açıklanıyor. Bu kısımlar nispeten hoş ve gerçekçi olmuş, artık bir ekibi alır almaz direk haberler kısmından hayatınıza başlamıyorsunuz. Başkaca artık basın içtimaları, altyapıyla olan hazırlık maçı üzere oyun başında rutin olan şeyler de zarurî değil size bırakılmış. Tercihlerinizde daha özgürsünüz lakin sonuçlarına daha çokça katlanıyorsunuz. 

Oyunda basın içtimaları da biraz güncellenmiş ve geliştirilmiş. Daha farklı soru-cevap seçenekleri var lakin tekrar bir mühlet sonra tekrara düşüyor ve kendinizi tıpkı sorulara, tıpkı yanıtları verirken buluyorsunuz. Bence oyunun geliştirmesi gereken noktalardan birisi bu olmalı, daha farklı ve durumsal sorulara daha çok karşılık çeşitliliği eklenebilir. Alışılmış bunun için yapay zekanın komple bir seviye daha atlaması gerekiyor ancak Sports Interactive'in gidişatını görünce 1-2 oyun sonra çok daha gelişmiş bir basın ilgisi sistemi görebiliriz. 


Vizyon Nedir?

Football Manager 2020'nin en büyük değişikliği katiyen kulüp vizyonunun genişletilmesi olmuş. Artık ne aktarımlarda, ne oynattığınız futbol biçiminde, ne de altyapı oyuncularıyla olan bağlantılarınızda külliyen bağımsızsınız. Idare acilen ensenizde bitiyor. Idareyle yaptığınız bu itilaflar sonucunda dönem içerisinde ve dönem ahir not alıyorsunuz. A+'dan G'ye kadar olan bu notlar (Z'ye kadar da olabilir de ben en düşük G gördüm) sizin umumi performansınıza nazaran veriliyor. Yeniden her bir kategoriden de münferit farklı notlar alıyorsunuz. 

Kulübün vizyonuyla ilgili görüşmeleri idareyle yapabiliyorsunuz gelgelelim birinci işiniz olduğundan bu mevzuda idare hayli katı bir tavır sergiliyor ve değiştirmenize müsaade vermiyor. Muhtemelen isim yapan bir menajer olduğunuzda idareleri ikna etmeniz daha kolay olacaktır. 

Bu kulüp vizyonu sayesinde birtakım şeyleri daha rahat yapabiliyorsunuz, örneğin 23 yaş altı oyuncu aktarımına değer veren bir kulüpte alınabilir seviyede bir wonderkid oyuncuyu bütçeniz kâfi olmasa bile idareye aldırabilirsiniz. Natürel işin zıt kısmı da var ve bence oyunun en zorlayıcı ama en sefalı kısmı da bu. Kulüp felsefesine aykırı düşen aktarımlar idare ambargosuna takılıyor. Onlarla konuşup bu aktarımlara onay almaya çalışıyorsunuz; her seferinde onay gelmiyor ve büyük hayallerle teklifte bulunduğunuz oyuncu öbür bahara kalabiliyor. 


Disiplin Kıymetli

Oyunculara ceza vermek için bu sefer grup kaptanından malumat alıyorsunuz. Örneğin antrenmanları kaçıran bir oyuncuya ne ceza vereceğinizi, maçta al kart gören oyunculara ne ceza vereceğinizi bu sefer seri başında belirliyorsunuz. Bunu isterseniz yardımcınıza bırakabilir, isterseniz hiç bu türlü bir şey yokmuş üzere de davranabilirsiniz. Ama bu kuralların seri başında belirlenmesi uzun periyotta sizin lehinize olacaktır. Bu ceza yönetmeliğine daha sonra ekip içi dinamikler ekranından da ulaşabiliyorsunuz. 

Oyuncular bu sayede cezalara reaksiyon vermiyor zira seri başında ayan ve hepsi bunu onaylıyor, aslında şayet bu yönetmelikte bir kusur yahut haksızlık durumu varsa sene başında yapılan grup içtimasında oyuncular size bunu söylüyor. Çünkü bu yönetmeliği kadro içtimasında "işte arkadaşlar, ceza yönetmeliği bu, ayağınızı denk alın!" formunda tüm gruba iletiyorsunuz. Oyuncularla konuşurken övgü ya da yergi için tekrar klasik cümleler var. Fakat bu sefer oyuncular daha sert yansılar verebiliyor. Örneğin antrenman temposunu düşük bulduğunuz bir oyuncuyu eleştirdiğinizde "hocam yaşım gelmiş 32'ye, elimden gelen bu, zorlama beni." gibisinden karşılıklar alıp, oyuncularla ilginizde değişiklikler yaşayabiliyorsunuz.


Öğretmenim Ben Nerede Oynayacağım?

Oyunun en şık yeniliklerinden biri de klasikleşmiş oyuncu rollerinde değişime gitmesi ve bunun etkin bir biçimde kullanılması olmuş. Artık bir oyuncuya ne kadar vade alacağını, takımdaki rolünün ne olacağını bağıt imzalarken söylüyorsunuz. Evvelden de roller muayyendi ancak yedek oyuncular bile oynamadığı hengam isyan ediyordu; bu sene bu oynama vadesi kavramıyla bu isyanların önüne geçebiliyorsunuz. Doğal tekrar de rotasyon yapmayı ihmal etmeyin, hiçbir oyuncu daima yedek kalmaktan hoşnut olmaz. 

Genç oyuncular için daha mukavele imzalarken bir yol haritası çizmek de bu oynama mühleti tarifiyle mümkün kılınıyor. Örneğin 5 yıllık akit imzalayacağınız bir oyuncu birinci sene yedek, 2. sene rotasyon, üçüncü yıldan itibaren as oynamak istediğini size belirtiyor. Aktarımları yaparken oyuncuların bu istekleri de takım planlaması konusunda göz önünde bulundurmanız gereken ögelerden birisi. Bilhassa Yıldız Oyuncu statüsündeki oyuncular maçların büyük çoğunluğunda oynatılmazsa önemli meşakkat çıkartabiliyorlar. Seri içerisinde oyuncuların rollerini değiştirmeniz mümkün ama birden fazla oyuncu daha az müddet almayı kabullenmiyor ve sizinle tartışmaya girmekten kaçınmıyor. Bu değişiklikleri yaparken dikkatli olun, bir anda kendinizi sevilmeyen bir öğretmen olarak bulabilirsiniz.


Aradığınız Oyuncuya Şu An Ulaşılamıyor Lütfen Tekrar Deneyin

Natürel Football Manager denilince akla gözlemcilik süreçleri geliyor. Yıllar boyunca menajerlik oyunlarında yıldızlaşan oyuncuların gerçek hayatta neler başarabileceğini merak edip durduk. Freddy Adu, Maxim Tsigalko üzere bizleri hayal kırıklığına uğratanlar da oldu, bugün Avrupa'yı kasıp kavuran Mbappe, Lautaro Martinez üzere göğsümüzü kabartan oyuncular da... Serinin yeni oyunda gözlemcilik faaliyetleri geçen yılkine çok benziyor, yalnız bu sefer yeni elemanlar türemiş. Örneğin oyuncu kiralama işlerinizle ilgilenecek bir Kiralama Menajeri yahut kadronun işçisiyle ilgilenecek bir Teknik Yönetici yükünüzü önemli mealde hafifletiyor. Bu yeni rolleri ben çok beğendim.

Fakat bu yeni rollerde bir külfet yaşadım (muhtemelen ileride düzeltilir), artık personellerde "pazarlık" özelliği var. Sıradan koşullarda bir işçi ararken hangi özelliklerinin ne formda olacağını seçiyorduk lakin Pazarlık özelliği arama kriterleri arasında nokta almıyor. O yüzden tek tek girip işini âlâ bilen bir teknik ve idari menajer bulmak zorundasınız. Futbolcuları ararken de yeniden eski oyunlarda olduğu üzere bir gözlemci, bir de tahlil raporu önümüze çıkıyor. Bu raporlar, hazırlayanların kalitesiyle direkt ilişkili. Yani size "bundan hiçbir şey olmaz hocam!" diyen vasat bir gözlemcinin dediği oyuncu 3 sene sonra 15 milyon'a aktarım yaparsa şaşırmayın! Hem antrenör hem de gözlemci ekibinizi olabildiğince güzel hazırlayın.


Soğuk Bir Sivas Deplasmanı

Oyunun maç motoruna gelecek olursak, maç motoru ve saha animasyonlarında bir kadro güncellemeler mevcut. Münhasıran benim üzere 2D klasik oynayanlar için bile bu güncellemeleri fark edebiliyorsunuz. Saha içerisindeki su birikintileri, çamur kısımlar, karlı havalardaki buzlu taban çok net bir formda gözüküyor. Yani artık Sivas'a, Erzurum'a deplasmana gittiğinizde atmosferi daha da yeterli hissediyorsunuz. 

Maç motoruyla ilgili beni rahatsız eden birtakım noktalar oldu. Vakit zaman savunmalar saçmalayabiliyor, hem sizin hem rakibiniz ismine. Arkadan stoperin rastgele şişirdiği bir top ile karşı zıdda kalabiliyorsunuz, gerçi bu durum FM19'da da vardı lakin bunda daha şimdiden çok çokça denk geldi. Direkten dönen top sayısında da önemli bir artış var, ya da ben çok uğursuzum karar veremedim. Yalnız bu oyunda şimdiye kadar en çok hoşuma giden şeylerden birisi antrenmanda mahsusen bir şeye çalışmasını istediğim oyuncunun maçta bunu göstere göstere yapması. Bu durum FM19'da bu kadar besbelli değildi, antrenmanların değeri de güzelce artmış. 


Lisans Mı O Da Ne?!

Oyuna başlayınca Juventus'u çalıştırmak isteyip grubu bulamazsanız panik yapmayın. Football Manager 2020'de Juventus'un ismi değişmiş. Zebre yazıyor. Tıpkı eski Alman oyuncular üzere Juventus teknik ekibinin isimleri de farklı, örneğin Andrea Barzagli yanına Federico Ranucci yazıyor. Teknik Yönetici olan Maurizio Sarri alanına Giampiero Raimondi yazıyor. PES muahedesi yüzünden olsa gerek, FM'de de bir Piemonte Calcio vakası ile karşı karşıyayız. Yalnız Zebre ismi bence daha hoş olmuş. Neyse ki antrenör ekibi hariç oyuncuların tamamının ismi ve haberleri sahih. Lakin "Zebre"nin ne ikon bir futbolcusu, ne de bir efsanesi oyunda gözüküyor. 

Oyunda en çok hoşuma giden şeylerden birisi (hatta yıllardır beklediğim bir özellikti bu) de artık kendi profilinizde oyun şeklinizi yansıtan haberleri görebiliyor olmanız. Bu özellik şahane olmuş, yıllardır öbür teknik yöneticilerin biçimlerini görüp, bir türlü kendiminkini göremeyince üzülüyordum. Örneğin savunma seven bir öğretmenseniz "Savunma futbolunu tercih eder." yazısı altınızda yazıyor. Ya da presli bir oyun seviyorsanız bu haberleri görebiliyorsunuz. Bu haberlere nazaran kültüründe size elverişli futbol olan ekiplerin da dikkatini çekmeniz işin ekstra ve şahane bir yanı daha olmuş. Kulüp vizyonu kısmı oyunu bambaşka bir çehreye taşıyor, futbolun ruhunu oyunda da perçinliyor. 


Önümüzdeki Maçlara Bakacağız

Yeniden, tekrar bir Football Manager oyunu çıktı, yılın büyük bir kısmı aktarım peşinde, maçların ortasında, idareyle arbede ederek geçecek. Yeniden hayal ettiğimiz futbolu, sevdiğimiz ekiplerle burada deneyeceğiz, yeni genç yetenekler keşfedip onlarla bağ kuracağız. Sonrasında ne olduğunu anlamadan bir sene geçecek ve Football Manager 2021 için gün sayıyor olacağız. Evet sevgili Oyungezerler, bir FM bağımlısının hayatı büyük ölçüde bu türlü ilerliyor. Şikayet edemem zira halimden mutluyum. Güzel ki menajerlik oyunlarına vaktinde bulaşmışım da bu türlü bir alışkanlığım olmuş.

Oyunla ilgili son olarak şunu da söyleyeyim, mevcut beta sürümünde Süpe Lig'de oynuyorsanız ligimize VAR sistemini eklemeyi unutmuşlar. Değişik bir formda VAR sistemi Türkiye Kupası içerisinde mevcut. Acep yakın devranda hakemlerimiz pek VAR'a başvurmuyor diye bizde kullanılmıyor mu sandılar? Neyse bu ayrıntı oyun çıkınca düzelir fakat benim üzere inceleme versiyonunda Muhteşem Lig kariyeri açanlar için durum biraz makûs gözüküyor. Oyuna tekrar başlamak biraz can sıkıcı olacaktır, ancak esasen işin tabiatı gereği farklı kadrolar denemek için, alt liglerden yükselmek için illa bir dolu save açacağız. O vakte kadar eski adap VAR'sız ligimizle devam.